Για πολλά χρόνια υπήρχε η πεποίθηση ότι τα πλαστικά χρειάζονται εκατοντάδες χρόνια για να διαλυθούν. Νέες ωστόσο επιστημονικές έρευνες δείχνουν ότι το συγκεκριμένο υλικό διαλύεται τάχιστα σε μικροσκοπικές ίνες και σωματίδια, που ναι μεν είναι αόρατες στο ανθρώπινο μάτι, αλλά τελικά καταλήγουν στο πιάτο μας. Αυτό απέδειξαν περίτρανα και έρευνες του Ινστιτούτου Θαλάσσιας Προστασίας «Αρχιπέλαγος» στην ευρύτερη περιοχή της Πάτρας. Έρευνες που το φθινόπωρο θα ξεκινήσουν και στη Λέσβο, με παράλληλη ενημέρωση των κατοίκων και των τοπικών αρχών.

Η έρευνα για τη διασπορά των μικροπλαστικών στις ελληνικές θάλασσες από το «Αρχιπέλαγος» ξεκίνησε το 2009 και συνεχίζεται ακόμη, σε συνεργασία και με το Πανεπιστήμιο Swansea της Ουαλίας. Από την Αλεξανδρούπολη μέχρι την Κρήτη και από το πιο πολυσύχναστο νησί μέχρι τις ακατοίκητες βραχονησίδες, οι αριθμοί της συγκέντρωσης των μικροπλαστικών ήταν ιδιαίτερα υψηλοί, αφού δείγματα ακόμη και από παραλίες σε δυσπρόσιτες και ακατοίκητες περιοχές νησιών και νησίδων, βρέθηκαν να έχουν περιεκτικότητα μικροπλαστικών ινών αντίστοιχη με αυτή των παραλιών της Αττικής.

«Φταίνε οι δήμοι»
Σύμφωνα με το διευθυντή του «Αρχιπελάγους», Θοδωρή Τσιμπίδη, η αιτία για το φαινόμενο αυτό είναι η συνήθεια του διασκορπισμού των πλαστικών που γίνεται από τους δήμους, αντί για κατάλληλη διαχείριση των απορριμμάτων.

«Όλες οι έρευνες που έχουμε κάνει μέχρι στιγμής, έχουν δείξει ότι έχει γίνει μεγάλη ζημιά στα ψάρια και τις θάλασσες. Για παράδειγμα, μια μεγάλη συλλογική προσπάθεια που γίνεται αυτήν τη στιγμή σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Πατρών και το ΤΕΙ Μεσολογγίου, έχει δείξει ότι η κατάσταση είναι ιδιαίτερα ανησυχητική, αφού δεν έχουμε ανοίξει ούτε ένα ψάρι, τόσο εκεί, όσο και σε άλλες περιοχές, χωρίς να βρούμε πλαστικό στο στομάχι του. Αυτό σημαίνει ότι τα πλαστικά, πριν διασπαστούν, πρέπει επειγόντως να συλλέγονται, αλλιώς δημιουργούμε ρύπανση, που είναι μη αναστρέψιμη, αφού μέσω των ψαριών μπαίνουν στη διατροφική αλυσίδα, ενώ τα περισσότερα από αυτά έχουν τοξικές συνέπειες για τον άνθρωπο.»

Πλαστικά στην προκυμαία της Μυτιλήνης, μετά από νοτιάδες

«Δυστυχώς, η δύναμη της συνήθειας του να βλέπουμε πλαστικά στις ακτές και να μην κάνουμε κάτι γι’ αυτό πέρα από τις επετείους για την προστασία των ακτών ή την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος, είναι καταστροφική. Και όλα έχουν να κάνουν με τη διαχείριση που κάνει ο κάθε δήμος της χώρας - στο εξωτερικό δεν παρατηρούμε τέτοια φαινόμενα -, που αφήνει τα απορρίμματα στην τύχη τους, σε ΧΥΤΑ και χωματερές.»

Στην Πάτρα έχει ξεκινήσει μέσω του «Αρχιπελάγους» μια μεγάλη καμπάνια ευαισθητοποίησης των πολιτών, μαζί και με βιωματικό εργαστήριο, ώστε να κατανοήσουν οι πρώτοι, αλλά και οι τοπικές αρχές, το μέγεθος του προβλήματος.

«Δε θέλουμε να δημιουργήσουμε πανικό, αλλά να συνειδητοποιήσει ο κόσμος την κατάσταση», εξηγεί ο κ. Τσιμπίδης.

Και στη Λέσβο
Το ίδιο πρόγραμμα θα εφαρμοστεί το ερχόμενο φθινόπωρο και στη Λέσβο, ξεκινώντας από τα τέλη του Σεπτεμβρίου, οπότε και αρχίζουν να εμφανίζονται οι νοτιάδες, που κάνουν τα απορρίμματα από τις θάλασσες να συσσωρεύονται στις ακτές. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το διευθυντή του «Αρχιπελάγους», θα γίνει ενημέρωση στα στελέχη της τοπικής αυτοδιοίκησης, από τους οποίους θα ζητηθούν εξηγήσεις για τον τρόπο διαχείρισης των απορριμμάτων, αλλά και ενημέρωση των πολιτών, από πόρτα σε πόρτα και από μαγαζί σε μαγαζί, προκειμένου να προταθούν λύσεις για το τι θα πρέπει να γίνει από εδώ και πέρα. Όλα αυτά και σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, όπου και όσο αυτό είναι δυνατό.

«Έχουμε σκορπίσει τα πλαστικά παντού και προς κάθε κατεύθυνση», λέει κλείνοντας ο κ. Τσιμπίδης. «Είμαστε όλοι συνένοχοι σ’ αυτήν την κατάσταση και θα πρέπει να αρχίσουμε να αναρωτιόμαστε τι θα γίνει…»