Εξαιρετικά μεγάλη ήταν η επιτυχία της ημερίδας «Η Αρχιτεκτονική του Πλωμαρίου ως μοχλός Ανάπτυξης. Αποκατάσταση, Προστασία, Ανάδειξη», που πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 11 Νοεμβρίου στο Πολύκεντρο και διοργανώθηκε από «Το Πόλιον», σε συνεργασία με το ΤΕΕ Β. Αιγαίου, την Υπηρεσία Νεοτέρων Μνημείων Λέσβου του ΥΠΠΟ και τους Συλλόγους Αρχιτεκτόνων και Πολιτικών Μηχανικών Λέσβου.

Στόχος αυτής της ενημερωτικής-επιστημονικής ημερίδας ήταν η ευαισθητοποίηση όλων (ιδιοκτητών, μηχανικών, κρατικών παραγόντων κ.ά.) για την αξία της Πολιτιστικής Αρχιτεκτονικής Κληρονομιάς, τη σωστή αποκατάσταση, την προστασία και την ανάδειξή της ώστε ο ισχυρός σεισμός της 12^ης Ιουνίου που έπληξε το Πλωμάρι να γίνει ευκαιρία για νέες μορφές οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης.

Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους ο Κυριάκος Πετρέλλης, Περιφερειακός Σύμβουλος, εκπροσωπώντας την Περιφερειάρχη, όπως και οι Αντιδήμαρχοι Μ. Αρμενάκας και Κ. Κατσαρός, η Πρόεδρος του Πλωμαρίου Λίτσα Βάμβουρα, ο Βασίλης Τεντόμας, συντονιστής των επιπτώσεων του σεισμού στη Λέσβο.

Η πρόεδρος του Συλλόγου κ. Μυρσίνη Βαρτή-Ματαράγκα στο χαιρετισμό της μεταξύ των άλλων αναφέρθηκε στην πορεία των προσπαθειών του Συλλόγου από την αρχή της ίδρυσής του για την προστασία και ανάδειξη της Αρχιτεκτονικής Κληρονομιάς του Πλωμαρίου, ευχαρίστησε τους συμμετέχοντες και ιδιαίτερα τους εκλεκτούς προσκεκλημένους ομιλητές καθώς και όλους τους συντελεστές για τη διοργάνωσή της. Χαιρετισμούς απηύθυναν ο Πρόεδρος του ΤΕΕ Ευστ. Μανωλακέλλης καθώς και ο Πρόεδρος των Πολιτικών Μηχανικών Λέσβου κ. Γιώργος Κακές.

Από τις πιο σημαντικές πτυχές της ημερίδας ήταν είναι η ενεργή συμμετοχή αρχιτεκτόνων - καθηγητών Παν/μίων της Δανίας, οι οποίοι έχουν αγοράσει σπίτια στο Πλωμάρι, εντυπωσιασμένοι από την αρχιτεκτονική της, και ήρθαν από τη Δανία για να λάβουν μέρος στην ημερίδα.

Οι ομιλητές της ημερίδας

Ο Στρατής Φραντζέσκος, Πρόεδρος των Αρχιτεκτόνων Λέσβου, στην εισήγησή του «Η αρχιτεκτονική φυσιογνωμία του Πλωμαριού. Δυνατότητες και προοπτικές για ένα νέο και βιώσιμο μοντέλο ανάπτυξης» αναφέρθηκε καταρχάς σε ιστορικά στοιχεία προσπαθειών προστασίας της αρχιτεκτονικής-πολιτιστικής κληρονομιάς του τόπου μας, στις αντιδράσεις της τοπικής κοινωνίας και στα αναπτυξιακά οφέλη που προέκυψαν από την προστασία της. Έκανε εκτενή αναφορά για τα πλεονεκτήματα και τις δυνατές ευκαιρίες που μπορεί να προσανατολίσουν την τοπική κοινωνία αλλά και γενικότερα την οικονομία του τόπου σε ένα νέο και βιώσιμο μοντέλο ανάπτυξης. Τέλος, τέθηκε το υποθετικό και δύσκολο ερώτημα κατά πόσο τα προβλήματα από το πρόσφατο σεισμό μπορούν να μετατραπούν σε πλεονέκτημα. Η απάντηση είναι ΝΑΙ με ορισμένες απαραίτητες και αναγκαίες προϋποθέσεις και απαιτούμενα, όπως σωστές αποκαταστάσεις που θα εξασφαλίζουν την ασφάλεια της ανθρώπινης ζωής, τον εκσυγχρονισμό και τη βιωσιμότητα των κτισμάτων στο μέλλον.

Ο Παναγιώτης Θεοδωρίδης, αρχιτέκτων στην εισήγησή του «Παραδοσιακή Αρχιτεκτονική. Προβλήματα προστασίας, ένταξης και συνέχειας» τόνισε ότι αυτό που είναι ίσως το βασικότερο στοιχείο της κατανόησης της αρχιτεκτονικής ταυτότητας ενός οικισμού, κάτι που δυστυχώς μόνιμα αγνοείται, είναι η συσχέτισή της με την ιστορική, κοινωνική, πολιτική και οικονομική διαδρομή αυτού του οικισμού στο παρελθόν. H προστασία της ταυτότητας αυτής πρέπει να γίνεται μέσα από προσεκτική επιστημονική προσέγγιση έτσι ώστε να αποφεύγεται η αντιγραφή και η μίμηση και να υπάρχει η δυνατότητα ανάπτυξης σύγχρονης αξιόλογης αρχιτεκτονικής που θα σηματοδοτεί την εποχή της και δεν θα ανταγωνίζεται την αξία του αρχετύπου.

Και οι προτάσεις για προστασία

Η Ελένη Μαΐστρου, αρχιτέκτων, ομότιμη καθηγήτρια ΕΜΠ, στην ομιλία της «Η σημασία της αρχιτεκτονικής κληρονομίας στη συγκρότηση της ταυτότητας του τόπου. Η μεθοδολογία της προστασίας» αναφέρθηκε στη σύγχρονη έννοια της προστασίας των ιστορικών πόλεων, η οποία -όπως είπε- εμπεριέχει την έννοια της ανάπτυξης και στα πολλαπλά οφέλη της διατήρησης των υλικών και άυλων χαρακτηριστικών του τόπου, τα οποία συμβάλλουν στη διάσωση της ιστορικής μνήμης του τόπου, στην ανάδειξη της ιστορικής συνέχειας της πόλης και στη διατήρηση της ιστορικής και πολιτιστικής ταυτότητας και του ιδιαίτερου χαρακτήρα και της «ατμόσφαιρας» του τόπου. Επιπλέον, η αρχιτεκτονική κληρονομιά μπορεί να συμβάλλει και στην ενίσχυση του πολιτιστικού τουρισμού της πόλης και κατά συνέπεια στην προσέλκυση οικονομικών πόρων για την τοπική κοινωνία.

Η Ελισάβετ Βιντζηλαίου, καθηγήτρια ΕΜΠ, στην ομιλία της «Τρόποι προστασίας ιστορικών δομικών συστημάτων» αναφέρθηκε στη σημασία της τεκμηρίωσης του φέροντος συστήματος, η οποία αποτελεί προϋπόθεση για την επιλογή κατάλληλων μεθόδων επέμβασης και, επομένως, για την διατήρηση των κτηρίων του Πλωμαρίου. Η ομιλήτρια επέμεινε στην ανάγκη σύνταξης μιας πρότυπης μελέτης (τεκμηρίωση, αποτίμηση, προτάσεις επέμβασης, κ.λπ.), η οποία θα αποτελέσει βοήθημα για τους μηχανικούς στο μελετητικό και κατασκευαστικό τους έργο.

Ο κ. Mogens Staerk, αρχιτέκτων, ομότιμος της Αρχιτεκτονικής Σχολής Aarhus της Δανίας, στην εισήγηση του «The Beauty of Plomari» παρουσίασε την αρχιτεκτονική ποιότητα του Πλωμαρίου με δικές του ακουαρέλες και λιγότερο φωτογραφίες περιόδου 1984-2009. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι ήρθε στο Πλωμάρι πριν από 35 χρόνια περίπου, αγόρασε σπίτι στο Παλαιοχώρι και έρχεται κάθε χρόνο για μερικούς μήνες. Έχει φέρει πολλές ομάδες φοιτητών του (οι οποίοι με τη σειρά τους αγόρασαν σπίτια στο Πλωμάρι) και έχει κάνει πολλές εκθέσεις των σχεδίων και αποτυπώσεών τους.

Μια άλλη σημαντική πτυχή της ημερίδας ήταν οι σημαντικές παρεμβάσεις και η συζήτηση που ακολούθησαν τις εισηγήσεις. Τα συμπεράσματα που προέκυψαν από τα παραπάνω και οι πολύ σημαντικές προτάσεις που κατατέθηκαν κατά τη διάρκεια της ημερίδας σύντομα θα δοθούν αρμοδίως.