Τον Ιούλιο του 2012, όταν έγινε η παρουσίαση του «Blue Star Patmos» στη Μυτιλήνη, ο διευθύνων σύμβουλος του Ομίλου Attica, Σπύρος Πασχάλης, είχε κάνει δύο πολύ σημαντικές αναφορές. Η πρώτη ήταν ότι το ποσοστό της μείωσης της επιβατικής κίνησης στο Αιγαίο κυμαινόταν μεταξύ 15% και 25% το πρώτο εξάμηνο του 2012. Η δεύτερη ήταν η προσδοκία του Ομίλου το νέο πλοίο να φέρει αύξηση της κίνησης στη γραμμή. Εκείνος γνώριζε τότε πολύ καλά πως χωρίς να αυξηθεί η κίνηση στη γραμμή, είναι αδύνατο να επιβιώσει το «Blue Star Patmos».

Στις 28 Ιουλίου τού 2012 εκφράζαμε την αγωνία μας για το κατά πόσο θα μπορέσουν να σταθούν τα τρία πλοία που ήταν τότε στη γραμμή («Νήσος Χίος», «Blue Star Patmos» και «European Express»), καθώς η μείωση των επιβατών και τον οχημάτων που κινούνταν στη γραμμή, σε συνδυασμό με την αύξηση των πλοίων που ήταν δρομολογημένα στη γραμμή, οδηγούσε σε μείωση τζίρου και αύξηση ζημιών. Λίγους μήνες αργότερα, η ΝΕΛ απέσυρε το «European Express» κι η γραμμή έμεινε με τα «Νήσος Χίος», «Blue Star Patmos» και το Ro-Ro «Πελαγίτης».

Από τα παραπάνω είναι φανερό πως τα στελέχη των ακτοπλοϊκών εταιρειών γνώριζαν πολύ καλά ότι τα πράγματα οδηγούνταν σε αδιέξοδο. Είναι βέβαιο πως τα ίδια στοιχεία ήταν σε γνώση και της τότε πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Ναυτιλίας και Αιγαίου. Ο τότε υπουργός Ναυτιλίας, Κωστής Μουσουρούλης, γνώριζε πολύ καλά ότι το 2013 θα είναι έτος μείωσης του ΑΕΠ και κατά συνέπεια ήταν αναμενόμενη παραπέρα μείωση της επιβατικής κίνησης στην κύρια γραμμή του βορείου Αιγαίου. Παρ’ όλα αυτά, ενέκρινε τη δρομολόγηση του «Blue Star Patmos».

Ξανά κάτω
Φέτος η μείωση της επιβατικής κίνησης συνεχίστηκε. Τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή του το «Ε», δείχνουν ότι την περίοδο Μάρτιος - Οκτώβριος 2013 μετακινήθηκαν 10.000 λιγότεροι επιβάτες, 3.700 λιγότερα Ι.Χ. αυτοκίνητα και 1.600 λιγότερα φορτηγά, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2012. Ειδικότερα, οι επιβάτες την περίοδο Μάρτιος - Οκτώβριος του 2013 ήταν 450.000, τα Ι.Χ. αυτοκίνητα 48.000 και τα φορτηγά λίγο περισσότερα από 15.000. Στα παραπάνω στοιχεία δεν περιλαμβάνονται τα οχήματα που μεταφέρθηκαν με το Ro-Ro «Πελαγίτης».

Έτσι, η αποδρομολόγηση του «Blue Star Patmos» ήρθε ως φυσιολογική και αναμενόμενη εξέλιξη. Είναι μια προσπάθεια της εταιρείας να περιορίσει τα λειτουργικά έξοδα του πλοίου. Κι ως ένα βαθμό θα το πετύχει, καθώς θα αποφύγει τις δαπάνες για καύσιμα. Όμως δε θα μπορέσει να αποφύγει τις δαπάνες για αποπληρωμή των δανείων που λήφθηκαν για την κατασκευή του. Θυμίζουμε ότι το «Blue Star Patmos» κόστισε περί τα 70 εκατ. ευρώ.

Χωρίς χρηματοδότηση
Πέρα από τη μειωμένη κίνηση και τα ακριβά καύσιμα, οι ακτοπλοϊκές εταιρείες πρέπει να αντιμετωπίσουν και τη σχεδόν μηδενική χορήγηση πιστώσεων εκ μέρους των τραπεζών. Από το 2011 οι τράπεζες έχουν πάψει να χορηγούν πιστώσεις στις ακτοπλοϊκές εταιρείες. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην αρχή του χρόνου, ο Όμιλος Attica προχώρησε στην πώληση πλοίου για να βρει τα κεφάλαια.

Οι «Μινωικές Γραμμές» προσφάτως προχώρησαν σε αύξηση κεφαλαίου, η ΝΕΛ που δεν μπορεί να βρει κεφάλαια, κάθε λίγο και λιγάκι δηλώνει αδυναμία κίνησης των πλοίων της λόγω προβλημάτων στην προμήθεια πετρελαίου. Την ίδια στιγμή, οι εταιρείες που προμηθεύουν καύσιμα στις ναυτιλιακές επιχειρήσεις, απαιτούν να πληρώνονται τοις μετρητοίς.

Είναι φανερό πως το οικονομικό περιβάλλον στο οποίο καλούνται να λειτουργήσουν οι ακτοπλοϊκές εταιρείες, είναι ασφυκτικό. Γι’ αυτό και αυτές με τη σειρά τους μεταφέρουν το βάρος στις τοπικές κοινωνίες των νησιών. Αυτό το κάνουν τόσο η ΝΕΛ όσο και η Blue Star Ferries, με διαφορετικό τρόπο κάθε μια. Το ίδιο θα κάνει και κάθε άλλη εταιρεία που θα βρεθεί στην ίδια ή σε ανάλογη θέση.

Η απελευθέρωση των ακτοπλοϊκών συνδέσεων στο Αιγαίο εκ των πραγμάτων οδηγήθηκε σε αποτυχία. Ευθύνες έχουν τόσο όσοι σχεδίασαν την πολιτική αυτή, όσο και οι ακτοπλοϊκές εταιρείες. Η κατασκευή πανάκριβων πλοίων που η κίνησή τους απαιτεί μεγάλο όγκο καυσίμων, αποδεικνύεται πως δεν ήταν κι πιο έξυπνη επιλογή.