Το περασμένο καλοκαίρι, η γενική γραμματέας Πολιτισμού του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού, Λίνα Μενδώνη, είχε επισκεφθεί το Νέο Αρχαιολογικό Μουσείο και είχε διαπιστώσει ιδίοις όμμασι την καταστροφή της έκθεσης με τα μαρμάρινα αρχαιολογικά ευρήματα που χθες αποκαλύφθηκε από τις σελίδες τού «Ε». Έγκυρες πληροφορίες από κύκλους πέριξ της κ. Μενδώνη αναφέρουν ότι τότε αποχώρησε φανερά εκνευρισμένη από το Νέο Αρχαιολογικό Μουσείο, χαρακτηρίζοντας «αίθουσα νοσοκομείου» τις βαμμένες μπεζ αίθουσες και την απαράδεκτη εικόνα που παρουσιάζει πλέον μια ακριβοπληρωμένη έκθεση.

Σύμφωνα με τις ίδιες έγκυρες πληροφορίες, μάλιστα, ζήτησε τη λήψη μέτρων και τον υπηρεσιακό έλεγχο της κ. Φιλανιώτου, που όμως για άγνωστους λόγους δεν έχει προχωρήσει στο παραμικρό.
Προχθές ακόμα, το «Ε» επικοινώνησε με τη διευθύντρια Μουσείων του Υπουργείου Πολιτισμού, Μαρία Λαγογιάννη, η οποία έδειξε να αγνοεί εντελώς τη μουσειολογική πρακτική της κ. Φιλανιώτου. Χθες οι χώροι του Υπουργείου Πολιτισμού, όπου και το γραφείο της κ. Λαγογιάνη, ήταν κατειλημμένοι από εργαζόμενους στο Υπουργείο Πολιτισμού και έτσι δεν έγινε κατορθωτό να επικοινωνήσουμε με την ειδική και αρμόδια και για το Νέο Αρχαιολογικό Μουσείο Μυτιλήνης. Πάντως, όπως έγινε γνωστό, η όποια αλλαγή σε υφιστάμενες μουσειακές εκθέσεις απαιτείται να εγκριθεί από το αρμόδιο Συμβούλιο Μουσείων. Και κάτι τέτοιο στην περίπτωση του Νέου Αρχαιολογικού Μουσείου Μυτιλήνης - σύμφωνα πάντα με τις ίδιες έγκυρες πληροφορίες - δεν έγινε ποτέ.



ΕΠΩΝΥΜΩΣ

Όταν ένας δημόσιος υπάλληλος πετά στη λεκάνη της τουαλέτας πολλές δεκάδες χιλιάδες ευρώ…

Πώς και γιατί σαν τόπος φτάσαμε σε αυτό το σημείο; Η περίπτωση της καταστροφής της έκθεσης των μαρμάρινων αρχαιοτήτων του Νέου Αρχαιολογικού Μουσείου Μυτιλήνης, έτσι επειδή δεν άρεσε στην προϊσταμένη της Εφορείας Προϊστορικών και Κλασσικών Αρχαιοτήτων, κ. Όλγα Φιλανιώτου, δίνει την απάντηση στο ερώτημα που κάθε μέρα είναι στο στόμα όλων των Ελλήνων.
Τι είναι η κ. Φιλανιώτου; Μια ανώτερη κρατική υπάλληλος, υπάλληλος του Υπουργείου Πολιτισμού λίγους μήνες πριν τη συνταξιοδότησή της. Τοποθετήθηκε προϊσταμένη της Κ΄ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασσικών Αρχαιοτήτων, δηλαδή υπεύθυνη για τις αρχαιότητες στους Νομούς Χίου και Λέσβου από τα χρόνια της αρχαιότητας μέχρι τα ύστερα ρωμαϊκά χρόνια. Θέση-«κλειδί», μια και εκτός των άλλων η συγκεκριμένη, καλή κατά τεκμήριο, επιστήμονας έχει την ευθύνη της προστασίας και της ανάδειξης των αρχαιολογικών χώρων, της πραγματοποίησης ανασκαφών, της δημιουργίας μουσείων, δηλαδή έχει την ευθύνη ενός μέρους της βαριάς ελληνικής βιομηχανίας που είναι ο πολιτισμός, όπως έλεγε η μακαρίτισσα η Μελίνα Μερκούρη. Γιατί είναι βαριά βιομηχανία ο πολιτισμός; Φανερό. Γιατί εξόν των πολύ σημαντικών για τη ιστορία του τόπου, και όχι μόνο του τόπου, μπορεί να εισφέρει και έσοδα για το δύσμοιρο ελληνικό κράτος.

Της παραδίδονται, λοιπόν, δεδομένων όλων των παραπάνω, όταν αναλαμβάνει τη θέση της, μεταξύ των άλλων και τα κλειδιά του Νέου Αρχαιολογικού Μουσείου Μυτιλήνης. Στο οποίο έχουν επενδυθεί κατά καιρούς πολλά δισεκατομμύρια δραχμών (δραχμές είχαμε τη δεκαετία τού 1990 όταν χτίστηκε και στήθηκαν και οι συλλογές των παρουσιαζόμενων αρχαιοτήτων). Ανάμεσα στα άλλα είχαν επενδυθεί και εκατοντάδες εκατομμύρια δραχμών για τη δημιουργία της μόνιμης έκθεσης μαρμάρινων ευρημάτων. Μιας έκθεσης που είχε παρουσιασθεί και εγκριθεί από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο και η υλοποίησή της είχε πληρωθεί από τη Ευρωπαϊκή Ένωση και εν μέρει και από τον ελληνικό κορβανά.
Κι ένα πρωί, ενώ το Μουσείο είναι κλειστό επειδή δεν υπάρχουν φύλακες, ενώ οι αρχαιολογικοί χώροι είναι στην πλειοψηφία τους και αυτοί κλειστοί και γεμάτοι χορτάρια (και όχι μόνο χορτάρια) για τον ίδιο λόγο, ενώ η Ρωμαϊκή Αγορά γέμισε με βρομόνερα, κουνούπια και χόρτα που σκέπασαν 1,5 εκατομμύριο ευρώ που διατέθηκαν σε ένα έργο για το οποίο κανείς δε μιλάει, η κ. Φιλανιώτου παίρνει δυο μπογιατζήδες, δυο κουβάδες μπογιές και δυο βούρτσες και τα κάνει όλα… μπεζ!

Χωρίς να ρωτήσει κανέναν, σαν η έκθεση των αρχαιοτήτων να αφορούσε το σαλόνι του σπιτιού της, πετά στον κάλαθο των αχρήστων όσα νόμοι και κανονισμοί διέπουν τον τρόπο που μια έκθεση αρχαιοτήτων δημιουργείται, αλλάζει, αλλά και παύει να υπάρχει. Καταστρέφει μια έκθεση αρχαιοτήτων με έναν κατ’ εξοχήν αντιεπιστημονικό τρόπο, που δεν αρμόζει σε έναν ειδικό επιστήμονα αρχαιολόγο, αλλά και γενικότερα σε έναν άνθρωπο του πολιτισμού.
Δεν της άρεσαν οι σκούροι τοίχοι, δεν της άρεσαν τα πλαίσια από τιτάνιο που στήριζαν τις αρχαιότητες, τα μεταλλικά δάπεδα και τα πανό πάνω στα οποία αυτά προβάλλονται, άνοιξε παράθυρα, έκανε τις αίθουσες να θυμίζουν θαλάμους νοσοκομείων, κατάργησε ή μάλλον κατέστρεψε ολοσχερώς ό,τι για να φτιαχτεί κόστισε πολλά χρήματα και πολλή ανθρώπινη σκέψη και κόπο.
Τι θα γίνει λοιπόν; Θα κινηθεί, λέει, τώρα η υπηρεσιακή διαδικασία, η οποία θα ολοκληρωθεί όταν η κ. Φιλανιώτου θα έχει συνταξιοδοτηθεί. Δηλαδή, πιάσε τ’ αυγό και κούρευ’ το…
Για ποινικές ευθύνες φυσικά δεν το συζητάμε… Γιατί η γυναίκα και εισαγγελείς να ταλαιπωρηθούν, αφού στην Ελλάδα αυτόν που τα ξέρει όλα δεν τον τιμωρούμε, αντίθετα ενίοτε τον έχουμε και για πρότυπο;

Εξάλλου, βρε αδερφέ, τι έκανε η γυναίκα; Κάποιες εκατοντάδες εκατομμύρια δραχμών, κάποιες πολλές δεκάδες χιλιάδες ευρώ που δεν ήταν δικά της αλλά της τα είχαν εμπιστευτεί οι πολίτες διά της Πολιτείας, τα πέταξε στη λεκάνη της τουαλέτας και τράβηξε το καζανάκι. Και τι είναι αυτές οι δεκάδες των χιλιάδων ευρώ μπροστά στα τόσα δισ. των ευρώ που ακούμε πως γίνανε αέρας και τα πληρώνουμε σήμερα, αλλά και τα παιδιά μας θα τα πληρώνουν αύριο;
Κάπως έτσι, το λοιπόν, θα περάσει και αυτό. Κάποια «ψώνια» θα θυμούνται μόνο τα έργα της Φιλανιώτου, όπως θυμούνται τις ανατροπές των φορτηγών με τις αρχαιότητες κάποιου προκατόχου της, Τσιριβάκου ονόματι.
Η έκθεση αρχαιοτήτων στο Νέο Αρχαιολογικό Μουσείο Μυτιλήνης, όπου οι πολιτικοί διαγκωνίζονται στις μαρμάρινες επιγραφές για το ποιος το πρωτοσκέφτηκε, το πρωτοονειρεύτηκε και το σχεδίασε, θα μείνει στο μπεζ χάλι που την έφερε η κ. Έφορος Αρχαιοτήτων. Έτσι θα μείνει… Γιατί για αποκατάσταση, μάλλον δε θα τη δούμε στην παρούσα μας ζωή. Πού να βρεθούν τόσα λεφτά όταν σε λίγες μέρες οι συνταξιούχοι της χώρας θα λιμοκτονούν ελλείψει χρημάτων για να πληρωθούν οι συντάξεις τους; Και ποιος θα ασχοληθεί με ετούτη τη «λεπτομέρεια» μέσα στο χαμό που ζούμε σαν πολίτες;
Εκτός πια κι αν υπάρξει επιτέλους ένας φιλότιμος στην πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Πολιτισμού. Κάποιος που θα αποφασίσει κάτι να κάνει. Αν μη τι άλλο, κάτι που θα παραδειγματίσει την κάθε επόμενη κ. Φιλανιώτου, την κάθε κ. Φιλανιώτου. Υπάρχει, άραγε, αυτή η φιλοτιμία κάπου στην Αθήνα;

Στρατής Μπαλάσκας