Στράτος Σαλαβός: Μεταπολίτευση. Από τον Καραμανλή στον Ανδρέα, Εκδόσεις Repro Graphics, Μυτιλήνη 2024, σελ.176 

Ο Στράτος Σαλαβός, συστηματικός ερευνητής της πολιτικής ιστορίας της Λέσβου, μετά το βιβλίο «Έλαβον… Μία ιστορική προσέγγιση στις εκλογικές αναμετρήσεις» (2023) μας έδωσε έναν δεύτερο τόμο για μια πολύ κρίσιμη περίοδο, την επταετία 1074-1981, στοχεύοντας να «καλύψει την περίοδο αυτή μ' έναν διαφορετικό τρόπο. Ως ένα ιστορικό άλμπουμ καταγράφοντας την πολιτική, κοινωνική, πολιτιστική αλλά και αθλητική επικαιρότητα της εποχής». 

Στο βιβλίο βρίσκουμε τα παρακάτω κεφάλαια: χρονολόγιο με τα βασικότερα γεγονότα της περιόδου 1974-1981, Αναλυτικά αποτελέσματα των βουλευτικών εκλογών σε όλη την Ελλάδα 1974-1981, Αναλυτικά αποτελέσματα και σταυροί των βουλευτικών εκλογών Ν. Λέσβου 1974-1981, Πολιτικά γεγονότα, πρόσωπα, δηλώσεις, Πρωτοσέλιδα και αποκόμματα Λεσβιακών εφημερίδων, Φωτογραφίες και αφίσες εποχής, Στατιστικά εκλογών και βουλευτών, το δημοψήφισμα για το πολίτευμα, Οι προσωπικότητες, οι ηλικίες τους, Τα τραγούδια, οι κινηματογραφικές ταινίες και τα βιβλία της εποχής, Τηλεοπτικές εικόνες της εποχής, Δημοτικές εκλογές στη Λέσβο 1975 και 1978, Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής στη Λέσβο, Ευρετήριο Προσώπων. 

Ενδιαφέρον και χρήσιμο βιβλίο, διαβάζεται ευχάριστα. 

Ματιάς Ενάρ: Ο χορός της προδοσίας (μυθιστόρημα, Μετάφραση; Χαρά Σκιαδέλλη), Εκδόσεις Στερέωμα, Αθήνα 2024, σελ 264 

Στην καρδιά μιας μεσογειακής μακίας εμφανίζεται ένας εξουθενωμένος και βρόμικος άντρας. Ένας άγνωστος στρατιώτης που δραπέτευσε από έναν απροσδιόριστο πόλεμο και φαίνεται να προσπαθεί να ξεφύγει απ' τη δική του βία, μακριά απ' το πεδίο των μαχών. Μια συνάντηση τον αναγκάζει να επανεξετάσει την πορεία του και την ιδέα του σχετικά με το τίμημα μιας ζωής. Στα περίχωρα του Βερολίνου, σε ένα μικρό κρουαζιερόπλοιο, στις 11 Σεπτεμβρίου 2001, ένα συμπόσιο αποτίνει φόρο τιμής στον Πολ Χόιντεμπερ, ιδιοφυή μαθηματικό απ' την Ανατολική Γερμανία, διασωθέντα του Μπούχενβαλντ, αντιφασίστα που παρέμεινε πιστός στη δική του πλευρά του Τείχους του Βερολίνου, παρά την κατάρρευση της κομμουνιστικής ουτοπίας. Από την ένταση των δύο αυτών αφηγήσεων αναδύονται, ως διά μαγείας -ποιητικής, χωρικής, μαθηματικής-, όλα όσα διακυβεύονται, στην αγάπη όπως και στην πολιτική, ανάμεσα στη δέσμευση και στην προδοσία, ανάμεσα στην αφοσίωση και στη διαύγεια, ανάμεσα στην ελπίδα και στην επιβίωση. 
Ο Ματιάς Ενάρ αξιοποιεί εδώ μια οικονομία σιωπής και έναν παλμό που παράγουν μια μυθιστορηματική πυκνότητα αντιστρόφως ανάλογη με τη δαπάνη του σε λέξεις. Εφόσον ο πόλεμος είναι η Ιστορία καθ' οδόν, χτες όπως και σήμερα, Ο χορός της προδοσίας μάς οπλίζει με εικόνες και με εικασίες ώστε να αποκρυπτογραφήσουμε τις τυχαίες εξισώσεις της. 

Αυτά διαβάζουμε στο οπισθόφυλλο του μυθιστορήματος του πολύ καλού Γάλλου συγγραφέα, το οποίο μετέφρασε στα ελληνικά η συμπατριώτισσα μας Χαρά Σκιαδέλλη. 

Ο Ματιάς Ενάρ (Mathias Énard), γεννήθηκε στη Νιόρ της Γαλλίας το 1972. Σπούδασε αραβικά και περσικά στο Ινστιτούτο Ανατολικών Γλωσσών και πέρασε αρκετά χρόνια στη Μέση Ανατολή. Το 2022 του απονεμήθηκε το βραβείο Αλμπέρ Καμύ για το σύνολο του έργου του, σε αναγνώριση της σημασίας του για τον σύγχρονο μεσογειακό κόσμο. 

Ευαγγελία Διαμαντοπούλου: Χρόνης Μπότσογλου. Η τέχνη ανάμεσα στο έρωτα και τον θάνατο, Εκδόσεις Επίκεντρο, Αθήνα 2024, σελ. 218 

Η Ευαγγελία Διαμαντοπούλου, αναπληρώτρια καθηγήτρια στο ΕΚΠΑ, μας έχει δώσει το πολύ καλό βιβλίο «Ο Θεόφιλος στο Πήλιο. Ζητήματα ζωγραφικής σκηνοθεσίας». Πρόσφατα κυκλοφόρησε μια εξαιρετική μελέτη για ένα ζωγράφο, που συνδέεται πολύ στενά με το νησί μας, αφού στο σπίτι του στο Πετρί, περνούσε μεγάλο μέρος του χρόνου του.  

Διαβάζουμε σχετικά: Ο διάλογος του Χρόνη Μπότσο­γλου με τον έρωτα και τον θάνατο, διακριτός στο σύνολο της εργογραφίας του, εντοπίζεται κυρίως στην Προσωπι­κή Νέκυια, τα Ερωτικά, τις Αναφορές και σε πολλές αυτοπροσωπογραφίες του. 
 
Η ζωγραφική ανάκληση των οικείων και γνωστών του νεκρών, ο έρωτας ως ενεργοποίηση του σωματικού ορ­μέμφυτου, οι καλλιτέχνες που λειτούργησαν ως φάροι στην τέχνη και την κοσμοαντίληψή του, όπως και η συ­μπερίληψη της μορφής του στην ζωγραφική του σκηνο­θεσία, στοιχειοθετούν την εικαστική του παρακαταθήκη για την υπαρξιακή τριλογία «έρωτας - θάνατος - εαυ­τός» που καθορίζει τον ανθρώπινο χωροχρόνο. 

Με διακριτή την δυσκολία της διαχείρισης του πλούσιου εικονογραφικού υλικού και αναμέτρησης με τον απέριτ­το και ουσιαστικό λόγο του Χρόνη Μπότσογλου, απώτε­ρος στόχος αυτής της μελέτης είναι η παρακολούθηση της εικαστικής του διαδρομής σε ζητήματα που αφορούν στον ορισμό της ύπαρξης ανάμεσα στα όρια της ζωής και του θανάτου, του χρόνου και της σχέσης του με το σώμα και την μνήμη, του σαρκικού έρωτα και της ευκαι­ρίας για επιβίωση του εαυτού ως καλλιτέχνη που αναμε­τριέται με την λευκή επιφάνεια και την άμορφη ύλη. 

Ο πρόσφατος θάνατός του το 2022 έδωσε το έναυσμα για την συγγραφή αυτού του βιβλίου ως ελάχιστη απόδο­ση τιμής σε έναν καλλιτέχνη που μέσα από τα έργα του διερεύνησε σε βάθος την ανθρώπινη ύπαρξη.