Παρά τους πιο ανοιξιάτικους και χαλαρούς ρυθμούς στους οποίους έχει μπει η Λέσβος, λόγω καλοκαιρίας, σειρά εκδηλώσεων, εθίμων και παραδόσεων συνδέουν πιστούς, θρησκευόμενους και μη, με το πνεύμα κατάνυξης και περισυλλογής για τον εαυτό και τον πλησίον- όπως αρμόζει στο ορθόδοξο Πάσχα. Στο πνεύμα αυτό, αναζητήσαμε και καταφέραμε να μιλήσουμε τηλεφωνικά με τον συμπατριώτη μας Επίσκοπο Αρσινόης του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας Βασίλειο (κατά κόσμον Βασίλειος Βαρβέλης), ο οποίος παρά το πρόβλημα υγείας του, δέχτηκε να μας παραχωρήσει συνέντευξη, και τον ευχαριστούμε γι’ αυτό. Εξάλλου, όπως θα διαβάσει κανείς παρακάτω, το ενδιαφέρον μας δεν εστιάζεται μόνο στο ότι ο Θεοφιλέστατος κατάγεται από το νησί μας, αλλά στο ότι γνώρισε από πρώτο χέρι τις αντιξοότητες, τις ανισότητες και την ανέχεια που αντιμετωπίζουν οι λαοί της Αφρικής. Αναφερθήκαμε τόσο σε αυτή την κατάσταση, όσο και στο ότι η Λέσβος δέχεται κύματα προσφύγων και μεταναστών από την Αφρική, και ταλαιπωρείται από όλα τα παρεπόμενα μιας τέτοιας συνθήκης. Ο ίδιος επισημαίνει ότι πρόκειται και για μια πρόκληση, μια ευκαιρία, για κάθε Χριστιανό «να δώσει μαρτυρία πίστεως, με την έμπρακτη βοήθειά του στους δοκιμαζόμενους αυτούς ανθρώπους, βλέποντας και αντιμετωπίζοντάς τους ως έμψυχες εικόνες Θεού».

Αρχικά θα θέλαμε να σας ευχαριστήσουμε που αν και ασθενής, δεχτήκατε να μιλήσουμε. Ας εστιάσουμε, λοιπόν, πρώτα σε εσάς, τη σχέση σας με τη Λέσβο και την εκκλησιαστική σας πορεία.

«Αγαπητή κυρία Παζιάνου σας ευχαριστώ από καρδίας γι’ αυτό το βήμα που ευγενώς μου ζητήσατε να μου προσφέρετε και μάλιστα εν όψει του Αγίου Πάσχα στην Εφημερίδα της Πατρίδας μου Μυτιλήνης.

«Στο πλευρό του πάσχοντος και εμπερίστατου αδελφού μας, όποιος κι αν είναι αυτός, όπου και να πιστεύει, ό, τι χρώμα και να έχει»

Κατάγομαι από την Στύψη εκ πατρός και από την Καλλονή εκ μητρός, όμως γεννήθηκα και μεγάλωσα στην Αθήνα και συγκεκριμένα στο Περιστέρι. Οι παππούδες βγήκαν στην Μυτιλήνη προερχόμενοι όλοι εκ Μικράς Ασίας οι δε γονείς μετά την ενηλικίωση και το γάμο τους μετανάστευσαν στην Αθήνα. Έτσι οι δεσμοί με το νησί ήταν ευκαιριακοί θα λέγαμε, κάποια καλοκαίρια που περάσαμε στο χωρίο για διακοπές. Όμως η Μυτιλήνη ζούσε και υπήρχε πάντα στο σπίτι μας από τους γονείς μας, όπως και η Μικρά Ασία από τους γονείς των γονέων μας και αυτό μας έφερνε παρ’ όλη την απόσταση πάρα πολύ κοντά. Η σχέση με το νησί έγινε ακόμα πιο δυνατή όταν γνώρισα τον γέροντά μου Μακαριστό Μητροπολίτη Καρθαγένης κυρό Χρυσόστομο (Παπαδόπουλο) από τα Δάφια, πλησίον του οποίου υπηρέτησα μέχρι της οσιακής κοιμήσεώς του το 2004, με την γνωστή πτώση του ελικοπτέρου Σινούκ που μετέφερε τον Μακαριστό Πατριάρχη Αλεξανδρείας κυρό Πέτρο τον Ζ΄ και την συνοδεία του στο Άγιο Όρος».

Στο Γιοχάνεσμπουργκ και στο Κάιρο!

«Άμα τη εκλογή του Μακαριστού Πατριάρχου Αλεξανδρείας κυρού Πέτρου Ζ΄ και την τοποθέτηση του γέροντός μου Μακαριστού Μητροπολίτου Ζιμπάμπουε και κατόπιν Καρθαγένης κυρού Χρυσοστόμου ως Διευθυντού του εν Αθήναις Γραφείου Εκπροσωπήσεως του Πατριαρχείου, Σεπτή Εντολή χειροτονήθηκα πατριαρχικός διάκονος, συνοδεύοντας τον Αλεξανδρινό προκαθήμενο στην πρώτη μεγάλη ιεραποστολική του περιοδεία ανά την Αφρική και κατόπιν πρεσβύτερος υπό του γέροντός μου. Υπηρέτησα στο Γιοχάνεσμπουργκ και στο Κάιρο και ως γραμματέας του Γραφείου Αθηνών επί 14ετια. Με πρόταση της Α.Θ.Μ. του Πάπα και Πατριάρχου Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής κ.κ. Θεοδώρου Β΄, η Αγία και Ιερά Σύνοδος με εξέλεξε κατά Νοέμβριον του 2014 εις Επαρχιούχο Επίσκοπο Μποτσουάνας. Τον δε Νοέμβριον του 2016 κατεστάθην (σ.σ. λόγω σοβαροτάτου προβλήματος υγείας) εφησυχάζων Επίσκοπος Αρσινόης».

Τι έχετε αποκομίσει από την εμπειρία σας στο εξωτερικό;

«Η Εκκλησία στο εξωτερικό λειτουργεί με εντελώς διαφορετικό τρόπο. Λειτουργεί ως το συνεκτικό εκείνο στοιχείο που ενώνει τους απανταχού Έλληνες και Ορθοδόξους. Είναι οι ρίζες τους με την Πατρίδα και την πίστη τους, που προσπαθούν να κρατήσουν, είναι η σχέση τους με τον Θεό που μέσα από την Ορθοδοξία και το γνήσιο βίωμα της, της ειρηνικής δηλαδή συνυπάρξεως με τον πλησίον, τους χαρίζει την ιδιοπροσωπία τους και την ταυτότητα τους στις χώρες που φιλοξενούνται, εργάζονται και διαβιούν. Και, ναι, μας αρέσει ως Έλληνες να λειτουργούμε στη γλώσσα του Ευαγγελίου, δηλαδή τα Ελληνικά, αλλά με την ίδια χαρά στις πολλές ιεραποστολικές Μητροπόλεις του Αλεξανδρινού Θρόνου, λειτουργούμε σε οιαδήποτε γλώσσα ή τοπική διάλεκτο και λέω με χαρά γιατί ζούμε καθημερινά στιγμές της Πεντηκοστής, βλέποντας να λατρεύεται το όνομα του Θεού από όλα τα έθνη, μακριά από εθνοφυλετιστικές ιδεοληψίες και ρατσιστικές αγκυλώσεις».

Θεία Λειτουργία της Κυριακής των Βαΐων, στο Γκαμπορόνε της Μποτσουάνα, Απρίλιος 2015

Γνωρίζετε πολύ καλά την κατάσταση που βιώνουν οι κάτοικοι της Αφρικής. Ένα μεγάλο κύμα προσφύγων από τις χώρες αυτές καταφτάνει στο νησί μας. Τι ευθύνεται γι’ αυτό;

«Μα είναι πασιφανές. Ο πόλεμος και τα συμφέροντα των ισχυρών της γης που προσπαθούν, μέσω αυτού, να επιβάλουν την δική τους κυριαρχία, κυρίως οικονομική και να αποκομίσουν οφέλη καταδολιεύοντας τους λαούς. Οι λαοί της Αφρικής είναι ειρηνικοί και οι άνθρωποι φιλήσυχοι, δεν είχαν και δεν έχουν κανένα λόγο να αφήσουν τις οικογένειές τους και τους τόπους τους, μάνες, πατεράδες, αδέλφια και συγγενείς και να πάρουν το δρόμο της προσφυγιάς, τον οποίο και εμείς ζήσαμε στο παρελθόν, να μην το ξεχνάμε αυτό, αν η ζωή τους δεν γίνονταν κόλαση και ερείπια λόγω του πολέμου. Όταν μια μάνα βλέπει ότι το μέλλον των παιδιών της είναι ο θάνατος, θα κινήσει γη και ουρανό για να τα σώσει. Αυτό δεν μπορούμε να το κατηγορήσουμε. Δεν είναι αξιοκατάκριτο. Ίσα-ίσα που πρέπει να μας βάλει σε σκέψη, γιατί σήμερα είναι αυτοί, αύριο ίσως είμαστε εμείς ή μάλλον ξανά εμείς, που οι συνθήκες να μας οδηγήσουν να βρεθούμε στην ίδια θέση μ’ αυτούς».

Τι θα λέγατε ή τι θα συμβουλεύατε τους Λέσβιους που ζουν από πρώτο χέρι το προσφυγικό;

«Δεν ξέρω αν εγώ είμαι σε θέση να δώσω συμβουλές. Δεν ζω από κοντά το πρόβλημα. Ακούω βέβαια, διαβάζω, και ενημερώνομαι όσο μπορώ. Είναι γεγονός ότι ο λεσβιακός λαός κλήθηκε να σηκώσει στους ώμους του ένα δυσβάσταχτο φορτίο, μπροστά στο μέγεθος του προβλήματος που ενέσκηψε. Του αξίζουν πολλά συγχαρητήρια για τις υπεράνθρωπες προσπάθειες που κατέβαλε και καταβάλει για την ανακούφιση τόσο πολλών εμπερίστατων ανθρώπων. Όλοι οφείλουμε να είμαστε στο πλευρό αυτού του φιλόξενου λαού, αναγνωρίζοντας και εκτιμώντας την μεγάλη του αυτή προσφορά, εν μέσω μάλιστα μιας τόσο δεινής και παρατεταμένης οικονομικής κρίσεως. Από την άλλη πάλι Χριστιανικά σκεπτόμενοι, είναι και μια πρόκληση, μια ευκαιρία θα έλεγα, για κάθε Χριστιανό να δώσει μαρτυρία πίστεως, με την έμπρακτη βοήθειά του στους δοκιμαζόμενους αυτούς ανθρώπους, βλέποντας και αντιμετωπίζοντάς τους ως έμψυχες εικόνες Θεού».

«Ο πρώτος πρόσφυγας ήταν ο Κύριός μας»

«Και μπροστά στις μισαλλόδοξες φωνές και στους γογγυσμούς, οφείλουμε ως Χριστιανοί να μην ξεχνάμε ότι ο πρώτος πρόσφυγας ήταν ο Κύριός μας, που ως βρέφος πήρε το δρόμο της προσφυγιάς και έζησε μακριά από την πατρίδα του, στην γη της Αιγύπτου, όταν ο Ηρώδης ζητούσε να τον σκοτώσει. Τόσο λοιπόν η πίστη μας, όσο και η ανθρωπιά μας (ως απόγονοι προσφύγων), μας επιτάσσουν, αν θέλουμε να λέμε ότι είμαστε Χριστιανοί, να βρισκόμαστε στο πλευρό του πάσχοντος και εμπερίστατου αδελφού μας, όποιος κι αν είναι αυτός, όπου και να πιστεύει, ό, τι χρώμα και να έχει και να τον υπηρετήσουμε -κατά δύναμιν-, ώστε να γλυκάνουμε τον πόνο, την ανάγκη του και την προσφυγιά του. Ο Χριστός μάς λέει: «ἀγαπήσεις Κύριον τὸν Θεόν σου ἐξ ὅλης τῆς καρδίας σου καὶ ἐξ ὅλης τῆς ψυχῆς σου καὶ ἐξ ὅλης τῆς ἰσχύος σου καὶ ἐξ ὅλης τῆς διανοίας σου, καὶ τὸν πλησίον σου ὡς σεαυτόν». Αυτό το «πλησίον σου ως σεαυτόν» δεν μπορεί να λειτουργήσει αλά καρτ ή υπό προϋποθέσεις».

Το μήνυμά σας εν όψει της Ανάστασης;

«Εύχομαι από καρδίας η Ανάσταση του Χριστού μας, να αναστήσει τον πεπτωκότες έσω άνθρωπο που κρύβουμε μέσα μας. Να του ξαναδώσει τη δύναμη, το κουράγιο, το θάρρος και την ελπίδα, να σταθεί πάλι όρθιος και να παλέψει την εγωπάθεια και τον ναρκισσισμό, θέτοντας τον εαυτό του στην υπηρεσία του πλησίον, προσπαθώντας να κάνει τη ζωή του άλλου Παράδεισο και συναντώντας τον, να συναντά καθημερινά τον Χριστό, που λέει: Ελάτε, οι ευλογημένοι του Πατέρα μου, κληρονομήστε τη βασιλεία, που είναι ετοιμασμένη για σας από τη δημιουργία του κόσμου, επειδή, πείνασα, και μου δώσατε να φάω. δίψασα και μου δώσατε να πιω, ξένος ήμουν, και με φιλοξενήσατε, γυμνός ήμουν, και με ντύσατε, ασθένησα, και με επισκεφθήκατε, σε φυλακή ήμουν, και ήρθατε σε μένα. Καλή Ανάσταση».