Μέσα στην επόμενη διετία το Βόρειο Αιγαίο θα έχει αποκτήσει ένα νέο Περιφερειακό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης, μια καινούργια «πυξίδα» καθοδήγησης των αναπτυξιακών παρεμβάσεων που θα αφορούν τα εννιά νησιά του. Βασικός γνώμονας των αλλαγών στο χωροταξικό σχεδιασμό για την περιοχή θα είναι, όπως ανακοίνωσε ο Νίκος Σηφουνάκης, η ανάγκη ανάπτυξης των σχέσεων με την Ανατολή, αλλά και η αντιμετώπιση υπαρκτών προβλημάτων με νέες μεθόδους, όπως η χωροθέτηση και λειτουργία μονάδων αφαλάτωσης, που χρειάζεται σε μικρά και μεγάλα νησιά.

Εκτός, όμως, των προαναφερόμενων δύο αλλαγών στις οποίες και συνοψίζεται το περιεχόμενο της αναθεώρησης, οι σημαντικότεροι λόγοι για τους οποίους, όχι μόνο το Βόρειο Αιγαίο, αλλά όλες οι περιφέρειες, θα αποκτήσουν νέο Χωροταξικό Πλαίσιο, είναι η ανάγκη να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα, όπως και στη μεταρρύθμιση του «Καλλικράτη».

Ζήτημα προσαρμογής
Χθες το μεσημέρι, ο βουλευτής Λέσβου και αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος, αρμόδιος για τα θέματα Χωροταξίας, σε συνέντευξη Τύπου που έδωσε στην Αθήνα παρουσίασε την Αναθεώρηση των Περιφερειακών Πλαισίων Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τις 12 περιφέρειες της χώρας, που ξεκινά το Υπουργείο με την ένταξη στο ΕΣΠΑ ισάριθμων μελετών συνολικού ύψους 3,1 εκατ. ευρώ.
Όπως εξήγησε ο αναπληρωτής υπουργός, οι λόγοι αναθεώρησης των Περιφερειακών Πλαισίων ήταν η ανάγκη προσαρμογής της αναπτυξιακής και χωροταξικής πολιτικής της χώρας στα νέα δεδομένα της κλιματικής αλλαγής και της οικονομικής συγκυρίας, η υποχρέωση ενσωμάτωσης των διεθνών και ευρωπαϊκών πολιτικών, αλλά και η προσαρμογή στη μεταρρύθμιση του «Καλλικράτη», που εκ των πραγμάτων άλλαξε τον ελληνικό χάρτη. Ειδικότερα, ο κ. Σηφουνάκης επεσήμανε πως ένας από τους στόχους της αναθεώρησης «συνδέεται με την περαιτέρω θωράκιση της μεταρρύθμισης του “Καλλικράτη”: πρέπει να δώσουμε τις κατευθύνσεις και όλα τα απαραίτητα εργαλεία στις τοπικές κοινότητες για να αξιοποιήσουν τις ευκαιρίες ανάπτυξης και να συμβάλουν έτσι στον εκσυγχρονισμό της ελληνικής κοινωνίας και οικονομίας».
Κατά συνέπεια, όπως εξήγησε ο αναπληρωτής υπουργός, ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στην εξειδίκευση των κατευθύνσεων των Περιφερειακών Πλαισίων, ώστε να υποστηριχθούν πιο αποτελεσματικά οι περιφερειακές αυτοδιοικήσεις και οι νέες κρατικές αποκεντρωμένες διοικήσεις όταν θα καταρτίζουν τα μεσοπρόθεσμα αναπτυξιακά τους προγράμματα. «Θα υπάρξει, επίσης, συνεργασία με τους καλλικράτειους δήμους ώστε να βοηθηθούν στο σχεδιασμό της χωρικής ανάπτυξης που εμπίπτει στη δική τους αρμοδιότητα», προσέθεσε ο κ. Σηφουνάκης.
Στην ίδια συνέντευξη, ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος, που απ’ την αρχή της θητείας του στο Υπουργείο είχε υπογραμμίσει την αναγκαιότητα να επικαιροποιηθεί ο χωροταξικός σχεδιασμός της χώρας, σημείωσε ότι «η αναθεώρηση των Περιφερειακών Πλαισίων θα καταλήξει στη διατύπωση συγκεκριμένων χωρικών και τομεακών προτάσεων, που θα λαμβάνουν υπόψη τις ιδιαιτερότητες και τα προβλήματα της κάθε περιφέρειας, αποφεύγοντας με αυτό τον τρόπο αοριστολογίες και ευχολόγια».


Δεν είναι σύνορο η εθνική οδός Θεσσαλονίκης - Αθήνας, αλλά η Θράκη και τα νησιά…
Χαράσσεται ο νέος ανατολικός άξονας



Το Βόρειο Αιγαίο είχε αποκτήσει το δικό του Περιφερειακό Πλαίσιο Χωροταξίας και Αειφόρου Ανάπτυξης τον Οκτώβριο του 2003, όταν για πρώτη φορά κατάφερε να έχει ένα βασικό εργαλείο χωροθέτησης, που του επέτρεψε σε πρώτη φάση να κατευθύνει τις οχλούσες δραστηριότητες, των οποίων η επιβάρυνση θα ήταν η μικρότερη δυνατή. Έκτοτε, και παρ’ ότι σηκώνει μεγάλη συζήτηση τι απέδωσε και τι θα μπορούσε να έχει αποδώσει η ύπαρξη του Χωροταξικού στα νησιά, είναι γεγονός ότι πέρασαν πολλά χρόνια, στη διάρκεια των οποίων διαπιστώθηκε αρκετές φορές η ανάγκη να επικαιροποιηθεί ο σχεδιασμός. Στο μεταξύ, μάλιστα, δίχως να γίνει καμμία αναθεώρηση σε περιφερειακό επίπεδο, υπήρξαν μεταγενέστερα εξειδικευμένα πλαίσια (π.χ. για τον Τουρισμό, για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας κ.λπ.), αλλά και νέο Γενικό Χωροταξικό Πλαίσιο.
«Όλοι αυτοί οι σχεδιασμοί», σημείωσε ο μέχρι πρότινος εκπρόσωπος της ΓΣΕΕ στο γνωμοδοτικό όργανο για τη χωροταξία και πρώην γενικός γραμματέας του Υπουργείου Αιγαίου, Δημήτρης Καπετανάς, «είναι επιβεβλημένο να αποκτήσουν αναφορά και σε περιφερειακό επίπεδο, ενώ ομοίως προτεραιότητα θα πρέπει να είναι η αντιμετώπιση μέσω ενός καινούργιου σχεδιασμού όποιων παραμέτρων δεν είχαν αποτυπωθεί όλο το προηγούμενο διάστημα. Επείγει να αξιολογηθεί ο υφιστάμενος σχεδιασμός, να αναθεωρηθεί, να επικαιροποιηθεί και να προσαρμοστεί στις σύγχρονες απαιτήσεις.»

Σε αυτή την προσπάθεια της επικαιροποίησης, ενδεχομένως και της διόρθωσης προηγούμενων λαθών, φαίνεται να είναι και η κατεύθυνση που σαφέστατα υπάρχει στις υπό ανάθεση μελέτες για τα 12 περιφερειακά χωροταξικά να δημιουργηθεί ένας καινούργιος ανατολικός άξονας ανάπτυξης, ο ναυτικός, ο οποίος να εδράζεται στη Θράκη και στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου, όταν στο υφιστάμενο Γενικό Χωροταξικό της χώρας είναι γνωστό - κι υπήρξαν πολλές διαμαρτυρίες για αυτό - πως απεικονίζεται ως ανατολικός άξονας για τις μεταφορές ο «οδικός» της εθνικής οδού Θεσσαλονίκης - Αθήνας.
Στην ανάδειξη του χαρακτηριστικού της περιοχής του Βορείου Αιγαίου, ως ανατολικού συνόρου, αλλά και των δυνατοτήτων που απορρέουν απ’ τη γειτνίαση, εντοπίζεται και το περιεχόμενο της αναθεώρησης του Χωροταξικού της περιφέρειας, αφού - όπως σημείωσε ο κ. Σηφουνάκης - «στην Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου ανοίγονται νέες προοπτικές με την προσέγγιση ανάπτυξης σχέσεων με την Ανατολή, που υπήρξε πάντοτε ο ζωτικός χώρος των νησιών του ανατολικού Αιγαίου».
Επίσης, ειδικά για την περιοχή θα υπάρξει πρόβλεψη για τη χωροθέτηση και τη λειτουργία μονάδων αφαλάτωσης, ώστε να σταματήσει η πολυδάπανη μεταφορά του νερού με υδροφόρα πλοία και να αντιμετωπιστεί οριστικά το πρόβλημα της λειψυδρίας των άνυδρων νησιών του Αιγαίου.
Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα που δημοσιοποιήθηκε, το αναθεωρημένο Πλαίσιο εκτιμάται να έχει εγκριθεί έως το Φεβρουάριο του 2013, ενώ σύμφωνα με πρόσκληση του Υπουργείου, η δημοπράτησή του θα διεξαχθεί μέσα στο Μάιο και η ανάθεσή του υπολογίζεται να γίνει περίπου τον Ιούλιο.