Μια οθωμανική κρήνη των προεπαναστατικών χρόνων στο Συνοικισμό σώθηκε χθες κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή, μετά από καταγγελίες γειτόνων που δεν μπορούσαν να δεχθούν να εξαφανισθεί ένα σημαντικό μέρος της ιστορίας της γειτονιάς τους και ευρύτερα της πόλης.

Ο λόγος, για την κρήνη της οδού Διονυσίου στο Συνοικισμό, πολύ κοντά στον Α΄ Παιδικό Σταθμό, γνωστή και σαν «κρήνη της φυλακής» ή «κρήνη των εκτελέσεων». Κι αυτό επειδή, σύμφωνα με δυο από τους σημαντικότερους Λέσβιους ερευνητές, τον Αθανάσιο Τσερνόγλου και το Γιάννη Φουντούλη, ανήκε στο σύνολο εκείνο που είχε να κάνει με τις εκτελέσεις κυρίως χριστιανών στα τέλη του 18ου και στις αρχές του 19ου αιώνα.

Η κρήνη θεωρείται από τους ερευνητές ότι είναι η βρύση στην οποία πλένονταν οι κατάδικοι και μέλλοντες εκτελεσμένοι λίγο πριν οδηγηθούν στον τόπο της εκτέλεσης, ο οποίος εκείνη την εποχή ήταν σε ένα πλάτωμα που απείχε λίγες δεκάδες μέτρα από την κρήνη, σε μια στροφή της σημερινής οδού Διονυσίου, τη λεγόμενη «Παπτσούδα», όπου σήμερα βρίσκεται σπίτι ιδιοκτησίας απογόνων Ιορδάνη Σαχπάλογλου.

Εκεί η Οθωμανική Διοίκηση είχε οδηγήσει στην εκτέλεση τους Μυτιληνιούς μέλη της Φιλικής Εταιρείας. Στον ίδιο χώρο, σύμφωνα με την άποψη του Αθανασίου Τσερνόγλου, εκτελέστηκε η θανατική ποινή που επιβλήθηκε στον «εξωμότη» Άγιο Θεόδωρο το Βυζάντιο. Αλλά ακόμα και να μην εκτελέστηκε στην «Παπτσούδα», σίγουρα η κρήνη αποτέλεσε τον τελευταίο σταθμό του πριν το μαρτύριο.

Στην… πόρτα!
Η κρήνη λοιπόν αυτή, κατά έναν πολύ περίεργο τόπο δεν είχε κηρυχθεί διατηρητέα. Ο ιδιοκτήτης νεόδμητου σπιτιού, το οποίο μάλιστα κατασκευάσθηκε με άδεια που προέβλεπε έξοδο πόρτας (!) στο σημείο όπου βρίσκεται η κρήνη, ζήτησε από την Εφορεία Νεωτέρων Μνημείων να πάρει αυτή την κρήνη, που μάλιστα βρισκόταν σε οικόπεδο ιδιοκτησίας του και ένα τμήμα της στο δημοτικό πεζοδρόμιο, και να τη μεταφέρει σε οικόπεδο ιδιοκτησίας του στο Καγιάνι. Σύμφωνα με πληροφορίες, η άδεια αυτή δόθηκε και χθες το πρωί, παρουσία ειδικού της Εφορείας Νεωτέρων Μνημείων, άρχισε η αποκαθήλωση της βρύσης προκειμένου αυτή να μεταφερθεί στην ιδιοκτησία του ιδιώτη.

«Πρόκειται για μια βρύση που συνδέεται με την ιστορία μας και τις μνήμες μας σαν απόγονοι προσφύγων που εγκαταστάθηκαν στην περιοχή αυτή», είπε χθες στο «Ε» η κ. Τριανταφυλλίδη - Δήμου, δίνοντας άλλη μια διάσταση ιστορικότητας της κρήνης και καταγγέλλοντας το γεγονός της καταστροφής της. «Χάσαμε όλα τα άλλα, ας μας αφήσουν τουλάχιστον τις μνήμες μας», σημείωσε καταλήγοντας.

Ευτυχώς, και μετά από παρεμβάσεις της Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, αλλά και της Εφορείας Νεωτέρων Μνημείων, η καταστροφή της ιστορικής μνήμης σταμάτησε. Μπορεί μετά από την απαραίτητη διαδικασία να μεταφερθεί λίγο παραπέρα προκειμένου να λειτουργήσει η ιδιοκτησία του συγκεκριμένου ιδιώτη, αλλά σίγουρα δε θα χαθεί σε κάποιο οικόπεδο στο… Καγιάνι!