Σαφές είναι ότι οι δεξιότητες και η μαθησιακή ετοιμότητα του παιδιού έχουν κεφαλαιώδη σημασία για τη μετέπειτα καριέρα του, τη φιλική του συμπεριφορά και την κοινωνική του προσαρμογή. Το επίπεδο ανάπτυξής του πιθανώς να επηρεάσει αποφασιστικά την επιτυχία του στη ζωή.

Η ετοιμότητα του παιδιού πριν από τη δεκαετία τού ’60 συνδεόταν με τη βιολογική ωριμότητα. Στη διαμόρφωση της αντίληψης αυτής συνετέλεσε η άποψη του Gessel. Το 1962, ο Bruner υποστήριξε ότι η μαθησιακή ετοιμότητα βασίζεται στην ικανότητα των εκπαιδευτικών να προσαρμόζουν τις ιδέες και τις έννοιες στο εξελικτικό επίπεδο των παιδιών, παρά στη βιολογική τους ωριμότητα. Συνδυάζοντας τις δύο αυτές θεωρίες, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι η βιολογική ανάπτυξη αλληλοεπηρεάζεται με την ανάπτυξη των γνωστικών λειτουργιών. Συγχρόνως, και τα ερεθίσματα από το περιβάλλον παίζουν καθοριστικό ρόλο.

Σήμερα, αποδείχτηκε ότι τα παιδιά με μέσο επίπεδο νοημοσύνης, έχουν ανάγκη ενίσχυσης της κοινωνικής τους εγρήγορσης, όταν συμμετέχουν καθημερινά σε κάποιο παιχνίδι στη θάλασσα και σπάνια κερδίζουν σε αυτό. Εξειδικευμένο έλεγχο και διαχείριση από ειδικό χρειάζονται τα παιδιά που εγγράφονται στην επόμενη τάξη του δημοτικού σχολείου αλλά δεν έχουν αναπτύξει τις δεξιότητες της προηγούμενης χρονιάς (διανοητικές, συναισθηματικές, κοινωνικές, σωματικές ετοιμότητες), γιατί είναι πολύ πιθανό ότι θα έχουν αποτυχίες στο σχολείο (10 - 20%, στην Ελλάδα). Στον καθοριστικής σημασίας ρόλο των πρώτων ερεθισμάτων και της προσχολικής εξάσκησης κατέληξαν οι Έλληνες Κουτρουβάνου, Γιαλαμάς (1998), Παρασκευόπουλος (1989). Διαφορετικά είναι σίγουρο ότι ο μαθητής θα προστεθεί στη στρατιά των λειτουργικά αναλφάβητων μη εγγράμματων ατόμων. Η εξελικτική ψυχολογία καθορίζει τα στάδια ωριμότητας του παιδιού (συναισθηματικά, σεξουαλικά, ψυχολογικά) ανάλογα με τη «συνεργασία» του περιβάλλοντος (Μαριάννα Λαγουμίδη, 1999).

Ακολουθούν υποδείξεις για έλεγχο των δεξιοτήτων του παιδιού, ανάλογα με την ηλικία του:

Πέντε βασικές δεξιότητες ελέγχου για παιδί ηλικίας 5,5 ετών.

1- Συνήθως αποτυγχάνει στο κλείσιμο φερμουάρ, το δέσιμο κορδονιών, τη μετακίνηση κομματιού παζλ.

2- Λανθασμένο, «περίεργο» κράτημα και χρήση ψαλιδιού.

3- Φαίνεται να μην ακούει όταν του/της απευθύνεται ο λόγος.

4- Εύκολα αποσπάται από εξωτερικά ερεθίσματα.

5- Δύσκολα οργανώνει δουλειές και δραστηριότητες.

Εάν απαντήσετε δυο φορές «ναι» στις παραπάνω προτάσεις, τότε είναι καλό να ζητήσετε τη γνώμη του ειδικού, τώρα, πριν αρχίσει η νέα σχολική χρονιά.

Έξι βασικές δεξιότητες ελέγχου για παιδί ηλικίας 8 ετών.

1- Ξεσπάσματα, νεύρα και σημάδια απογοήτευσης χωρίς φανερό λόγο.

2- Δυσκολία αντιγραφής από τον πίνακα.

3- Αδυναμία ανάμνησης τριών γεγονότων της προηγούμενης μέρας, κατά σειρά.

4- Όχι καλή αίσθηση του δεξιά - αριστερά.

5- Δυσκολία συμμετοχής σε ομαδικό παιχνίδι.

6- Έκφραση φόβου χωρίς λογικό επιχείρημα.

Εάν απαντήσετε τρεις φορές «ναι», τότε είναι καλό να ζητήσετε τη γνώμη του ειδικού, πριν αρχίσει η νέα σχολική χρονιά.

Πέντε βασικές δεξιότητες ελέγχου για το παιδί ηλικίας 11 ετών.

1- Ολοκλήρωση δουλειάς.

2- Καθαρό κείμενο

3- Αποστήθιση θεατρικού ρόλου.

4- Ορθογραφημένο κείμενο.

5- Υπάκουος/-η σε γονείς και εκπαιδευτικούς.

Εάν απαντήσετε δυο φορές «όχι», τότε είναι καλό να ζητήσετε τη γνώμη του ειδικού, τώρα, πριν αρχίσει η νέα σχολική χρονιά.

Αυτά είναι σήμερα τα συμπεράσματα της Επιστήμης, και όσο πιο εγκαίρως διαπιστωθεί κάποια δυσκολία στη μαθησιακή ικανότητα και στην επιτυχημένη συμμετοχή του παιδιού στην παρέα, τόσο πιο εύκολη είναι η αποτελεσματική παρέμβαση στη συμπεριφορά του παιδιού.

ΥΓ. 1 Εάν ενδιαφέρει να βοηθηθούν γονείς και παιδιά, μπορούμε να επικοινωνούμε στο 6932-611200. Ή να μας γράφετε την απορία σας. Σίγουρα θα λάβετε απάντηση… Επίσης, μπορείτε να στείλετε προσωπικό μήνυμα στο Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.

ΥΓ. 2 Λόγω επαγγελματικών υποχρεώσεων, κατά τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο θα διαβάζετε το «Έξυπνο Παιδί» τη δεύτερη και την τέταρτη Τετάρτη του μήνα. Βέβαια, η επικοινωνία μας θα εξακολουθήσει να υπάρχει. Υπόσχομαι να προσπαθήσουμε μαζί για ό,τι καλύτερο για το παιδί.