Με μοναδικό δεδομένο την επιδότηση κατασκευής νέου σπιτιού που προβλέπεται έτσι κι αλλιώς από την ισχύουσα νομοθεσία και ορίζεται στα 1.200 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο, φεύγει ο υπουργός Υποδομών, Χρήστος Σπίρτζης, από το νησί στη δεύτερη επίσκεψή του, μετά τον καταστροφικό σεισμό της 12^ης Ιούνη. Αφήνοντας πίσω του… περισσότερα ερωτηματικά απ’ όσες απαντήσεις προσδοκούσαν τόσο οι τοπικές αρχές, όσο και οι σεισμόπληκτοι πολίτες και κατ’ επέκταση, μάλλον σύγχυση παρά ένα αίσθημα ασφάλειας πως το κράτος θα μπορέσει να συμπαρασταθεί (έγκαιρα) στην (νέα) έκτακτη κατάσταση που βρήκε τη Λέσβο. Οι εξαγγελίες του δε, για γρήγορες διαδικασίες για την ανοικοδόμηση της Βρίσας και η ανακοίνωσή του πως σε μία εβδομάδα θα υπογραφούν από το Υπουργείο του και θα προχωρήσουν και στα συναρμόδια υπουργεία, οι δύο ΚΥΑ που απαιτούνται για την (προπληρωμένη για τον Ιούνη από τον Δήμο) επιδότηση ενοικίου αλλά και για την γενικότερη οριοθέτηση όλων των επόμενων ενεργειών για την αποκατάσταση των συνεπειών του σεισμού, θα μπορούσαν να αποτελέσουν από σήμερα κιόλας μία ευχάριστη είδηση, μόνον εάν δεν υπήρχαν κακά προηγούμενα. Με τις (αρκετές) γνωστές αντίστοιχες εξαγγελίες, που είτε δεν υλοποιήθηκαν ποτέ, είτε άργησαν χαρακτηριστικά να προχωρήσουν…

Σε ένα γενικό συμπέρασμα λοιπόν των όσων συζητήθηκαν και συμφωνήθηκαν στην χθεσινή πρωινή σύσκεψη στη Γενική Γραμματεία Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής, προκύπτει πως ο Δήμος θα συνεχίσει να αποτελεί το «μαξιλάρι» στους σεισμόπληκτους, μέχρι το κράτος να βρει τις νομικές φόρμουλες για να δράσει, λειτουργώντας πάντως περισσότερο σαν «ασπιρίνη» στο πρόβλημα που έχει δημιουργηθεί. Αφού είναι σαφές πως οι περιορισμένες δυνατότητές του, σε συνδυασμό με την ελλιπέστατη χρηματοδότησή του, δεν μπορούν να δώσουν τις λύσεις που απαιτεί η δύσκολη παρούσα συγκυρία.

Θα… υπογραφτούν οι απαραίτητες ΚΥΑ

Ο υπουργός Υποδομών, Χρήστος Σπίρτζης, που επισκέφτηκε τη Λέσβο και την επομένη του καταστροφικού σεισμού, μία εβδομάδα μετά τη δέσμευσή του πως «δεν θα μείνει κανείς στο δρόμο ή σε καταυλισμό» και πως «θα ανοικοδομηθεί η Βρίσα», ανακοίνωσε εκείνα που λίγο έως πολύ, ήταν αναμενόμενα. Κάνοντας λόγο καταρχήν για απλούστευση των διαδικασιών, προκειμένου να γίνουν γρήγορα όσα απαιτούνται για να αντιμετωπιστούν οι πληγές του σεισμού. Πώς θα απλουστευτούν οι διαδικασίες; Παρά το ότι πέρασε ήδη μία εβδομάδα και κάτι, από το μεγάλο κακό που βρήκε κυρίως τη Βρίσα και τη νότια Λέσβο, ο κ. Σπίρτζης επανέλαβε αυτά που πρέπει... να γίνουν. Δηλαδή οι απαιτούμενες νομοθετικές ρυθμίσεις που θα παρακάμψουν τα γραφειοκρατικά γρανάζια. Κοινώς, 10 ημέρες μετά το σεισμό, δεν προχώρησε τίποτε απολύτως προς την κατεύθυνση να φτάσουμε στην αρχή της επιχείρησης στήριξης των σεισμοπαθών, με την πρωτοβουλία του Δήμου να προπληρώσει ουσιαστικά το επίδομα της πρόνοιας και τις παροχές (π.χ. επιδόματα ενοικίου) που δικαιούνται οι άτυχοι συμπολίτες μας, να καλύπτει για την ώρα το ίδιο το κράτος. Το οποίο πάντως -βάσει των όσων είπε ο υπουργός- θα έχει υπογράψει την επόμενη εβδομάδα τις απαιτούμενες Κ(οινές)Υ(πουργικές)Α(ποφάσεις), χωρίς να πείθει πάντως λόγω του πρότερου παρελθόντος της σημερινής κυβέρνησης, πως πράγματι θα έχει προφτάσει.

Επιδότηση ενοικίου

Διευκρινιστικά δε για μία σωρεία αποριών που έχουν δημιουργηθεί ως προς την επόμενη ημέρα του σεισμού στο νησί, ο υπουργός μίλησε πιο αναλυτικά για τα όσα θα εξυπηρετήσουν οι ΚΥΑ, για τις εξής περιπτώσεις: Για τους πληγέντες των οποίων υπέστη ζημιά η πρώτη τους κατοικία, ότι δικαιούνται επιδότηση ενοικίου αναδρομικά από την ημέρα του σεισμού και για δύο χρόνια. Το ποσό της επιδότησης για αυτούς, κλιμακώνεται ανάλογα με τα μέλη της οικογένειας και πιο συγκεκριμένα 300 ευρώ για ένα άτομο, 350 για δύο και τρία άτομα, 400 ευρώ για τέσσερα άτομα και 600 ευρώ για πολύτεκνες οικογένειες. Επιδότηση ενοικίου δικαιούνται όμως και οι ενοικιαστές που καταστράφηκε το σπίτι τους, με 70% της επιδότησης για έξι μήνες. Ωστόσο ο κ. Σπίρτζης προέτρεψε τους πληγέντες να αναζητήσουν άμεσα μόνιμη στέγη, ενώ ανακοίνωσε ότι επιδότηση θα πάρουν και όσοι δε νοικιάσουν αλλά θα φιλοξενηθούν σε συγγενικά ή φιλικά τους σπίτια. Το γεγονός δε ότι προεξοφλεί τη διάρκεια της επιδότησης του ενοικίου για δυο μόνο χρόνια, σημαίνει ότι πέρα απ’ αυτόν το χρονικό ορίζοντα τη στέγαση τους, οι σεισμοπαθείς που έμειναν χωρίς σπίτι θα την αναλάβουν οι ίδιοι, γιατί κανείς όσο αισιόδοξος και να είναι, δεν πιστεύει ότι θα ανοικοδομηθεί το σπίτι του για να μπει μέσα μετά τα δυο χρόνια. Εκτός κι αν η διετία της επιδότησης ενοικίου πάρει παράταση, κάτι που ασφαλώς δημιουργεί αβεβαιότητα και αυτό οφείλουν να το λάβουν υπόψη οι κυβερνητικοί παράγοντες που θα νομοθετήσουν σχετικά.

Πώς θα φτιαχτούν εκ νέου τα σπίτια

Η μόνη επιδότηση τώρα που είναι εγγεγραμμένη στην ισχύουσα νομοθεσία, αλλά δεν έχει ακόμα νόημα να μπει στη συζήτηση, είναι εκείνη που αφορά στην εκ νέου κατασκευή των σπιτιών που γκρεμίστηκαν. Και ορίζεται στα 1.200 ευρώ για κάθε τετραγωνικό μέτρο για τους παραδοσιακούς οικισμούς, όπως της Βρίσας. Με το κράτος να επιδοτεί το 80% του προαναφερθέντος ποσού και το υπόλοιπο 20% να βαραίνει τον ιδιώτη. Ο οποίος πάντως θα μπορεί να δανειοδοτηθεί εντελώς άτοκα για 15 χρόνια. Για τα σπίτια που υπέστησαν καταστροφή αλλά δεν βρίσκονταν εντός παραδοσιακού οικισμού, η επιδότηση ορίζεται στα 1.100 ευρώ. Με τον υπουργό να ζητά για την υπόθεση «ανοικοδόμησης», τη συνδρομή όλων των παρευρισκομένων αρχών στην σύσκεψη, τόσο για την κατεδάφιση των ετοιμόρροπων, όσο και για την εκπόνηση των μελετών, προκειμένου η επιδότηση που προβλέπεται, να φτάσει. Αξίζει πάντως να σημειωθεί, πως επιδότηση δικαιούνται και όσοι θέλουν να επισκευάσουν τα σπίτια τους που έχουν υποστεί μερική ζημιά, με 450 ευρώ το τετραγωνικό.

Βρίσα και μελέτες

Όποιος θέλει μάλιστα -σύμφωνα πάντα με τον υπουργό- μπορεί άμεσα να αναλάβει ο ίδιος να ξαναφτιάξει το σπίτι του. Για τη Βρίσα όμως, θα προωθηθεί ένα συγκεκριμένο μοντέλο με βάση το οποίο ο Δήμος θα διενεργήσει τις κατεδαφίσεις και τα υλικά που θα προκύψουν, θα φυλαχθούν σε χώρο ελεγχόμενο που θα παραχωρήσει ο Στρατός κοντά στο χωριό, προκειμένου να μπορέσουν να ξαναχρησιμοποιηθούν στην ανοικοδόμηση. Και φυσικά, όπως είπε από την πρώτη του κιόλας επίσκεψη ο κ. Σπίρτζης, η Βρίσα θα φτιαχτεί στην κατεύθυνση να αποτελέσει έναν «πρότυπο οικισμό», με αντισεισμικές προδιαγραφές αλλά και σύμφωνα με τις επιταγές της παλιάς πόλης, ως παραδοσιακός οικισμός. Και για να ξεκινήσει τούτο το φιλόδοξο εγχείρημα, θα πρέπει προηγουμένως να γίνουν όλες οι απαιτούμενες αρχιτεκτονικές μελέτες, στις οποίες έχει διάθεση να συνδράμει και ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων Λέσβου.