«Το μάθημα που προσφέρω στους νέους είναι να σκέπτονται και να θέλουν το καλό για τον εαυτό τους και για την κοινωνία όλη», λέει ο Πλάτωνας στον «Πρωταγόρα».
Και στην «Πολιτεία» του αναφέρει ότι «η παιδεία είναι η προσέλκυση των παιδιών από το δάσκαλο στην μάθηση και έπειτα η αγωγή τους, προς τον ορθό λόγο, που τον ορίζει ο νόμος και επιβεβαιώνουν οι σοφοί ότι αυτή η άποψη είναι η πράγματι ορθή».
Στο μικρό Πλωμάρι, όπου όλοι γνωριζόμαστε, πραγματοποιήθηκε το διήμερο 19 - 20 Ιουνίου το συνέδριο «Νεοελληνικός Διαφωτισμός. Η περίπτωση του Βενιαμίν Λεσβίου», το οποίο κατά τη διατύπωση του καθηγητή της Συγκριτικής Φιλοσοφίας της Θρησκείας στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών Μάριου Μπέγζου, «ήταν συνέδριο ουσίας, κατάθεσης θέσεων και προτάσεων και όχι συνέδριο-πασαρέλα για την ανάπτυξη κοινωνικών σχέσεων».
21 μελετητές των φιλοσοφικών και επιστημονικών αποσταγμάτων του μέγιστου των συμπατριωτών μας, παρουσίασαν, ανέλυσαν, επεσήμαναν την τεράστια συμβολή του στην ελληνική σκέψη και την επιστήμη. Καθηγητές ανώτατης και μέσης εκπαίδευσης, διδάκτορες, ερευνητές, διανοούμενοι, ανάμεσά τους και δυο Πλωμαρίτες, παρέδιδαν δυο μέρες μαθήματα σε γλώσσα λιτή, κατανοητή, ρέουσα. Και παρά την αυτονόητη δυσκολία των φιλοσοφικών εννοιών και διανοημάτων, μπόρεσαν να μας καταστήσουν όλους κοινωνούς του μεγάλου Βενιαμινικού πνεύματος.
Αυτά όλα τα σπουδαία και τα χρήσιμα δεν τα παρακολούθησαν, ούτε καν αντελήφθησαν ότι συμβαίνουν στη μικρή μας πόλη οι μαθητές των Λυκείων και του Γυμνασίου Πλωμαρίου. Που πολλά θα είχαν να αρυσθούν από το λόγο των δασκάλων, που ήρθαν απ’ όλη την Ελλάδα, για να τιμήσουν το σπουδαίο Λέσβιο, που με τη μελέτη και την επιμονή, ξεπέρασε τα όρια της χώρας.
Και δεν ήρθαν, γιατί κάποιοι δεν τους παρακίνησαν, δεν τους συνέστησαν, δεν τους κέντρισαν το ενδιαφέρον να έρθουν. Κι αυτοί προφανώς ήταν οι δάσκαλοί τους. Που ή δεν αντιλήφθηκαν τη σημασία του συνεδρίου, ή αδιαφόρησαν ή είχαν άλλα σημαντικότερα να πράξουν. Όπως δε συμμετείχαν και οι ίδιοι, με ελάχιστες εξαιρέσεις. Δάσκαλοι και καθηγητές του δήμου μας. Που ένα χρόνο πριν πρότειναν όλοι μαζί το «Βενιαμίν Λέσβιος» ως όνομα για τα σχολειά τους. Ίσως έτσι, για ευκολία. Ποιος άλλωστε θα έθετε υπό αμφισβήτηση ένα τέτοιο όνομα. Εκτός βέβαια από τους ίδιους, με τη συγκεκριμένη αντιμετώπιση ενός επιστημονικού συνεδρίου προς τιμήν του.
Είναι γνωστή η εκπαιδευτική θεωρία, που προτάσσει τη μάθηση, έναντι της αγωγής, που έπεται. Στην παραπάνω περίπτωση αποτάχθηκε και η αγωγή. Η ευπρέπεια και ο σεβασμός δηλαδή, που οφείλονταν έναντι του έργου του μεγάλου αυτού επιστήμονα, συγγραφέα, εκπαιδευτικού και εθνικού αγωνιστή, που όφειλαν να επιδείξουν διδάσκοντες και διδασκόμενοι. Για τη δική τους ωφέλεια.
Ελέχθη από συνάδελφό τους ότι είναι χολωμένοι γιατί μια άλλη ηχηρή απουσία τους, από τα σεμινάρια κινηματογράφου, που πραγματοποιήθηκαν το χειμώνα από στέλεχος του Κινηματογραφικού Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, επικρίθηκε από αυτήν εδώ τη στήλη. Αν όμως αδυνατούν να αντιληφθούν τη σημασία κάποιων δράσεων και γεγονότων, για την ενδυνάμωση της όλης παιδευτικής και μορφωτικής λειτουργίας, είναι βέβαιο ότι υπονομεύουν την ίδια τους την υπόσταση και τελικώς βλάπτουν τον τόπο. Μπορούν να επιλέξουν.
Την ίδια ακριβώς αντιμετώπιση προς το κορυφαίο πνευματικό γεγονός επέδειξε και το Τοπικό Συμβούλιο Νέων «Βενιαμίν ο Λέσβιος». Και διερωτάται κανείς. Όταν επέλεγαν αυτό το ιστορικό και τίμιο όνομα, είχαν επίγνωση της επιλογής τους; Γνώριζαν τι ακριβώς εκπροσωπούσε αυτός ο άνθρωπος, είχαν κάποια πληροφορία για το έργο που επετέλεσε; Φοβούμαι πως όχι. Τότε γιατί δεν είχαν, την περιέργεια έστω, να ακούσουν κάτι γι’ αυτόν, να μάθουν ποιοι είναι αυτοί που ξεκίνησαν να συγκεντρωθούν στο Πολιτιστικό Κέντρο Πλωμαρίου και να αναδιφούν το έργο του 185 χρόνια μετά το θάνατό του;
Ή μήπως σχημάτισαν την εντύπωση ότι συνασπίστηκαν για να φάνε τα κονδύλια, όπως χαρακτηριστικά είπε κακοήθης, θρασύς και αδαής κάτοικος Παλαιοχωρίου, κατά την επίσκεψη των συνέδρων στο χωριό του, το πρωί της Κυριακής.
Η πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Πλωμαρίου αισθάνθηκε την ανάγκη να ενημερώσει τους οργανωτές ότι λόγω συμμετοχής της σε συνέδριο εκλεγμένων γυναικών, θα απουσίαζε από τις συνεδριάσεις. Οι άλλοι όμως; Δεν τους έλεγε τίποτα μια συνάντηση, τόσο σημαντικών ανθρώπων, στον τόπο που κλήθηκαν να διοικήσουν; Προφανώς όχι.
«Για να γυρίσει ο ήλιος θέλει δουλειά πολλή», έγραφε πριν 50 χρόνια ο Οδυσσέας Ελύτης. Λυπούμαι να το διαπιστώσω, αλλά φαίνεται πως η δουλειά που απαιτείται είναι πάρα πολλή, γιατί το έδαφος είναι σκληρό και ελπίζω όχι άγονο. Αλλά αυτή ακριβώς είναι η δουλειά των Δασκάλων. Να οργώσουν το σκληρό, ακαλλιέργητο χώμα, για να παραγάγουν καρπούς. Δουλειά δύσκολη και ιδιαίτερα κουραστική, που ταιριάζει μόνο σε μερακλήδες.