Ο «Καλλικράτης» είναι στα μέτρα της Λήμνου, όπως διαπιστώνει ο πρώτος δήμαρχος του ενιαίου Δήμου, Αντώνης Χατζηδιαμαντής, μιλώντας απολογιστικά για τους πρώτους 20 μήνες της θητείας του. Διάστημα κατά το οποίο ο νέος Δήμος έχει κερδίσει στοιχήματα σε μια σειρά από στόχους που έθεσε, αφού έχει ήδη πετύχει ένα πολύ καλό επίπεδο διοικητικής λειτουργίας, έχει αντιμετωπίσει - παρά τις δυσχέρειες - τα σοβαρά οικονομικά ζητήματα και έχει δρομολογήσει μια σειρά από σημαντικές και αναγκαίες παρεμβάσεις, κυρίως μέσω του ΕΣΠΑ. Η Λήμνος, που αντιστέκεται σθεναρά στο αρνητικό κλίμα που επικράτησε και στον τουρισμό, ποντάρει σε νέες αγορές, αλλά και στον τουρισμό των κρουαζιερόπλοιων, και όπως λέει ο κ. Χατζηδιαμαντής, γενικότερα επιμένει, όπως και η δημοτική της αρχή, στην εφαρμογή του σχεδιασμού που έχει αποφασίσει. Μέσα σε δύσκολους καιρούς είναι εμφανές στους Λημνιούς, αλλά και στους επισκέπτες της Λήμνου, πως αυτή η επιμονή έως τώρα μόνο σε καλό έχει βγει, για τον τόπο και την ποιότητα ζωής των δημοτών.

Έχοντας αποχαιρετήσει το καλοκαίρι, ποιος είναι ο απολογισμός για την τουριστική κίνηση της Λήμνου, είστε ικανοποιημένος;
«Παρά τη γενικότερη ατμόσφαιρα κρίσης, η τουριστική κίνηση για τη Λήμνο ήταν ικανοποιητική. Η πλειονότητα των επισκεπτών προέρχεται από τη βόρεια Ελλάδα, καθώς φέτος η ακτοπλοϊκή σύνδεση με την Καβάλα και τη Θεσσαλονίκη ήταν αισθητά βελτιωμένη, πράγμα που ο Δήμος εκμεταλλεύτηκε με στοχευμένες ενέργειες προβολής.

Βεβαίως η τουριστική δαπάνη σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των τοπικών επιχειρηματιών του τουρισμού εμφάνισε κάμψη, ως συνέπεια της γενικότερης οικονομικής κρίσης.
Σημαντική αναδεικνύεται για μία ακόμη χρονιά η δραστηριότητα στις εναλλακτικές μορφές τουρισμού και ιδίως οι οργανωμένες επισκέψεις στις σχολές surf, οι επισκέψεις ποδηλατικών ομίλων, φυσιολατρών κ.λπ..

Παρά την έλλειψη λιμενικών υποδομών, η Λήμνος σταδιακά αναδεικνύεται σε προορισμό κρουαζιέρας, με αυξανόμενο αριθμό κρουαζιερόπλοιων να χρησιμοποιούν τη Λήμνο ως πρώτο λιμάνι στην είσοδό τους στο Αιγαίο.
Για την επόμενη χρονιά έχει ήδη ξεκινήσει η προετοιμασία ενός μεγάλου προγράμματος προβολής του νησιού που χρηματοδοτείται από το ΕΣΠΑ, ενώ παράλληλα η “Λήμνος Τουριστική” σχεδιάζει ένα πρόγραμμα στοχευμένων επαφών με Έλληνες και ξένους τουριστικούς παράγοντες.

Η συνάντησή μου με το γενικό πρόξενο της Βουλγαρίας αποτελεί ένα πρώτο βήμα για τη συστηματική παρουσία της Λήμνου στην τουριστική αγορά της Βουλγαρίας, ενώ ανάλογες ενέργειες γίνονται προς τη Ρωσία, την Τουρκία, αλλά και την ελληνική αγορά, που αποτελεί παραδοσιακά τη μεγαλύτερη πηγή επισκεπτών του νησιού μας.»

Η αυτοδιοίκηση έχει δώσει…

Η τοπική αυτοδιοίκηση βιώνει μια απ’ τις πιο δύσκολες περιόδους της, ειδικά στον οικονομικό τομέα. Συμφωνείτε με τη μορφή των κινητοποιήσεων που αποφασίστηκαν στο πρόσφατο, έκτακτο και «ανοικτό» συνέδριο της ΚΕΔΕ ή θεωρείτε πως χρειάζονται άλλοι, ενδεχομένως και αποτελεσματικότεροι τρόποι αντίδρασης;
«Οι κινητοποιήσεις που αποφασίστηκαν, μόνο ως προειδοποίηση σε ό,τι αφορά την ένταση του προβλήματος υποχρηματοδότησης της τοπικής αυτοδιοίκησης, μπορεί να αντιμετωπιστούν. Η κυβέρνηση, αλλά και η τρόικα, πρέπει να αντιληφθούν ότι μόνο στην τοπική αυτοδιοίκηση επήλθε πραγματική αλλαγή τα τελευταία χρόνια, καθώς παρά τα προβλήματα εφαρμογής του “Καλλικράτη”, σημειώθηκε σοβαρή εξοικονόμηση πόρων και τελικά η αυτοδιοίκηση με τις περικοπές που έγιναν στην κεντρική χρηματοδότηση, σήμερα λειτουργεί με δαπάνη χαμηλότερη κατά τουλάχιστον 50% από το 2009. Η κατάσταση αυτή δεν μπορεί να συνεχιστεί. Η αντίδραση, αν δεν υπάρξει άμεση ανταπόκριση, θα πρέπει να είναι έντονη και γενικευμένη, σε συνεργασία όχι μόνο με τους εργαζόμενους στην αυτοδιοίκηση, αλλά και με όλους τους δημότες που πλήττονται από την αναγκαστική υποβάθμιση ή παύση των παρεχόμενων υπηρεσιών σε κάθε τομέα, από την εκπαίδευση μέχρι την πρόνοια και από την καθαριότητα μέχρι την προστασία του περιβάλλοντος.»

Ευτυχώς υπάρχει ΕΣΠΑ…

Αυτή η υποχρηματοδότηση πώς έχει αγγίξει το δημότη της Λήμνου ή, για να το θέσω διαφορετικά, τι περισσότερο θα μπορούσατε να προσφέρετε ως Δήμος αν δεν είχαν μειωθεί δραστικά οι τακτικές επιχορηγήσεις για λειτουργικές δαπάνες και έργα;
«Ο Δήμος Λήμνου έχει καταφέρει να συμμαζέψει τα οικονομικά του, να έχει πλεονασματική χρήση ήδη από το 2011 και παρ’ όλα αυτά, αν και βρίσκεται σε σαφώς καλύτερη μοίρα από τους περισσότερους δήμους της χώρας, δε θα μπορέσει να αντέξει άλλη μείωση της κρατικής χρηματοδότησης.

Μέχρι σήμερα δεν υπήρξαν εμφανείς επιπτώσεις στην καθημερινότητα ή στην παροχή των υπηρεσιών, με εξαίρεση των τομέα των μικρών έργων στα χωριά.

Ευτυχώς η έγκαιρη προετοιμασία και η χρηματοδότηση έργων από το ΕΣΠΑ δεν αφήνει να φανεί το μεγάλο πρόβλημα έλλειψης χρηματοδότησης από τον κρατικό προϋπολογισμό.
Φυσικά τα πράγματα θα ήταν πολύ καλύτερα αν είχαμε τη δυνατότητα να προχωρήσουμε και στα μικρά εκείνα έργα που βελτιώνουν την εικόνα, αλλά και την καθημερινότητα της ζωής των δημοτών.»

Οι συνεχείς μειώσεις των εσόδων σας αδιαμφισβήτητα έχουν επηρεάσει το κοινωνικό έργο του Δήμου, τη στιγμή που ολοένα και περισσότεροι δημότες το έχουν ανάγκη. Πώς «αντιστέκεστε» σε αυτή την πραγματικότητα;
«Στη Λήμνο οι κοινωνικές υπηρεσίες δεν αντιμετώπισαν μέχρι σήμερα πρόβλημα λειτουργίας και η ποιότητα των προσφερόμενων υπηρεσιών διατηρήθηκε σε υψηλά επίπεδα, όπως για παράδειγμα στους παιδικούς σταθμούς, ή και βελτιώθηκε με νέες δράσεις, όπως οι σχολές γονέων, τα κέντρα δημιουργικής απασχόλησης παιδιών, οι δράσεις ψυχοκοινωνικής υποστήριξης κ.λπ..»

Πέρα απ’ τα οικονομικά, πιστεύετε πως υπάρχουν και άλλα «αγκάθια», τα οποία και περιορίζουν, κόβουν τα φτερά των αυτοδιοικητικών; Είχατε σχέδια που τώρα, έχοντας προσγειωθεί στη σκληρή πραγματικότητα, αρχίζετε αν όχι να τα ματαιώνετε, να τα αναβάλλετε αναγκαστικά;

«Η μεγάλη απογοήτευση για οποιονδήποτε προσπαθεί με συνέπεια να ανταποκριθεί στις ανάγκες εκσυγχρονισμού και βελτίωσης της αποτελεσματικότητας των υπηρεσιών αυτοδιοίκησης, είναι η αδυναμία του κράτους να προωθήσει παράλληλα και στον ίδιο βαθμό την αλλαγή νοοτροπίας, δομών και διαχειριστικών πρακτικών στο στενό δημόσιο τομέα. Επιλέγεται, έτσι, συχνά η εύκολη λύση της μεταφοράς αρμοδιοτήτων χωρίς την αντίστοιχη μεταφορά πόρων και προσωπικού, φορτώνοντας έτσι την αυτοδιοίκηση με ευθύνες που δεν της αναλογούν.

Η επίθεση στο βιοτικό επίπεδο των υπαλλήλων δημιουργεί ισχυρά αντικίνητρα και ενεργοποιεί αμυντικά αντανακλαστικά, που δυσχεραίνουν τη λειτουργία της διοίκησης και των υπηρεσιών.

Αγωνία για έργα νερού
»Επιμένουμε στην προσπάθεια εφαρμογής του αναπτυξιακού σχεδιασμού που περιγράφεται αναλυτικά στο επιχειρησιακό πρόγραμμα του Δήμου μας, αξιοποιώντας κάθε δυνατότητα χρηματοδότησης από εθνικούς ή κοινοτικούς πόρους, αναπτύσσοντας συνεργασίες με φορείς και οργανισμούς του δημόσιου τομέα, ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα, επιστημονικούς φορείς, αλλά και αξιοποιώντας στο μέγιστο δυνατό βαθμό το ολιγάριθμο αλλά φιλότιμο προσωπικό και τους συνεργάτες του Δήμου.

Η μεγάλη μου αγωνία είναι να προωθηθεί γρήγορα το μεγαλύτερο από τα μεγάλα έργα για τη Λήμνο, που είναι η διαχείριση του υδάτινου δυναμικού και η εξασφάλιση ποσότητας και ποιότητας νερού, που είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη κάθε οικονομικής δραστηριότητας, αλλά και για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων. Η αδιαφορία των αρμόδιων κρατικών υπηρεσιών, αλλά και η ολιγωρία των υπηρεσιών περιφερειακού επιπέδου για το θέμα αυτό, με έχει πραγματικά απογοητεύσει.»

Ολοκληρώνοντας ήδη τους πρώτους 20 μήνες της θητείας σας, είστε ικανοποιημένος απ’ τη λειτουργία του Δήμου, αλλά και απ’ ό,τι έχει ως τώρα καταφέρει σε επίπεδο έργων και παρεμβάσεων; Τι είναι εκείνο για το οποίο προσωπικά καμαρώνετε;

«Το στοίχημα που κερδήθηκε είναι ότι ο νέος Δήμος Λήμνου οργανώθηκε και λειτούργησε έγκαιρα και σωστά, όταν άλλες περιοχές αντιμετωπίζουν ακόμη μεγάλα προβλήματα που προέκυψαν από τη συνένωση των καποδιστριακών δήμων.
Το συμμάζεμα των οικονομικών του Δήμου, η εξόφληση των παλαιών οφειλών και η πλήρης κάλυψη των τρεχουσών υποχρεώσεων, όπως μισθοί, λειτουργικά, προμήθειες, αποτελούν τη δεύτερη παράμετρο επιτυχίας του δύσκολου έργου της δημοτικής αρχής.

Η διασφάλιση της χρηματοδότησης και η κατασκευή μεγάλων έργων για τη Λήμνο, όπως τα σχολικά συγκροτήματα, οι βιολογικοί καθαρισμοί, η ολοκλήρωση των έργων στο παλαιό λιμάνι, η νομιμοποίηση των αλιευτικών καταφυγίων, η ένταξη καινούργιων έργων αναπλάσεων που θα υλοποιηθούν το 2013, όπως παιδικές χαρές, αναμορφώσεις ελεύθερων χώρων, ανάδειξη αρχαιολογικών χώρων και πολιτιστικής κληρονομιάς, αλλά και αθλητικών έργων, επιβεβαιώνουν τις επιλογές και τις προτεραιότητες και επιβραβεύουν την προσπάθεια της δημοτικής αρχής και των υπηρεσιών.

Η πλήρης αξιοποίηση της δυνατότητας που μας προσέφερε το πρόγραμμα κοινωνικής εργασίας, αλλά ιδίως η επιτυχής εφαρμογή πιλοτικών προγραμμάτων, όπως το ιδιαίτερα επιτυχημένο πρόγραμμα ανακύκλωσης, αλλά και η καθαριότητα στα χωριά, η συντήρηση αθλητικών χώρων για χρόνια εγκαταλελειμμένων, όπως το γήπεδο της “Ηφαιστίας” στο Κοντοπούλι, αλλά και η υλοποίηση πλήθους εκπαιδευτικών προγραμμάτων, αθλητικών εκδηλώσεων και πολιτιστικών δραστηριοτήτων, αποτελεί μία επίσης θετική πτυχή του έργου της δημοτικής αρχής.

Επίσης θετικό στοιχείο θεωρώ την ενεργοποίηση του Οργανισμού Εκπαίδευσης Πολιτισμού και Αθλητισμού του Δήμου, για τη διοργάνωση μεγάλου αριθμού υψηλής ποιότητας πολιτιστικών εκδηλώσεων καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου, καθώς και τις δραστηριότητες στον τομέα του μαζικού αθλητισμού, που στηρίχθηκαν με ενθουσιασμό από μεγάλο αριθμό εθελοντών.»

Ό,τι δικαιούται η Λήμνος

Στο διάστημα που έχει περάσει, ανάμεσα στα άλλα ο Δήμος έχει «σηκώσει» και δύο σημαντικά ζητήματα, που αφορούν και απασχολούν κατά προτεραιότητα τους κατοίκους της Λήμνου, το ακτοπλοϊκό και τις μεγάλες αιολικές επενδύσεις. Αξιολογείτε πως έχετε στείλει ήδη το μήνυμα που θέλατε; Πώς σχεδιάζετε να συνεχίσετε τις διεκδικήσεις σας ως τοπική κοινωνία;
«Το ακτοπλοϊκό πρόβλημα της Λήμνου καθώς και οι δυσανάλογου, για τα δεδομένα της Λήμνου, μεγέθους αιολικές επενδύσεις είναι πράγματι δύο από τα σημαντικότερα ζητήματα που απασχολούν τόσο τη δημοτική αρχή όσο και τους κατοίκους, αλλά και τους επισκέπτες του νησιού μας.

Μετά από τις κινητοποιήσεις των Λημνιών, το διαχρονικό πρόβλημα της ακτοπλοϊκής σύνδεσης της Λήμνου σίγουρα έφτασε στα αυτιά εκείνων που έπρεπε. Αποτέλεσμα αυτής της πίεσης ήταν και η συχνότητα των δρομολογίων που είχε το νησί μας το φετινό καλοκαίρι. Φυσικά η δημοτική αρχή δεν έχει την πολυτέλεια να εφησυχάσει, αφού η κατάσταση στην ακτοπλοΐα παραμένει ιδιαίτερα ρευστή.
Όσον αφορά τα χερσαία και θαλάσσια πάρκα ανεμογεννητριών, ο Δήμος Λήμνου εξέφρασε απόλυτα ξεκάθαρα την άποψή του. Η κοινωνία της Λήμνου είναι ανοιχτή σε επενδυτικές προτάσεις, που όμως θα προσφέρουν προοπτική και όχι αλλοίωση του φυσικού τοπίου και στρέβλωση του αναπτυξιακού σχεδιασμού του νησιού μας.

Η δημοτική αρχή με συνέπεια και σοβαρότητα αξιοποιεί κάθε δυνατότητα παρέμβασης σε όλα τα επίπεδα λήψης αποφάσεων, ενημερώνει και κινητοποιεί τους πολίτες, αλλά και διεκδικεί με αποφασιστικότητα αυτά που η Λήμνος δικαιούται.»

Κλείνοντας, και απ’ την εμπειρία σας στην αυτοδιοίκηση, θα χαρακτηρίζατε ως θετική την πορεία του «Καλλικράτη» και του χωροταξικού μοντέλου «ένα νησί - ένας δήμος» στη Λήμνο; Τελικά οι μεταρρυθμίσεις είναι θέμα θεσμών ή και προσώπων το πώς θα υλοποιηθούν και θα «περπατήσουν»;

«Ο “Καλλικράτης” προέβλεπε τη ριζική ανασυγκρότηση της τοπικής αυτοδιοίκησης και την αναβάθμιση του ρόλου της ως κύριου μοχλού για τη γενικότερη διοικητική αναδιοργάνωση του δημόσιου τομέα, συμβάλλοντας έτσι καθοριστικά στην εξυγίανση και την οικονομική ανάπτυξη της χώρας μας, προσφέροντας παράλληλα υψηλότερου επιπέδου υπηρεσίες προς τους πολίτες.
Δυστυχώς η εφαρμογή του έγινε πρόχειρα, βεβιασμένα, απροετοίμαστα, χωρίς τον απαιτούμενο οργανωτικό σχεδιασμό, εν μέσω μάλιστα του μνημονίου, δημιουργώντας σοβαρά προβλήματα στη λειτουργία των νέων δήμων.

Η εφαρμογή της αρχής “ένα νησί - ένας δήμος” βρίσκει την ιδανική της έκφραση στο επίπεδο της Λήμνου, γνωρίζουμε όμως ότι σε μεγαλύτερα νησιά εμφανίστηκαν και πολύ σοβαρά προβλήματα διοίκησης και διαχείρισης, που αποδίδονται, όχι πάντα δικαιολογημένα, στον “Καλλικράτη”.

Η αυταπάρνηση ενός μικρού αριθμού παλαιών, αλλά και νέων αυτοδιοικητικών, και η κατανόηση του ρόλου της αυτοδιοίκησης για την αντιμετώπιση των προβλημάτων των τοπικών κοινωνιών των νησιών μας, είναι τα δύο σημεία-κλειδιά για την επιτυχία του έργου μας σ’ αυτό το πρώτο κρίσιμο στάδιο. Χωρίς αυτούς και χωρίς τη συνδρομή ενός ικανού αριθμού άξιων υπαλλήλων και συνεργατών, οι θεσμικές αλλαγές θα είχαν μείνει “γράμμα κενό”.

Συνεχίζουμε με πίστη στο θεσμό της αυτοδιοίκησης, σε αντίξοες συνθήκες, αλλά με σταθερό προσανατολισμό την ανάπτυξη και την ευημερία της Λήμνου και των κατοίκων της.