Η ανάθεση από την αρχαία Τραγαία, το σημερινό Αγαθονήσι. 2ος αι. μ.Χ. Η ανάθεση από την αρχαία Τραγαία, το σημερινό Αγαθονήσι. 2ος αι. μ.Χ.

Νύμφες μετανάστες στην αυλή του Αρχαιολογικού Μουσείου Μυτιλήνης

01/02/2020 - 18:11

Οι επιγραφές συχνά ταξιδεύουν στο χώρο και κυρίως στο χρόνο. Η επιγραφή που παρουσιάζουμε σήμερα μεταφέρθηκε στο Καστελλόριζο από τον Γάγωνα, χωριό στον κόλπο του Φοίνικα, στην ακτή της Λυκίας απέναντι από το Καστελλόριζο, από εκεί στην Αθήνα το 1914 και κατόπιν στη Μυτιλήνη μαζί με μερικές άλλες, για κάποιον λόγο που δεν κατάφερα να διευκρινίσω. Από το κείμενό της όμως φαίνεται ότι το ταξίδι της επιγραφής είχε ξεκινήσει πολύ νωρίτερα, αφού η ανάθεση δεν έγινε ούτε στον αρχαίο Γάγωνα της Λυκίας, αλλά πιθανότατα στο σημερινό ακριτικό Αγαθονήσι, νοτίως της Σάμου. Πρόκειται για ορθογώνιο βωμό από δύο συνανήκοντα τεμάχια. Φέρει επίστεψη αποκεκρουμένη αριστερά και κάτω και χαραγμένη αναθηματική επιγραφή του 2ου αι. μ.Χ. οκτώ στίχων προς τις Νύμφες. Δημοσιεύτηκε από τον M. Michelier, Revue Biblique 14 (1917) 295, αρ. 27, χωρίς χρονολόγηση, διαστάσεις και ερμηνεία.

 

Ἀρχ]έπολις

[Ν]ύμφαις Τρ[α]-

[γ]εάτισι τὸ[ν]-

δ’ ἀνέθηκε

5          λύτρα τετα[ρ]-

ταίοιο δυσ[αλ]-

γέος οὕ[νεκα]

[ἒ]πα[υ]σαν (;).

 

Απόδοση στη νέα ελληνική: Ο/Η Αρχέπολις αφιέρωσε στις Νύμφες τις Τραγεάτιδες αυτόν το βωμό ως ανταπόδοση της ιάσεως του δυσαλγούς τεταρταίου (πυρετού του/ της).

Το επίθετο Τραγεάτισι απαντά πρώτη φορά. Δεν φαίνεται να αφορά ιδιότητα των Νυμφών, όπως τα: Νῦμφαι Ἐπήκοοι, Ὀρονόμοι, Δέσποιναι ὀρέων, Ὑδροχόοι, Πεδιεῖς, Ναϊάδες, Καρποδοτεῖραι, Ὑδριάδες, Μυχιεῖς, Ἁγναί, Ἀέναοι κλπ., αλλά το συγκεκριμένο τόπο λατρείας, όπως για παράδειγμα τα: Θεαῖς Νύμφαις Βουρδαπηναῖς (πρόκειται για τη Βουρδαπηνή, περιοχή της Φιλιππούπολης στην Θράκη), Νύμφαις Ἀνχιαλίαις (πρόκειται για την αρχαία Αγχίαλο, ελληνική αποικία, το σημερινό Pomorie, πόλη της Βουλγαρίας). Συνακολούθως, Τραγαία κατά την αρχαιότητα ονομαζόταν το σημερινό ακριτικό Αγαθονήσι, νοτίως της Σάμου (Στράβων, ΧΙV 1.7, 635c), καθώς και πόλη της Νάξου (A. Westermann, Stephani Byzantii Ἐθνικῶν quae supersunt, Lipsiae 1839, 281: «Τραγαία = νῆσος πρὸς ταῖς Κυκλάσιν, ὅθεν ἦν Θεογείτων ὁ Περιπατητικός, Ἀριστοτέλους γνώριμος. ἒστι καὶ πόλις ἐν Νάξῳ, ἐν ᾖ Τράγιος Ἀπόλλων τιμᾶται…τὸ ἐθνικὸν Τραγεάτης, ὡς Τεγεάτης»). Άρα η επιγραφή για άγνωστο σε μας λόγο φαίνεται ότι μεταφέρθηκε στη Λυκία είτε από το Αγαθονήσι είτε από τη Νάξο. Πιθανότερη προέλευση θεωρούμε το Αγαθονήσι και γιατί γειτνιάζει με τη Μ. Ασία και επειδή το όνομα Ἀρχέπολις, ανδρικό και γυναικείο, απαντά 13 φορές σε επιγραφές των Δωδεκανήσων, της Κῶ κυρίως αλλά και της Ρόδου και Σάμου και καμία στις Κυκλάδες.

Οι θεραπευτικές ιδιότητες των Νυμφών αποτυπώνονται στα επίθετα λυσιπόνοι, σωτῆραι, σε επιγραφές του Πόντου και της Αρμενίας, και σε ένα ελεγειακό εξάμετρο των όψιμων ρωμαϊκών χρόνων από τη Μίλητο: «Τατιανὸς δὲ πόνοιο δικασπόλος /εὕρατο τέρμα τὰς νύμφας καλέων/ τὰς πυρὶ μισγομένας…».

 

 

Γενική Ροή Ειδήσεων

PROUDLY POWERED BY CJ web | Copyright © 2017 {emprosnet.gr}
Made with love and a lot of coffee by CJ web, Creative web Journey