Δίχως να λείψουν για ακόμη μια φορά οι εντάσεις, η ενημερωτική συζήτηση στο Δημοτικό Συμβούλιο Λέσβου την Τετάρτη για τα έργα περιβάλλοντος που παραμένουν στο «ψυγείο», ολοκληρώθηκε με δύο βασικά συμπεράσματα. Το πρώτο είναι πως δεν μπορούν να προκύψουν αποφάσεις για το ποιος θα αναλάβει την υλοποίησή τους, αν δεν εξαντληθεί η πίεση στους κεντρικούς φορείς. Πίεση για όποια ρύθμιση θα ήταν ικανή να απαλλάξει τους δημότες της Λέσβου απ’ τον επιμερισμό κόστους των έργων σε βάρος τους, αν αναγκαστικά γίνουν απ’ τη ΔΕΥΑΛ. Το δεύτερο αφορά στην προοπτική, που διαφάνηκε και είναι πλέον από πιθανή έως και πολύ ρεαλιστική για κάποια απ’ τα έργα, να απαιτηθεί η λήψη δανείου για την εκτέλεσή τους. Όλα αυτά, που παραμένουν ακόμη σε «θεωρητικό» επίπεδο, επιβάλλεται σε κάθε περίπτωση να συνδυαστούν με την ανάγκη ορθολογισμού των εσόδων - εξόδων στον ενιαίο Δήμο Λέσβου στην παροχή υπηρεσιών περιβάλλοντος, ανάγκη που μόνο ακροθιγώς επισημάνθηκε.

Ή αλλιώς, αν δε γίνει συνείδηση σε όλους πως θα πληρώνουν (όπως έχει γίνει ήδη στη Μυτιλήνη και σε μερικά ακόμη χωριά του νησιού) για το νερό και την αποχέτευση και αν δεν εισπράξει απ’ όλους ο Δήμος ή η ΔΕΥΑΛ για αυτές τις υπηρεσίες, κανένα έργο περιβάλλοντος, ακόμη και αν βρεθεί τρόπος να κατασκευαστούν όλα, δε θα έχει εξασφαλίσει τη λειτουργικότητά του. Γιατί το κόστος κατασκευής, με ή χωρίς δάνειο, είναι η αρχή. Ακολουθεί η λειτουργία των βιολογικών, οι συντηρήσεις, οι δαπάνες για ποιοτικό νερό και την αντιμετώπιση ζημιών στα δίκτυα, από ένα μηχανισμό, εν προκειμένω τη ΔΕΥΑΛ, που θα μπορεί να ανταποκριθεί σε όλο το νησί. Κι όλα αυτά κοστίζουν, από λίγο έως πολύ, αναλόγως αν τα πληρώνουν αντίστοιχα πολλοί ή λίγοι, για να εξυπηρετούνται όλοι.

Μόνο ενημέρωση
Ο αντιδήμαρχος Προγραμματισμού, Γιάννης Τσακίρης, και ο πρόεδρος της ΔΕΥΑΛ, Σωτήρης Μαρινάτος, ανέλαβαν να ενημερώσουν το σώμα για την κατάσταση που έχει δημιουργηθεί με την υλοποίηση έξι μεγάλων έργων περιβάλλοντος, κάποια εκ των οποίων έχουν «μπλοκάρει» μεταξύ Δήμου και ΔΕΥΑΛ μετά την επέκταση της Επιχείρησης, εκ του νόμου, σ’ όλη την επικράτεια του Δήμου Λέσβου. Αν τα έργα υλοποιηθούν απ’ τη ΔΕΥΑΛ, τότε η Επιχείρηση καλείται να εξασφαλίσει την ιδία συμμετοχή που χρειάζεται και προβλέπεται απ’ τον ξεπερασμένο πλέον ιδρυτικό της νόμο τού 1980. Ο Παντελής Πατερέλλης, σε μια πρόχειρη όπως ανέφερε προσέγγιση, υπολογίζει την ιδία συμμετοχή για το σύνολο των έργων προϋπολογισμού 50 εκατ. ευρώ, σε πάνω από οκτώ εκατομμύρια.

Θυμίζουμε ότι τα έργα που έχουν ενταχθεί στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη (ΕΠΠΕΡΑΑ) είναι τα: Δίκτυα Αποχέτευσης Αγίας Παρασκευής, Δίκτυα Ύδρευσης - Αποχέτευσης και Μονάδα Επεξεργασίας Λυμάτων (ΜΕΛ) Αγιάσου, Δίκτυα Πολιχνίτου - Βατερών - Βρίσας και ΜΕΛ με 13,5 εκατ. ευρώ και βιολογικός καθαρισμός νότιας πόλης Μυτιλήνης με 15 εκατ. ευρώ. Στο περιφερειακό πρόγραμμα του ΕΣΠΑ είναι ενταγμένα τα εξωτερικά δίκτυα Αγίας Παρασκευής και Καλλονής, όπως και η ολοκλήρωση των δικτύων σε Μόρια, Πάμφιλα, Παναγιούδα, έργο που υλοποιεί η ΔΕΥΑΛ καταβάλλοντας ιδία συμμετοχή.

Ο κ. Τσακίρης, στο πλαίσιο της ενημέρωσης που έκανε, ανέφερε ότι για τα δύο πρώτα έργα τού ΕΠΠΕΡΑΑ σε Αγία Παρασκευή και Αγιάσο, με νεώτερη ενημέρωση που υπήρξε απ’ τη Διαχειριστική Αρχή του Προγράμματος, είναι έως και βέβαιο πως θα υλοποιηθούν απ’ το Δήμο.

Σε ό,τι αφορά σε όλα τα υπόλοιπα, τίποτε δεν έχει κλειδώσει και θα αναμένεται και το αποτέλεσμα των παρεμβάσεων που έχουν γίνει απ’ το Δημήτρη Βουνάτσο και τον κ. Τσακίρη προς τον αναπληρωτή υπουργό Εσωτερικών, Χαράλαμπο Αθανασίου, προκειμένου να υπάρξει νομοθετική ρύθμιση - μία τροπολογία, που θα απαλλάξει τις ΔΕΥΑ απ’ την ιδία συμμετοχή, ή πρόβλεψη τα έργα που έχουν ενταχθεί με φορέα το δήμο, όπως τα συγκεκριμένα, να υλοποιηθούν απ’ το δήμο.


Εξαρτάται και η βιωσιμότητα της ΔΕΥΑΛ
Ποιος θα πληρώσει το μάρμαρο;

Μία ακόμη διάσταση που ανέδειξε η συζήτηση, αφορούσε στο Φ.Π.Α. των έργων, όπου υπήρξε και διαφορετική προσέγγιση μεταξύ των Τσακίρη και Μαρινάτου για το ποιος συμφέρει, από άποψης Φ.Π.Α., να εκτελέσει τα έργα.
Στην κριτική μερίδας της αντιπολίτευσης, ότι αν είχαν κινηθεί νωρίτερα απ’ την πλευρά του Δήμου οι διαδικασίες συμβασιοποίησης των έργων θα είχαν ξεκινήσει ήδη απ’ το Δήμο και δε θα μπλόκαραν απ’ την επέκταση της ΔΕΥΑΛ σε όλο το νησί, ο Δημήτρης Βουνάτσος αντέτεινε ότι κάποια έργα μπήκαν σε συνεργασία και με τον τότε αναπληρωτή υπουργό Περιβάλλοντος, Νίκο Σηφουνάκη, την άνοιξη λίγο πριν τις εκλογές, και δεν υπήρξε χρόνος να δημοπρατηθούν τόσο σύντομα.

Ο Άρης Χατζηκομνηνός κατηγόρησε τη δημοτική αρχή ότι αντί για προτάσεις αντιμετώπισης του προβλήματος, επιδίδεται σε ενημέρωση-νεκρολογία των έργων, σα να ετοιμάζει το άλλοθί της για να απαλλαγεί από τις ευθύνες της.

Ο Παντελής Πατερέλλης, μεταξύ άλλων, επεσήμανε ότι όπως έχει διαμορφωθεί η κατάσταση, δεν μπορεί κανείς να προσδοκά μαγικές λύσεις απ’ τον «μπάρμπα στην Κορώνη», εν προκειμένω τον κ. Αθανασίου, και μάλιστα σε θέματα με μεγάλο οικονομικό διακύβευμα.

Ο Βαγγέλης Παλαιολόγος τόνισε την ανάγκη να εξαντληθούν τα περιθώρια πίεσης για να εξασφαλιστούν ό,τι έργα θα προσφέρουν ποιοτικό νερό και καλές υπηρεσίες αποχέτευσης, ενώ ο Γιώργος Πάλλης έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου να απαξιωθούν δημοτικές λειτουργίες όπως οι υπηρεσίες τής ΔΕΥΑΛ απ’ την υπερχρέωση και να οδηγηθούν στη συνέχεια στην ιδιωτικοποίηση. Παρέμβαση έγινε και απ’ τον πρόεδρο των Εργαζόμενων στη ΔΕΥΑΛ, Νίκο Ιππειώτη, που δέχθηκε και κριτική απ’ το δήμαρχο. Ο κ. Βουνάτσος κατηγόρησε ως «πατροκτόνο» τη σκληρή συνδικαλιστική στάση των Εργαζομένων τής ΔΕΥΑΛ απέναντι στο Δήμο, ενώ ο κ. Ιππειώτης σε αντιδιαστολή έθεσε την αδυναμία του Δήμου να εισπράξει τα έσοδα που όφειλε απ’ το νερό σε όλη την επικράτειά του.

Περί δανείου
Την προοπτική του δανείου, αν δεν μπορεί να γίνει διαφορετικά, ώστε να εξασφαλιστεί η συμμετοχή τής ΔΕΥΑΛ και να μη χαθούν τα έργα, ανέφερε ο Σταύρος Πολίτης, για να φανεί στη συνέχεια ότι είχε συζητηθεί, ως πρώιμη σκέψη, στην προσυνεδρίαση της πλειοψηφίας.

Θεωρώντας ως γενεσιουργό αιτία του όλου προβλήματος υπερχρέωσης των ΔΕΥΑ το κεντρικό κράτος, που εκχωρούσε αρμοδιότητες δίχως πόρους, ο Απόστολος Πατέστος ήταν ο μόνος που ουσιαστικά επιχείρησε να «αποδαιμονοποιήσει» την προοπτική λήψης δανείου. Ο κ. Πατέστος, θέτοντας το ζήτημα στη σημερινή πραγματικότητα («ίσως σε ένα μήνα να μην έχουμε μπάρμπα στην Κορώνη» ή «την ώρα που κόβονται οι συντάξεις τού ΟΓΑ, δεν μπορεί το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων να καλύπτει το Φ.Π.Α. των έργων 325 δήμων»), πρότεινε να διεκδικήσει ο Δήμος ρύθμιση, βάσει της οποίας να αναλαμβάνουν οι δήμοι τα έργα περιβάλλοντος στις περιπτώσεις που αποδεδειγμένα δεν μπορούν να τα υλοποιήσουν, λόγω οικονομικής κατάστασης, οι ΔΕΥΑ.

Όλο το Συμβούλιο συμφώνησε, τέλος, να υπάρξει παρά τις αντιθέσεις κοινή στάση και προτάσεις για να αντιμετωπιστεί το καυτό ζήτημα, δεδομένης της ανάγκης να γίνουν τα έργα.