Αμέσως μετά τη διασταύρωση για Ανεμότια και τραβώντας προς το Σκαλοχώρι, στα δεξιά μας απλώνεται ένας κάμπος 2.000 στρεμμάτων περίπου. Ένας κάμπος που μπορεί κανείς να διακρίνει μόνο ελάχιστα αμπέλια μικρής έκτασης σπαρμένα εδώ και εκεί.
Αμέσως μετά τη διασταύρωση για Ανεμότια και τραβώντας προς το Σκαλοχώρι, στα δεξιά μας απλώνεται ένας κάμπος 2.000 στρεμμάτων περίπου. Ένας κάμπος που μπορεί κανείς να διακρίνει μόνο ελάχιστα αμπέλια μικρής έκτασης σπαρμένα εδώ και εκεί. Το 90% της έκτασης αυτής είναι ακαλλιέργητο και χρησιμοποιείται μόνο για βόσκηση. Κι όμως, αυτός ο μικρός κάμπος, μας είπαν οι παλαιότεροι κάτοικοι του Σκαλοχωρίου, μέχρι τη δεκαετία του 1960 καλλιεργούνταν. Δηλαδή σε εποχές πολύ δυσκολότερες από τις σημερινές, Τότε που δεν υπήρχαν τα σημερινά τεχνικά μέσα και οι βελτιωμένες ποικιλίες, ο κάμπος έδινε τόσο μεγάλη παραγωγή κηπευτικών και άλλων αγροτικών προϊόντων, που αρκούσαν για τη διατροφή όλων των κατοίκων του χωριού.
Τα προϊόντα που παράγονταν εκεί ήταν καπνά, τα περίφημα άσπρα φασόλια Σκαλοχωρίου (μια ιδιαίτερη ποικιλία φασολιών που τώρα κατά πάσα πιθανότητα έχει χαθεί), ρεβύθια, παντός είδους κηπευτικά, καρπούζια και πεπόνια. Επίσης υπήρχαν εκεί πολλά αμπέλια. Πέρα από την παραγωγή αγροτικών προϊόντων, στην περιοχή έδιναν ζωή και οι «κούλες». Πρόκειται για αγροικίες, οι οποίες είναι κατασκευασμένες μέσα στα χωράφια και χρησιμοποιούνταν τους καλοκαιρινούς μήνες από τους Σκαλοχωρίτες ως προσωρινή κατοικία για να είναι κοντά στα χωράφια τους.
Σήμερα που σε παγκόσμιο επίπεδο τίθεται το θέμα της ανάκτησης και προστασίας της χαμένης αγροτικής γης, είναι κρίμα ο κάμπος αυτός να μένει αναξιοποίητος. Άλλωστε, σε μικρή απόσταση υπάρχει και ο κάμπος της Ανεμότιας. Αν και μικρότερης έκτασης, έχει καλλιεργηθεί σημαντικά με αμπέλια.
Μόνο για βοσκή
Σήμερα ο κάμπος χρησιμοποιείται αποκλείστηκα σχεδόν για βοσκή, όπως αναφέραμε πιο πάνω, αλλά αυτή πραγματοποιείται μόνο λίγους μήνες το χρόνο. Το χειμώνα είναι δύσκολη η προσπέλαση, αφού ο χείμαρρος που τον διασχίζει έχει να καθαριστεί χρόνια και ο κάμπος μετατρέπεται σε βαλτότοπο.
Παρά τις παραινέσεις των κατοίκων, κανείς δεν ενδιαφέρθηκε να κάνει ορισμένες αναγκαίες παρεμβάσεις. Συγκεκριμένα χρειάζεται να γίνει διάνοιξη του χειμάρρου για να φεύγει το νερό που συγκεντρώνεται το χειμώνα. Επίσης αναγκαίο είναι να ηλεκτροδοτηθεί η περιοχή, ώστε να χρησιμοποιούνται σύγχρονα μέσα καλλιέργειας. Αν μάλιστα κατασκευαζόταν και ένα μικρό φράγμα, θα μπορούσαν να καλυφθούν και οι ανάγκες του κάμπου σε νερό.
Κάτοικος του Σκαλοχωρίου, που θέλησε να διατηρήσει την ανωνυμία του, μας είπε: «Αν ήταν έργο βιτρίνας ή αφορούσε παραλίες και τουρίστες θα είχε γίνει κάτι. Είναι δύσκολο για αυτούς που χειρίζονται τις τύχες μας να αξιολογήσουν ποια είναι αναπτυξιακά έργα;»
Ο ίδιος μάς λέει ότι η επέκταση του δικτυού της ΔΕΗ αρκεί να φθάσει το ένα χιλιόμετρο για να καλύψει τις ανάγκες. Μικροβελτιώσεις θα χρειαστεί και ο αγροτικός δρόμος που οδηγεί μέσα στον κάμπο.
Τι μπορεί να γίνει…
Σήμερα οι αγρότες του Σκαλοχωρίου ασχολούνται στο μεγαλύτερό τους μέρος με την κτηνοτροφία και την παραγωγή αιγοπρόβειου γάλακτος. Η αξιοποίηση του κάμπου θα τους δώσει ένα δεύτερο συμπληρωματικό αγροτικό εισόδημα από τη φυτική παραγωγή. Ακόμη όμως κι αν δε θελήσουν να ασχοληθούν με την παραγωγή κηπευτικών, θα μπορούσαν να αξιοποιήσουν τα 2.000 στρέμματα του κάμπου για την παραγωγή ζωοτροφών (καλαμπόκι, τριφύλλι, βίκος, κτηνοτροφικό ρεβύθι και κουκί). Έτσι θα μείωναν το κόστος παραγωγής, καθώς τώρα όλες οι ζωοτροφές που καταναλώνονται στην περιοχή εισάγονται από την ηπειρωτική Ελλάδα.
Για τη χρηματοδότηση των μικρών δημόσιων επενδύσεων που πρέπει να γίνουν στην περιοχή, μπορούν να αξιοποιηθούν σειρά προγραμμάτων, όπως είναι προγράμματα αγροτικού εξηλεκτρικού, πόροι που διατίθενται για τον καθαρισμό και αποκατάσταση χειμάρρων και για αγροτική οδοποιία, κοινοτικά προγράμματα για την κατασκευή μικρών ταμιευτήρων νερού και δικτύων αξιοποίησής τους. Ακόμη κι ένας μικρός αναδασμός θα μπορούσε να συμβάλει στην αποδοτικότερη αξιοποίηση του κάμπου.
Από περιβαλλοντικής σκοπιάς, τα έργα που αναφέραμε πιο πάνω και η καλλιέργεια του κάμπου θα τον διαφυλάξουν από τη διάβρωση και τη σταδιακή ερημοποίησή του. Επιπλέον η αξιοποίησή του θα δώσει δουλειά σε αρκετούς νέους ανθρώπους. Ας σημειωθεί ότι τα ξερικά αμπέλια που καλλιεργούνται στην περιοχή πάνε πολύ καλά, αλλά και όσοι Σκαλοχωρίτες επεχείρησαν μικρής έκτασης καλλιέργειες, αναφέρουν ότι ήταν πολύ αποδοτικές.
Η θέση του δημάρχου
Επικοινωνήσαμε με το δήμαρχο Καλλονής, Δημήτρη Φαναραδέλλη, για τον κάμπο του Σκαλοχωρίου, ο οποίος μας είπε: «Πράγματι ο κάμπος αυτός καλλιεργούνταν στο παρελθόν και έδινε σημαντική παραγωγή αγροτικών προϊόντων και τα ονομαστά φασόλια Σκαλοχωρίου. Το θέμα το έχουμε συζητήσει με τους κατοίκους της περιοχής εδώ και αρκετό καιρό και σύντομα θα μεταβώ επί τόπου για να δούμε πως έχουν τα πράγματα.
Πρέπει, ωστόσο, να σας πω ότι υπάρχουν ορισμένες δυσκολίες, καθώς οι ιδιοκτησίες στην περιοχή αυτή είναι πολύ μικρές, με τις μεγαλύτερες να έχουν έκταση ενός στρέμματος. Αυτό σημαίνει πως αν μπούμε μέσα με μηχανήματα μεγάλα για να καθαρίσουμε το ποτάμι, μπορεί να κάνουμε μεγάλες ζημιές.
Ωστόσο ως δήμος, έχουν την πρόθεση να κάνουμε ό,τι μπορούμε ώστε να αξιοποιηθεί ο κάμπος αυτός και να αναπτυχθεί ξανά η αγροτική παραγωγή που είχε στο παρελθόν.»