«Ούτε φράχτες θέλουμε, ούτε τείχη. Κανόνες θέλουμε. Και μέσω των κανόνων ένα κυρίαρχο κράτος φυλάσσει τα σύνορά του. Δεν φοβάμαι τους πρόσφυγες ως μια δύναμη η οποία θα μπολιάσει την ελληνική κοινωνία», δήλωσε στην Βουλή ο Κυριάκος Μητσοτάκης απαντώντας κατά την Ώρα του Πρωθυπουργού στον επικεφαλής του ΜέΡΑ25 Γιάνη Βαρουφάκη σχετικά με το προσφυγικό / μεταναστευτικό. Μάλιστα τόνισε ότι για όσους πρόσφυγες επιλέξουν να μείνουν στην χώρα τα παιδιά τους, θα πρέπει και θα τους δοθεί κάθε δυνατότητα τα παιδιά τους να νιώθουν Έλληνες. «Πρέπει να πάνε σε σχολεία. Κι αν είναι άριστοι μαθητές να σηκώσουν και τη σημαία.

Μακριά από μας οποιαδήποτε ξενοφοβία και ρατσισμός. Χαίρομαι όταν πηγαίνω σε παρελάσεις και βλέπω μια κοινωνία να μετατρέπεται σε πολυπολιτισμική. Δεν αμφισβητείται η εθνική μας ακεραιότητα με αυτό τον τρόπο», είπε καταχειροκροτούμενος από τους βουλευτές του. Ωστόσο, έθεσε με κατηγορηματικό τρόπο το ζήτημα της εφαρμογής κανόνων για την αντιμετώπιση του προσφυγικού ενώ άσκησε δριμύτατη κριτική στην κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ για την διαχείριση του προβλήματος λέγοντας ότι «δεν μπορούν να ασκούν κριτική εκ των υστέρων εκείνοι που για καιρό το πυροδότησαν -είτε από ανικανότητα είτε από ιδεοληψία». Εξήγγειλε δε ότι πάνω από 20.000 αιτούντες άσυλο θα μετακινηθούν σε 10 περιφέρειες της ενδοχώρας ενώ διευκρίνισε ότι η Μόρια δεν θα κλείσει αλλά θα μειωθεί ο αριθμός που φιλοξενούνται εκεί στους 3.500 - 4.000, σε επίπεδα δηλαδή μπορεί να διαχειριστεί.

Οι άξονες της κυβερνητικής πολιτικής

Ο κ. Μητσοτάκης παρουσίασε του τέσσερις άξονες της κυβερνητικής πολιτικής για την αντιμετώπιση του προσφυγικού / μεταναστευτικού προβλήματος: Καλύτερη προστασία των συνόρων, αυστηρότερο, δικαιότερο και ταχύτερο σύστημα ασύλου και επαναπροωθήσεων, ανακούφιση των νησιών με αρτιότερη διαχείριση διάχυση και ενσωμάτωση του μεταναστευτικού φόρτου στην επικράτεια και τέλος, ανάδειξή του ως ζητήματος διεθνούς. Αναγνώρισε δε ότι «το μεταναστευτικό δεν ήλθε για να φύγει» ενώ επισήμανε ότι «το φαινόμενο, λοιπόν, θα συνεχιστεί και πιθανότατα θα ενταθεί» ζητώντας «ενότητα, ωριμότητα και σχέδιο, ώστε να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα γόνιμα».

Ο πρωθυπουργός είπε ότι επί 4 χρόνια, επαναπροωθήθηκαν στην Τουρκία μόλις 1.806 άτομα και η κυβέρνησή του παρέλαβε 69.387 εκκρεμείς αιτήσεις ασύλου, ενώ επί μία ολόκληρη 4ετία, απορροφήθηκε μόνο το 22% των πόρων, για να ανέβει, αμέσως μετά τις εκλογές, στο 35% με στόχο το 50% έως το τέλος του 2020! Όσον αφορά τα κονδύλια για το προσφυγικό είπε ότι 1,4 δισ. ευρώ «εξαερώθηκαν με τη διαδικασία των έκτακτων επιχορηγήσεων την προηγούμενη περίοδο, γι’ αυτό και ο OLAF έχει εγκατασταθεί στην Ελλάδα». Η κυβέρνηση θα προωθήσει άμεσα νομοθετική πρωτοβουλία. Οι κινήσεις της είναι οι εξής:

Τι θα προβλέπει ο νόμος για το άσυλο

• Καθιερώνεται ένα νέο, συμπαγές, αυστηρό αλλά και δίκαιο σύστημα ασύλου σ΄ όσους το δικαιούνται, με σεβασμό στα δικαιώματα των αιτούντων, αλλά χωρίς περιθώρια κατάχρησής του και, κυρίως, με πιο γρήγορες διαδικασίες.
• Ενιαίος νόμος για την διεθνή προστασία και αφορά την υποδοχή, την διαδικασία εξέτασης και την αναγνώριση των αιτούντων άσυλο.
• Μπαίνει τέλος στην αναρχία και την παραβατικότητα στο στάδιο της υποδοχής.
• Σε περίπτωση που οι αλλοδαποί κατά την υποδοχή δεν συμμορφώνονται προς τις αποφάσεις μεταφοράς τους σε άλλες δομές τεκμαίρεται ότι δεν επιθυμούν την προστασία και παραπέμπονται σε διαδικασίες επιστροφής.
• Επιταχύνεται η διαδικασία διοικητικής και δικαστικής κρίσης των αιτήσεων ασύλου χωρίς εκπτώσεις στα θεμελιώδη ατομικά δικαιώματα.
• Καταργείται ο ένας εκ των τεσσάρων βαθμών κρίσης και ενισχύονται οι Επιτροπές Προσφυγών ως ένα ισχυρό φίλτρο στο δεύτερο βαθμό.
• Μετά την καταγραφή εφόσον οι αιτούντες τελικά παραμένουν στο σύστημα αλλά δεν συμμορφώνονται προς τις αποφάσεις μεταφοράς τότε η αίτηση τους εξετάζεται με ταχύρρυθμη εξέταση εντός λίγων ημερών.
• Ευάλωτοι πλέον είναι μόνο όσοι αναφέρονται στην Οδηγία και απαλείφεται το μετατραυματικό στρες ως λόγος ευαλωτότητας.
• Διορθώνεται ο ορισμός για το τι συνιστά τελεσιδικία και ιδίως τι συνιστά μεταγενέστερο αίτημα που δημιούργησε μέχρι σήμερα σωρεία προβλημάτων και παρελκυστικών αιτημάτων.
• Προτείνεται «Κατάλογος ασφαλών χωρών καταγωγής και ασφαλών τρίτων χωρών».
• Προβλέπεται η αυτοπρόσωπη παράσταση των αιτούντων σε κάθε στάδιο της διαδικασίας, από την Υπηρεσία Ασύλου μέχρι και στα δικαστήρια.

Επίσης, τόνισε ότι όλες οι δομές της Διοίκησης, η Δικαιοσύνη, οι ένοπλες δυνάμεις κι η αστυνομία συνεργάζονται, πια, με το σύστημα Υγείας-Πρόνοιας, αλλά και με αυτό της Παιδείας, ενώ όλα τα παιδιά θα πηγαίνουν σχολείο, «όπως προέβλεπε και το μόνο θετικό μέτρο που παραλάβαμε». Όσοι γονείς, όμως, αρνούνται, θα έχουν διοικητικές κυρώσεις.

16.000 σε προγράμματα απασχόλησης

Ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε ότι εντός του 2020, εντάσσονται 40.000 αιτούντες άσυλο σε διαμερίσματα και ξενοδοχεία και 16.000 σε προγράμματα απασχόλησης, ενώ μεταβάλλεται το πλαίσιο συνεργασίας με τις Μ.Κ.Ο «ώστε να ξεχωρίσει η ήρα από το στάρι». Ακόμα, δήλωσε ότι στα χερσαία σύνορα εγκαθιστώνται περισσότερα παρατηρητήρια και εντατικοποιείται η επιτήρηση του Έβρου, ενώ στα θαλάσσια σύνορα ενισχύονται οι δυνάμεις του Λιμενικού με επιπλέον πλωτά μέσα και δυναμικό, προσλαμβάνοντας 400 υπάλληλοι με συμβάσεις έργου στην Υπηρεσία Ασύλου, ρυθμίζονται με συνοπτικές διαδικασίες παλαιές υποθέσεις ώστε να μειωθεί κατά 60%, ο αριθμός των εκκρεμοτήτων, δημιουργούνται κλειστά προαναχωρησιακά κέντρα για όσους δεν δικαιούνται άσυλο, ενώ ο στόχος είναι οι επιστροφές στην Τουρκία και οι επαναπροωθήσεις να φτάσουν τις 10.000 μέσα στο 2020. Όσον αφορά την ανακούφιση των νησιών, ανακοίνωσε ότι περισσότεροι από 20.000 αιτούντες άσυλο θα μετακινηθούν σε 10 περιφέρειες της ενδοχώρας.

Απαιτείται ευρωπαϊκή αντιμετώπιση

Όσον αφορά την διεθνή διάσταση του προβλήματος, είπε ότι απαιτείται «ευρωπαϊκή αντιμετώπιση» με βάση το κεκτημένο της Ένωσης, κάτι που θα επαναλάβει και ενώπιον των ομολόγων του στην επικείμενη Σύνοδο Κορυφής. Δήλωσε δε ότι η κυβέρνηση ασκεί πίεση για την επικαιροποίηση της κοινής δήλωσης Ε.Ε.-Τουρκίας ώστε να απαλυνθούν οι δυσλειτουργίες που επιδρούν στην κατάσταση των νησιών. Και έστειλε μήνυμα προς την γείτονα «να αναλάβει τις ευθύνες της». «Έχει τη δυνατότητα να ελέγξει τις ροές στο Αιγαίο και δεν επιτρέπεται να δίνει την εντύπωση ότι εκμεταλλεύεται το ζήτημα αυτό για τις δικές της γεωπολιτικές επιδιώξεις», είπε ο κ. Μητσοτάκης. Οι στόχοι της κυβέρνησης είναι δυο: να δεχθεί η Τουρκία επιστροφές και από την ενδοχώρα και να αναγνωριστεί ως χώρα πρώτου ασύλου για εθνικότητες, όπως οι υποσαχάριοι ή μέρος του Αφγανιστάν. Επίσης, είπε ότι θα θέσει στην σύνοδο Κορυφής θέμα κυρώσεων προς τις χώρες που δεν δέχονται πρόσφυγες στο έδαφός τους. «Η Τουρκία θα πρέπει να αντιληφθεί ότι δεν γίνεται να εκβιάζει πατώντας σε αυτό το ζήτημα για να πιέσει την Ε.Ε.», είπε χαρακτηριστικά.

Από την πλευρά του ο κ. Βαρουφάκης προέβλεψε ότι η κυβέρνηση θα αποτύχει στην διαχείριση του προβλήματος με το μοντέλο που υιοθετεί. Όπως είπε «η δική μας θεώρηση διαφέρει από την δική σας, γιατί αν τους αγκαλιάσουμε και δεν χτίζουμε νέους φράχτες και Μόριες θα γίνουν οι καλύτεροι πρεσβευτές των Ελλήνων τις επόμενες δεκαετίες». Μάλιστα επικαλέστηκε μια φράση του Ρόναλντ Ρέιγκαν το 1980 δίπλα στο άγαλμα Ελευθερίας όπου είχε πει ότι μέσα από αυτή την χρυσή πύλη πέρασαν εκατομμύρια και ότι οι μετανάστες έκαναν την Αμερική σπουδαία. «Εσείς θέλετε να τους κλείσετε σε ενισχυμένες Μόριες», είπε ο κ. Βαρουφάκης, ενώ ο πρωθυπουργός του απάντησε ότι όλοι αυτοί οι άνθρωποι περνούσαν από την νήσο Έλις όπου δηλώνονταν και καταγράφονταν, επισημαίνοντας ότι επιβάλλεται η τήρηση κανόνων.