«Παρτίδα». Στα πορτογαλικά σημαίνει αναχώρηση. Στη Μυτιλήνη, πριν από λίγο καιρό «Η Παρτίδα» ολοκληρώθηκε με τη μορφή ενός μιούζικαλ, σε μουσική του συνθέτη Αλέξανδρου Κατραμάδου και σενάριο της κοινωνιολόγου Στέλλας Ταγαρούλια. Ένα απόγευμα λίγο πριν τις γιορτές, το νέο αυτό εμπνευσμένο εγχείρημα παρουσιάστηκε από τους δημιουργούς του στις τρεις ερασιτεχνικές θεατρικές ομάδες της πόλης, σε μια προπαρασκευαστική συνάντηση που πραγματοποιήθηκε στο «Σινέ Αρίων». Όποιος είχε την ευκαιρία να παρευρεθεί πήρε, μέσα στη μιάμιση περίπου ώρα που διήρκεσε η παρουσίαση, μια πρώτη γεύση του πρωτότυπου αυτού έργου που, όπως ανέφεραν χαρακτηριστικά οι δημιουργοί, αποτελεί από παραμύθι έως… πολιτικό θρίλερ. Οι πρόβες δεν έχουν αρχίσει ακόμη, κατά πάσα πιθανότητα όμως το έργο θα έχει ολοκληρωθεί μέσα στην επόμενη χρονιά.

Η τράπουλα, λέξη ιταλική που θα πει «παγίδα», ήρθε στην Ευρώπη το 14ο αιώνα. Στην Ιταλία τότε αντιστοίχιζαν τις τέσσερις «φυλές» της τράπουλας με τις τέσσερις κοινωνικές τάξεις της εποχής: τα μπαστούνια ήταν οι αγρότες, τα καρό οι έμποροι - η ανερχόμενη αστική τάξη, τα σπαθιά οι ευγενείς και οι κούπες ο κλήρος.
Με αφορμή τα ιστορικά αυτά στοιχεία, η καθηγήτρια μέσης εκπαίδευσης Στέλλα Ταγαρούλια έπλασε, όπως εξήγησε στη συνάντηση στο «Σινέ Αρίων», το μύθο για τη μουσική του Αλέξανδρου Κατραμάδου. Ο τελευταίος έχει σπουδάσει Σύνθεση, Ενορχήστρωση και Μουσική για Κινηματογράφο στο Berklee College of Music στη Βοστώνη και στα 12 χρόνια που ζει στη Μυτιλήνη έχει επενδύσει μουσικά πολλές θεατρικές παραστάσεις, projects χορού, ραδιοφωνικά σήματα, καθώς και ντοκυμαντέρ, με πιο πρόσφατο το ντοκυμαντέρ της Νομαρχίας «Οδοιπορικό στο χρόνο και τον τόπο της Λέσβου», που σκηνοθέτησε ο Δημήτρης Μπουρνούς.


Εμπνευσμένη από την ιστορία των τραπουλόχαρτων η «Παρτίδα», που στήνουν στη Μυτιλήνη ο Αλέξανδρος Κατραμάδος και η Στέλλα Ταγαρούλια (πάνω και αριστερά). Κάθε τραπουλόχαρτο έχει τη δική του θέση στην κοινωνία της παρτίδας, όπως και ο μπαλαντέρ, που έρχεται να «ταράξει τα νερά» (δεξιά και κάτω)


Διαχρονικό έργο
Η «Παρτίδα» έχει πολλά στοιχεία όπερας και κλασσικής κινηματογραφικής μουσικής, δε μένει όμως μόνο σ’ αυτό το μοτίβο. Στοιχεία από έθνικ, τζαζ, ροκ, μπλουζ και ραπ μουσική μπαίνουν εμβόλιμα σε διάφορα σημεία του έργου.
Η ιστορία δεν εκτυλίσσεται σε συγκεκριμένη περιοχή ή εποχή - παρ’ όλο που είναι εμπνευσμένη από την Ιστορία -, αλλά χρησιμοποιεί μια «υπόθεση» που είναι διαχρονική και σε όλα της παραπέμπει και στο «σήμερα».
Ανάμεσα στις «φυλές» της τράπουλας υπάρχει και οριζόντια ιεραρχία, ανάλογα με τη δύναμη κάθε αριθμού ή φιγούρας κατά σειρά βαθμολογίας, αλλά και κάθετη, ανάλογα με την «οικογένεια» ή «φυλή». Οι ευγενείς, που έχουν αυτοανακηρυχθεί ως τέτοιοι και είναι οι Κούπες και τα Σπαθιά, αντιπροσωπεύουν τους φορείς της κυρίαρχης ιδεολογίας και του ελεγκτικού μηχανισμού αντίστοιχα. Καταπιεσμένοι είναι οι χωρικοί, τα Μπαστούνια, μαζί με όλους τους «μικρούς» Αριθμούς, ενώ τα Καρό, οι έμποροι, είναι οι ανερχόμενοι της Παρτίδας. Οι Άσσοι είναι οι «καλλιτέχνες», που μια εμφανίζονται πιο ισχυροί και είναι «πρώτοι στη σειρά» και μια πιο αδύναμοι και είναι «τελευταίοι στην ουρά». Και μέσα σε όλους αυτούς, εμφανίζεται ο Μπαλαντέρ («περιπλανώμενος» στα ελληνικά ή αλλιώς «αλήτης») και μπαίνει στο «παιχνίδι» (κάτι που έγινε ούτως ή άλλως αργότερα στην ιστορία των τραπουλόχαρτων, αφού το συγκεκριμένο φύλλο εμφανίστηκε τη δεκαετία του 1860 στην Αμερική). Απειλή για κάποιους, ελπίδα για άλλους, τους κάνει να δουν την αλήθεια που δεν έβλεπαν, βγάζοντας «ένα αγκάθι από κάθε μια φυλή», μέσα σε μια πλοκή από έρωτες, συνομωσίες και επαναστάσεις.
Το έργο, έτσι, θυμίζει… κάτι από το «σήμερα», δημιουργώντας ένα τελικό αποτέλεσμα που στην πορεία του κινείται μεταξύ των ορίων του παραμυθιού και αυτών ενός πολιτικού θρίλερ.



Σύντομα ξεκινούν πρόβες
Το «μυτιληνιό» αυτό μιούζικαλ ήταν ένα «όνειρο ζωής» για τον Αλέξανδρο Κατραμάδο, ενώ έγινε «έργο ζωής» για τη Στέλλα Ταγαρούλια. Αυτά είπαν και οι δύο στην πρόσφατη συνάντησή τους με τις τρεις ερασιτεχνικές θεατρικές ομάδες της Μυτιλήνης, «Αστέγους», Θεατρικό Εργαστήρι του Δήμου και ΦΟΜ, στο «Σινέ Αρίων». Πέρα από τη μουσική και την υπόθεση, που τα δούλεψαν χωριστά, μαζί έχουν επεξεργαστεί το «λιμπρέτο», τους στίχους του έργου.
Ακόμη δεν έχει αποφασιστεί οριστικά το ποιοι καλλιτέχνες της πόλης, επαγγελματίες και ερασιτέχνες του χώρου της μουσικής και του θεάτρου, θα συμμετέχουν στην περίπλοκη αυτή παραγωγή. Η διαδικασία έχει, πάντως, δρομολογηθεί και σύντομα αναμένεται να ξεκινήσουν οι πρόβες, ενώ το αποτέλεσμά τους θα μπορέσουμε να παρακολουθήσουμε μάλλον στις αρχές του επόμενου έτους.