Ο πολιτικός έλεγχος της κατανομής των πέντε (5) δις ευρώ του προγράμματος Αγροτικής ανάπτυξης, που διαχειρίζεται το αρμόδιο Υπουργείο, φαίνεται πως είναι το κριτήριο για τις επιλογές που έχουν γίνει ως σήμερα. Κι ενώ ο χρόνος περνάει αντί να προχωρά η διάθεση των πόρων μέσω της υλοποίησης των επιμέρους προγραμμάτων, βλέπουμε καθυστερήσεις και ακυρώσεις προκηρύξεων. Επίσης σε πολλές περιπτώσεις διαπιστώνουμε σύγκρουση του σχεδιασμού ορισμένων προγραμμάτων με το σχεδιασμό που θα ήθελε να έχει το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης. Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της περίπτωσης είναι το πρόγραμμα της Βιολογικής γεωργίας.

Ας πάρουμε όμως τα πράγματα με την σειρά. Πριν από 48 ώρες ανακοινώθηκε από τον αναπληρωτή υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης, Γιάννη Τσιρώνη, ότι εντός του έτους θα δοθεί στην δημοσιότητα νέα προκήρυξη του προγράμματος Νέων αγροτών. Όμως μέχρι χθες δεν είχαν καν συγκροτηθεί οι επιτροπές που θα εξετάσουν τις αιτήσεις που έχουν κατατεθεί στο πλαίσιο της τελευταίας προκήρυξης. Οι πληροφορίες μας λένε ότι το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης θέλει να ελέγξει το ίδιο την διαδικασία, όμως οι επιτροπές θα συγκροτηθούν από στελέχη των αρμόδιων Περιφερειακών υπηρεσιών. Κι αυτό ακυρώνει το στοιχείο του κεντρικού ελέγχου του προγράμματος. Το αποτέλεσμα είναι να υπάρχουν νέοι αγρότες που πρέπει αυτή την περίοδο να καταθέσουν τις δηλώσεις Ενιαίας ενίσχυσης και δεν γνωρίζουν αν θα ενταχθούν στο πρόγραμμα ή όχι.

Προς επανεξέταση οδεύουν τα όσα έχουν ανακοινωθεί για το πρόγραμμα της Βιολογικής γεωργίας και κτηνοτροφίας μετά τη δημόσια κατακραυγή που έχει δεχθεί η ηγεσία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης. Μαθαίνουμε όμως ότι άμεσα θα πραγματοποιηθεί σύσκεψη στην Αθήνα όπου θα ληφθούν νέες αποφάσεις. Το κωμικοτραγικό είναι ότι πρόσφατα το Υπουργείο με ανακοίνωσή του, έκανε γνωστό ότι ακυρώνεται η προκήρυξη για το τμήμα που αφορά την Βιολογική κτηνοτροφία, ενώ για το τμήμα που αφορά την Βιολογική γεωργία γίνονται δεκτές μόνο οι αιτήσεις που έχουν κατατεθεί από αγρότες που διαθέτουν εκτάσεις σε περιοχές Natura.

Το Υπουργείο με την μορφή που έδωσε στην πρώτη προκήρυξη του προγράμματος, είχε ως στόχο να δώσει την δυνατότητα σε όσους παραγωγούς το επιθυμούν, να ενταχθούν. Γι’ αυτό και δεν έβαλε παρά ελάχιστους περιοριστικούς όρους. Όμως μια σειρά από επιχειρήσεις που επί χρόνια αρπάζουν τις επιδοτήσεις της Βιολογικής γεωργίας και κτηνοτροφίας από τις τσέπες των αγροτών, είχαν άλλη γνώμη. Έτσι εκμεταλλεύτηκαν τους όρους του προγράμματος και οδήγησαν σε κατάρρευση την προκήρυξη. Στην συγκεκριμένη περίπτωση θα μπορούσαμε να πούμε πως αποδείχθηκε ότι ο δρόμος προς την κόλαση είναι στρωμένος με καλές προθέσεις.

Μεταποίηση και Σχέδια βελτίωσης

Το πολυδιαφημισμένο πρόγραμμα της Ενίσχυσης των μεταποιητικών επιχειρήσεων δεν έχει προκηρυχθεί ακόμη. Αλλά τα αγροτικά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ ανά την Ελλάδα, υποστηρίζουν πως είναι ζήτημα ημερών να βγει στην δημοσιότητα η προδημοσίευση της προκήρυξης. Μόνο που στις παρούσες συνθήκες, κανείς δεν θα ξεκινήσει μια επένδυση αν δεν είναι σίγουρος ότι θα ενταχθεί στο συγκεκριμένο πρόγραμμα. Τελικά η προκήρυξη του προγράμματος βγήκε το απόγευμα της Πέμπτης και η κατάθεση των αιτήσεων θα κρατήσει ως τις 18 Αυγούστου. Δηλαδή πρακτικά η υλοποίηση επενδύσεων θα ξεκινήσει στα τέλη του τρέχοντος έτους αν δεν υπάρξει νέα εμπλοκή. 

Άλλο ένα πολύ σημαντικό πρόγραμμα, από την άποψη των πόρων που απορροφά, είναι τα Σχέδια βελτίωσης. Παρότι βρισκόμαστε στο μέσον της προγραμματικής περιόδου, δεν έχει δοθεί στην δημοσιότητα η προκήρυξη του και είναι άγνωστο πότε θα προκηρυχθεί. Να σημειωθεί πως το πρόγραμμα αυτό είναι το μόνο που χρηματοδοτεί τις επενδύσεις των αγροτών. Δηλαδή είναι ο πυρήνας του προγράμματος Αγροτικής ανάπτυξης. Σχεδόν σε όλες τις προηγούμενες προκηρύξεις, το πρόγραμμα στόχευε στην ενίσχυση όσων παραγωγών ήθελαν να αγοράσουν μηχανήματα. Επί της ουσίας, οι πόροι του προγράμματος περνούσαν από τα χέρια των αγροτών και κατέληγαν στις τσέπες όσων πουλάνε αγροτικά μηχανήματα. Φυσικά ένα πολύ μεγάλο μέρος των πόρων του προγράμματος κατέληγε στα ταμεία των ευρωπαϊκών βιομηχανιών που παράγουν τα συγκεκριμένα αγροτικά μηχανήματα.

Αυτή την στιγμή είναι άγνωστο αν το Υπουργείο θα ακολουθήσει την πεπατημένη ή για πρώτη φορά θα κάνει μια διαφορετική επιλογή.

Στον …πάγο οι Συνδεδεμένες

Μέχρι χθες αγνοούνταν η τύχη των Συνδεδεμένων ενισχύσεων των αιγοπροβάτων. Κατά ένα περίεργο τρόπο, κάθε χρόνο η συγκεκριμένη επιδότηση δίνεται τελευταία από όλες τις Συνδεδεμένες ενισχύσεις. Δηλαδή πρώτα πληρώνονται όλες οι άλλες Συνδεδεμένες ενισχύσεις και μετά αυτή. Φαίνεται πως φέτος, όπως και πέρυσι, δεν είναι εφικτό να μετρηθεί με αξιόπιστο τρόπο ο αριθμός των αιγοπροβάτων που εκτρέφουν οι κτηνοτρόφοι της χώρας.