Γράφει ο Δημήτρης Καπετανάς*

Στις 19-20 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2024 στην σελίδα Ναυτιλία με μια λοξή ματιά, που μου επέτρεψε ο φορτωμένος νους μου απ την έγνοια της αντιμετώπισης των προβλημάτων της υγείας της αείμνηστης συζύγου μου Πόλυς, διάβασα στα ΝΕΑ ΤΟΥ ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟΥ : «Ανανέωση του στόλου για τις άγονες γραμμές. Ένας φιλόδοξος στόχος με τη σύμπραξη δημοσίου και ιδιωτικού τομέα. Θα κατασκευασθούν πλοία που θα ανήκουν στο κράτος αλλά θα διαχειρίζεται η ακτοπλοϊκή εταιρεία» Και το άρθρο συνέχιζε για τις ενέργειες του Υπουργού Ναυτιλίας Χρήστου Στυλιανίδη και τις συναντήσεις του με τον Σύνδεσμο Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας για το έργο σύμπραξης δημοσίου και ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) προβάλλοντας θετικά το εγχείρημα του Υπουργού.

«Καλώς τόνε κι ας άργησες», η πρώτη μου αντίδραση με την μνήμη να τρέχει σε εκείνα τα παραγωγικά χρόνια 2003-2004 της υπηρεσίας μου στο Υπουργείο ΑΙγαίου . Και ακολούθησαν οι δηλώσεις του κου Υπουργού απ την Σύρο με το χαρακτηριστικό εδάφιο που αντιγράφω απ το ΕΜΠΡΟΣ της 20^ηςΙανουαρίου 2025¨: «Επιχειρούμε να εξασφαλίσουμε τις άγονες γραμμές και διεκδικούμε ευρωπαϊκή χρηματοδότηση που μπορεί να φτάσει τα 400 εκατομμύρια. Στόχος μας είναι η βελτίωση των ακτοπλοϊκών συνδέσεων στις άγονες γραμμές, με προοπτική 12ετούς σύμβασης μέσω Σύμπραξης Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) και τουλάχιστον 4ετούς σύμβασης σε άλλες γραμμές». Ίσως χρειάζεται να παρέμβω σκέφθηκα μήπως μπορώ να βοηθήσω κι έτσι αποφάσισα να ξαναμιλήσω για θέματα που έζησα κι εργάστηκα σκληρά, θέτοντας τα πάνω απ τα προσωπικά και οικογενειακά μου ζητήματα.

Δεν θα ξεχάσω την στεναχώρια μου, όταν οι πρόωρες εκλογές που έγιναν το Μάρτιο του 2004 ακύρωσαν τον πρώτο διαγωνισμό, που θα έθετε πιλοτικά σε εφαρμογή την περίφημη «μελέτη ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΟΣ εναλλακτικών λύσεων οργάνωσης του δικτύου ακτοπλοϊκών συνδέσεων (δίκτυο άγονων γραμμών)», που είχε εκπονήσει το ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ για λογαριασμό του τότεΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ.

Αλήθεια πόσο καλλίτερη θα ήταν η κατάσταση των Ακτοπλοϊκών συγκοινωνιών στο Αιγαίο αν οι εκλογές δεν είχαν φέρει την ακύρωση του διαγωνισμού, με την πρώτη δήλωση του νέου τότε Υπουργού Αιγαίου της νέας Κυβέρνησης της ΝΔ Αριστοτέλη Παυλίδη για «ακύρωση των Σοσιαλιστικών Καραβιών» του Νικου Σηφουνάκη!!! Αλλά κι ακόμα αργότερα αν ο επόμενος Υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής Μανώλης Κεφαλογιάννης είχε διατηρήσει το αρχικό ενδιαφέρον του για την εφαρμογή της μελέτης που εκδήλωσε σε ενημέρωσή του στο γραφείο του , κατόπιν προσκλήσεως του στον Νίκο Σηφουνάκη και σε εμένα. Έζησα στην πράξη τι σημαίνει ασυνέχεια του Κράτους με την αλλαγή των Κυβερνήσεων αλλά και με την αλλαγή των Υπουργών.

Η αγάπη μου για τα νησιά του Αιγαίου και η πίστη μου τότε ότι κάποια στιγμή με την αλλαγή της Κυβέρνησης και τον ερχομό του ΠΑΣΟΚ θα δινόταν πάλι η ευκαιρία να ξαναμπεί μπροστά αυτό το πρόγραμμα , που θα έλυνε το μεγάλοπρόβλημα των κακών ακτοπλοϊκών συγκοινωνιών στο Αιγαίου, με έκανε να συνεχίσω συμμετέχοντας στη διαμόρφωση του κυβερνητικού προγράμματος του για την νησιωτικότητα.

Μέλος της Γραμματείας Ναυτιλιας και Νησιωτικής πολιτικής του ΠΑΣΟΚ με την συνεργασία και του Καθηγητή Οικονομικών Γιώργου Ζανιά (μετέπειτα υπουργού Οικονομικών στην κυβέρνηση Παπαδήμα και σήμερα Προέδρου της Εurobank), επικαιροποιήσαμε την γνωστή μελέτη μετην κωδικοποίηση «καραβάκια στο Αιγαίο» και προσδοκούσαμε στην αλλαγή της Κυβέρνησης. Όμως το 2009 με την αλλαγή της Κυβέρνησης ενώ ο οι συνθήκες ήταν ώριμες για την υλοποίηση της μελέτης ως βασικού στοιχείου των ακτοπλοϊκών συγκοινωνιών δυστυχώς χάθηκε η ευκαιρία. Όλα έγιναν ένα κουβάρι με τις καταργήσεις των Υπουργείων και την δημιουργία ενός Υπερυπουργειου για την πάντα πρόθυμη και «κολλητή» τότε κα. Λούκα Κατσέλη, που είχε ως πάρεργο και τα έργα της Ναυτιλίας.

Οι προσπάθειες του τότε υφυπουργού Υποδομών και Μεταφορών Νίκου Σηφουνάκη να διασώσει κάποιες πολιτικές για τα νησιά παίρνοντας στην αρμοδιότητα του στο Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, την Γενική Γραμματεία Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής, βρήκε τείχος στην άλλη μεγάλη αποτυχία των διαδικασιών του OPEN GOV που έφερε σε κρίσιμες θέσεις Γενικών Γραμματέων άνθρώπους ξένους με τις πολιτικές μας της νησιωτικότητας. Προσωπικά συνέχισα για την διάσωση του έτοιμου σχέδιου εργαζόμενος σκληρά και εθελοντικά απ την θέση του εργάτη, που με κατέταξε η ...καμαρίλα του περιβάλλοντος του ΓΑΠ (και που δυστυχώς για εμένα το ανέχθηκα), αλλά σε λίγο χρόνο η κυβέρνηση του ΓΑΠ κατέρρευσε τα μνημόνια ήρθαν και ποιος να ασχοληθεί με τα προβλήματα των νησιών; Η Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ- ΑΝΕΛ που ακολούθησε το 2015 και ξεκίνησε με την κατάργηση κι αυτού του μειωμένου ΦΠΑ των νησιών, που είχε καθιερώσει η Κυβέρνηση του Ανδρέα Παπανδρέου;

Ακολουθήσαν οι περιπέτειες με τα ανοιχτά σύνορα της θάλασσας, οπότε όλοι ασχολούταν με τις βάρκες που ένωναν κάθε μέρα τα παράλια της Τουρκίας με τα νησιά!!.

Οι κάτοικοι της Βόρειας Ελλάδας άρχισαν να έρχονται ελλείψει ακτοπλοϊκών συγκοινωνιών στην Λέσβο μέσω Αιβαλί και οι εκ του εξωτερικού ταξιδιώτες άρχισαν να σκέπτονται την αεροπορική σύνδεση μέσω Σμύρνης. (Εξαίρεση και θέλω να το πω ο αείμνηστος υφυπουργός Ναυτιλίας Νεκτ. Σαντορινιός που κατάφερε και προώθησε το Μεταφορικό Ισοδύναμο αξιοποιώντας την τεχνογνωσία καθηγητών του Πανεπιστημίου Αιγαίου που είχαν γαλουχηθεί με τις ιδέες της νησιωτικότητας.)

Μετά ήρθε και πέρασε άπρακτη η πρώτη τετραετία της Κυβέρνησης του Κυριάκου Μητσοτάκη και ζήσαμε όλοι την κατάρρευση των ακτοπλοϊκών συγκοινωνιών με την έλλειψη εισιτηρίων και τον ακτοπλοϊκό αποκλεισμό νησιών τον Αύγουστο μήνα. Σήμερα ο νέος υπουργός κος Στυλιανίδης προερχόμενος απ την τεχνοκρατία των Βρυξελλών, ενώ θα μπορούσε να αξιοποιήσει την τόσων ετών εμπειρία και τεχνογνωσία στελεχών του Υπουργείου του, ξεκινά ένα θέμα από μηδενική βάση και αυτό δεν είναι καλό σημάδι. Δεν υπάρχει χρόνος για νέες αναζητήσεις και το Ινστιτούτο Μεταφορών του ΑΠΘ είναι εκεί , που ήταν το 2003, όταν εκπόνησε την σχετική μελέτη που σίγουρα βρίσκεται στα συρτάρια της Γενικής Γραμματείας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής και με μια επικαιροποίηση θα έδινε γρήγορα λύση. Διαφορετικά ένα αντίγραφο σίγουρα έχω στα σκονισμένα πια αρχεία μου για να το διαθέσω!!!.

* Ο Δημήτρης Δ. Καπετανάς είναι πρ. Γενικος Γραμματεας του Υπουργείου Αιγαίου.