Ο συγγραφέας, Γιάννης Καλπούζος έρχεται στη Μυτιλήνη την Πέμπτη για να παρουσιάσει το νέο του μυθιστόρημα από τις εκδόσεις Ψυχογιός «γινάτι, ο σοφός της λίμνης», στο βιβλιοπωλείο Book and Art στις 8 το βράδυ της 5ης Ιουλίου. Τη βιβλιοπαρουσίαση οργανώνει και ο Σύλλογος Ηπειρωτών Λέσβου, ενώ τον συγγραφέα θα προλογίσει ο Λάζαρος Δήμτσας. Με αφορμή λοιπόν το νέο του μυθιστόρημα, ο κ. Καλπούζος μιλά σήμερα στο «Ε».

 Συνέντευξη στην ΑΝΘΗ ΠΑΖΙΑΝΟΥ

 Τι πραγματεύεται ως μυθοπλασία το νέο σας βιβλίο;

 «Ο κεντρικός ήρωας, ο Ζώτος, μεταναστεύει από το χωριό του στα Γιάννενα ύστερα από μια δολοφονία, μια αυτοκτονία και όσα φημολογούνται για τη μάνα του και τη μυστηριώδη γέννησή του. Στα Γιάννενα δυσκολεύεται να βιοποριστεί, ζηλεύει το κοσμοπολίτικο περιβάλλον το οποίο δεν μπορεί να απολαύσει, παρεξηγεί, πεισμώνει και προσπαθεί να σβήσει τις εσωτερικές του φωτιές χωρίς αρχικά να συνειδητοποιεί ότι μόνο αυτές θα τον βοηθήσουν να γνωρίσει τον εαυτό του. Θα βρεθεί αντιμέτωπος και με τη θηριωδία του πολέμου, με δολοπλοκίες, καβγάδες και ξυλοδαρμούς, θα συμμετάσχει σε ευτράπελα περιστατικά, ενώ ο έρωτάς του για την Χαβαή θα τον φέρει αντιμέτωπο με το φως ή το σκοτάδι. Από τη δική της μεριά η Χαβαή καλείται να συγκρουστεί με το οικογενειακό της περιβάλλον, αλλά και με το σύνολο της μουσουλμανικής κοινότητας προκειμένου να ακολουθήσει τα «θέλω» της και να μετουσιωθεί σε πραγματικότητα ο έρωτάς της. Αρκετοί άλλοι ήρωες πλαισιώνουν τους δύο πρωταγωνιστές -ένας σατανικός εμπειρικός γιατρός, ένας τυχοδιώκτης καλόγερος, μια γυναίκα αράχνη και άλλοι- ενώ και οι δύο έχουν μέντορά τους τον σιορ Δονάτο ο οποίος δίνει σοφές ορμήνιες, ωστόσο κρύβει κι εκείνος τα δικά του μυστικά ή ανομήματα».

Ο τίτλος του νέου σας μυθιστορήματος έχει συμβολική σημασία; «Γινάτι» σημαίνει πείσμα, αγανάκτηση και οργή. Χαρακτηρίζει αυτή η λέξη τους χαρακτήρες σας;

«Το γινάτι στο μυθιστόρημα προσομοιάζει με την αρετή και την κακία. Χωρίζεται σε δυο δρόμους. Κακό γινάτι είναι η ξεροκεφαλιά, ο φανατισμός, η εκδικητικότητα, ο θυμός, η ζήλια, να θέλεις να υποτάξεις τον άλλον στον έρωτα, στη δουλειά, στην παρέα, να περνιέσαι για πιο σπουδαίος από τους άλλους, και ούτω καθεξής. Από την άλλη υφίσταται το καλό γινάτι, το δημιουργικό και γόνιμο πείσμα. Όταν λέει κανείς θα σηκώσω ξανά το κεφάλι, θα λιώσω στο διάβασμα ή στη δουλειά και θα πετύχω, θα παλέψω για την αξιοπρέπειά μου, θέτω στόχους και μοχθώ για να τους πετύχω. Οι ήρωες του βιβλίου διακατέχονται κατά περίπτωση ή και ο καθένας από πολλών λογιών γινάτια».

Δένεστε με τους χαρακτήρες που δημιουργείτε;

«Γίνομαι ο καλός και ο κακός, ο άντρας και η γυναίκα, ο ανδρείος και ο κιοτής, ο τυχοδιώκτης και ο καλοσυνάτος γέρος και ούτω καθεξής. Βιώνω τα πάθη και τα παθήματά τους, οργίζομαι, κλαίω, γελάω, θλίβομαι, απογοητεύομαι, διασκεδάζω, περνά από μέσα μου όλος ο συναισθηματικός τους κόσμος».

Ο σύγχρονος αναγνώστης από τί πιστεύετε ότι έχει ανάγκη και από τί πάσχει ως προς την βιβλιοφιλική συμπεριφορά του;

 «Όλοι οι αναγνώστες έχουμε ανάγκη από καλά βιβλία και από μια πολιτεία που θα εντάξει στις προτεραιότητές της το βιβλίο. Ο αναγνώστης στη χώρα μας πάσχει από αρκετούς συνοδοιπόρους, καθώς διαβάζουμε σε πολύ μικρή ποσόστωση. Πέραν αυτών κάθε αναγνώστης έχει τη δική του πρόσληψη, αποτελεί μια ξεχωριστή οντότητα και δεν ομαδοποιείται».

Με ποιες δικές σας λέξεις θα περιγράφατε την Ελλάδα του σήμερα;

«Η Ελλάδα χάνεται ανάμεσα στο μεγάλο που θα ήθελε να είναι και στο μικρό της πληθυσμιακό μέγεθος το οποίο υποκριτικά επικαλείται προκειμένου να δικαιολογήσει τη μη οργάνωση και συστηματική δουλειά. Η Ελλάδα προβάλει και χρησιμοποιεί σαν άλλοθι τον πολιτισμό του χθες και του γυρίζει την πλάτη όσον αφορά το σήμερα. Η Ελλάδα παραμένει ένα ακατέργαστο διαμάντι το οποίο οφείλουμε πολίτες και κράτος να το κάνουμε να λάμψει σε όλο το μεγαλείο του. Να επενδύσουμε στο καλό γινάτι που χαρακτηρίζει τον λαό μας».

Ποίηση ή λογοτεχνία; Ποιά ξεχωρίζετε περισσότερο;

«Είναι και τα δύο νερό από την ίδια πηγή. Η διαφορά εντοπίζεται στο πώς προσέρχομαι κάθε φορά στην πηγή. Πόσο διψασμένος είμαι, σε σχέση με το συναίσθημα που πυροδοτεί τη σκέψη μου. Πλέον αποσπά τη μέθη μου το μυθιστόρημα, όμως η ποίηση είναι διάχυτη σε κάθε σελίδα».

Πώς αισθάνεστε για την αγάπη που σας δείχνει ο κόσμος; Όταν σας συναντά στο δρόμο τί σας λέει;

 «Αισθάνομαι τυχερός που κατάφερα να συνοδοιπορήσω στους δρόμους του στοχασμού και των συναισθημάτων με πολλούς αναγνώστες. Αναπτύσσεται μακρόθεν μια φιλία, η οποία εκδηλώνεται και στις τυχαίες συναντήσεις μας. Θαρρείς και γνωριζόμαστε από παλιά. Κι αυτό ισχύει εκατέρωθεν».

Τί σας γοητεύει στην ιστορία; Τί σημαίνει ιστορία για σας;

 «Η Ιστορία αποτελεί τον δρόμο που μας οδήγησε ίσαμε δω. Μας δυναμώνει και μας διδάσκει. Ωστόσο, άμα μένει κανείς απόλυτα κολλημένος απάνω της δε θα κάνει βήμα μπροστά. Χρειαζόμαστε το μέλι της, ή ό,τι μπορεί να μετατραπεί σε μέλι, κι όχι το δηλητήριό της».

«Γινάτι, ο σοφός της λίμνης»

Ο Ζώτος και η Χαβαή, με την πολυκύμαντη ερωτική τους σχέση, ένας αινιγματικός βαρκάρης, μια γυναίκα - αράχνη που γυρεύει δωμάτιο για μια νύχτα κι έναν άντρα για μια ζωή, ο σατανικός κομπογιαννίτης γιατρός Μαργαζής και ο τυχοδιώκτης παπα - Λέρας, ο οποίος παινεύεται ότι εκδύει τις γυναίκες από τα αμαρτήματα κι από τα εσώρουχα, μπλέκονται στο γαϊτανάκι που υψώνει ως μιαρή ή ευλογημένη έκρηξη το γινάτι με αφορμή έναν φόνο, μια αυτοκτονία, τον φόβο της αντεκδίκησης, την καταφρόνια της κοινωνίας, τον πλούτο, τη φτώχια, τη ζήλια, τον πόθο, κάποια ανομολόγητα εγκλήματα, την εθνική ταυτότητα και τον διάβολο ή τον άγγελο που κρύβει καθένας μέσα του. Και κυλά η ζωή τους πότε σαν αγριεμένο ποτάμι και πότε σαν γλυκασμός της άνοιξης.

Πρωταγωνιστές και δευτεραγωνιστές πορεύονται στα χρόνια της ιταλικής κατοχής των Ιωαννίνων του 1917 -της πρώτης απόπειρας δημιουργίας Βλάχικου πριγκιπάτου στην Πίνδο∙ της εξόρυξης πετρελαίου στη Δραγοψά∙ της εκστρατείας στη Μικρά Ασία∙ της προσφυγιάς Μικρασιατών και Ποντίων, αλλά κι εκείνης των Τουρκογιαννιωτών∙ του διχασμού σε βενιζελικούς και αντιβενιζελικούς και της μάστιγας της ληστοκρατίας στην Ήπειρο. Συνάμα ακολουθούν τα βήματα Εβραίων, Βλάχων, Αλβανών και Σαρακατσάνων, και γενικότερα την ταραγμένη εποχή πριν από το 1922 και κατά την πρώτη δεκαετία του Μεσοπολέμου.

Στην ίδια πατρίδα συνυπάρχουν ή συγκρούονται διαφορετικοί κόσμοι, ομάδες και άτομα σμίγουν ή αποχωρίζονται τα όνειρα κι ανακατώνονται τα αίματα, οι θρησκείες και οι γλώσσες κι όλα συμβαίνουν στα Γιάννενα, στην πόλη των θρύλων και της μυστηριακής γοητείας.