Το προάστιο της Μυτιλήνης Παναγιούδα διαθέτει ορισμένα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, όπως μικρή απόσταση από το κέντρο της πόλεως, πολύ καλή οδική σύνδεση με όλο το οδικό δίκτυο της νήσου, θέση προστατευμένη από τους βόρειους ανέμους, καλή διαμόρφωση της χερσαίας ζώνης, λιμενίσκο με αλιευτικά σκάφη, τρούλο ναού ιδιαίτερο, ορισμένα κτήρια βιοτεχνικής κληρονομιάς επί του θαλασσίου μετώπου (τα οποία όμως χρήζουν συντηρήσεως), χαμηλό επίπεδο θορύβων, ένα εξαιρετικό αναπαλαιωμένο βιομηχανικό κτήριο (που σήμερα χρησιμοποιείται ως ποιοτικό εστιατόριο), ανεμπόδιστο ορίζοντα προς τα νότια και τα ανατολικά, ψαροταβέρνες, καφετέριες, μπαρ, χώρους σταθμεύσεως αυτοκινήτων, φιλόξενους και περιποιητικούς κατοίκους. Πολλά από τα χαρακτηριστικά αυτά της προσδίδουν ένα ιδιαίτερο χρώμα. Το σημαντικό, όμως, είναι ότι εμπεριέχουν αναπτυξιακό δυναμικό, το οποίο με μικρές δαπάνες μπορεί να την αναδείξει, εάν η τοπική κοινωνία της το επιθυμεί και εάν υπάρξει η απαιτούμενη αποφασιστικότητα διοικούντων.
Ας επικεντρωθούμε στη σημαντική συνιστώσα της Παναγιούδας, το λιμενίσκο της. Με τη σημερινή υποτυπώδη υποδομή του εξυπηρετεί αρκετά επαγγελματικά και ερασιτεχνικά αλιευτικά σκάφη μικρών διαστάσεων. Η επαύξηση της χωρητικότητάς του και ο εμπλουτισμός των χρήσεών του προκύπτουν ως δυνατότητες, οι οποίες για να υλοποιηθούν θα απαιτηθεί η κατασκευή ορισμένων πρόσθετων λιμενικών έργων σχετικώς μικρού κόστους: μετακίνηση και επιμήκυνση του προσήνεμου μόλου, κατασκευή περιφερειακών κρηπιδωμάτων, πλωτοί προβλήτες, εκβάθυνση, εξοπλισμός.

Με τα έργα αυτά θα είναι δυνατή η φιλοξενία στη λιμενολεκάνη των υπαρχόντων αλιευτικών σκαφών, τα οποία πρέπει πάση θυσία να διατηρηθούν και προστατευθούν, αλλά και προσθέτων. Ταυτοχρόνως, όμως, θα είναι δυνατός ο ελλιμενισμός και αρκετών σκαφών αναψυχής, διερχομένων και μονίμων. Μπορεί να διαμορφωθεί μια εξαιρετική Ζώνη Σκαφών Αναψυχής σε Λιμένα (ΖΩΣΑΥΛΕ), η οποία - κατά πάσα βεβαιότητα - θα είναι ελκυστική. Οι επιβαίνοντες στα σκάφη θα μπορούν να παραμένουν και να διανυκτερεύουν εντός, εάν το επιθυμούν, όπως συνηθίζουν και όπως συμβαίνει στα Κυκλαδονήσια, να γευματίζουν στα εστιατόρια, να επισκέπτονται τα μπαρ, να μεταβαίνουν στη Μυτιλήνη (έστω και με… κλειστά ορισμένα από τα μουσεία της!) και όλα αυτά σε ένα οικιστικό περιβάλλον ήπιο και κυρίως χωρίς θορύβους αστικής κυκλοφορίας και καυσαέρια.
Σημειώνεται εδώ ότι η Παναγιούδα συμπεριλαμβάνεται στους λιμένες, οι οποίοι επελέγησαν μετά από διερευνήσεις σε όλη την Ελλάδα και προτάθηκαν προ ολίγων ετών στον ΕΟΤ από το Εργαστήριο Λιμενικών Έργων ΕΜΠ, το οποίο διευθύνουμε, για δημιουργία ΖΩΣΑΥΛΕ.
Η ΖΩΣΑΥΛΕ Παναγιούδας, εφόσον δημιουργηθεί, θα πρέπει να έχει συνέργεια με τη μαρίνα Μυτιλήνης. Τα δύο αυτά έργα υποδομής θα πρέπει να συνυπάρξουν και αλληλοϋποστηριχθούν. Η κατασκευασθείσα μαρίνα είναι πιο απρόσωπη, ενώ η Παναγιούδα μπορεί να έχει προσωπικότητα και λόγω του περιβάλλοντος χώρου.

(Στο σημείο αυτό θα θέλαμε να δυσανασχετήσουμε για την αδυναμία Πολιτείας, τοπικής αυτοδιοικήσεως, πιθανόν όλων μας, να τεθεί σε πραγματική λειτουργία η μαρίνα Μυτιλήνης, τόσα έτη μετά την ολοκλήρωση κατασκευής της και μετά από τρία ή τέσσερα (!) εγκαίνιά της. Κατασκευάστηκε σε αμφισβητηθείσα από πολλούς θέση, παλαιοί Μυτιληνιοί διαμαρτύρονται διότι αλλοίωσε την προηγούμενη χρήση της ακτής του Μακρύ Γιαλού, όμως αποτελεί μια πραγματικότητα και μπορεί να δώσει μια αναπτυξιακή πνοή στη Λέσβο. Πληροφορούμαστε ότι άλλος ένας διαγωνισμός για τη διαχείρισή της βγαίνει συντόμως στον αέρα από τη Γενική Γραμματεία Τουρισμού. Ας τελειώνουμε επιτέλους με τη λειτουργία της! Είναι θέμα αξιοπιστίας όλων και ιδιαιτέρως των διοικούντων. Δεν αρκούν οι ελληνοτουρκικές εκθέσεις και τα εικαστικά events. Ο ρόλος της μαρίνας είναι διαφορετικός.)
Προσφάτως (Οκτώβριος 2010) η Πολιτεία ανακοίνωσε ότι είναι στις προθέσεις της η μετατροπή υπαρχόντων λιμένων ή τμημάτων τους σε θέσεις εξυπηρετήσεως σκαφών αναψυχής. Η Παναγιούδα συγκεντρώνει όλες τις προϋποθέσεις για να είναι ένας από τους λιμένες αυτούς. Βούληση και αποφασιστικότητα χρειάζεται. Και ύπαρξη ωρίμων μελετών. Στην παρούσα περίοδο ισχνοτάτων αγελάδων για κατασκευή έργων, θα μπορούσαν να προετοιμαστούν και ωριμάσουν μελέτες, εν αναμονή καλλιτέρων ημερών για υλοποίησή τους.

* Ο καθηγητής Κ. Ι. Μουτζούρης είναι πρώην πρύτανης ΕΜΠ.