Απάντηση στο άρθρο του Χρήστου Σαμαρά για το Φράγμα της Ερεσού που φιλοξενήθηκε στο «Ε» με τίτλο «Μια άλλη προσέγγιση για την αξιοποίηση του φράγματος Ερεσού για παραγωγή ρεύματος» δίνει  το μέλος του Περιβαλλοντικού Κοινωνικού Συλλόγου Πρωτοβουλία Ερεσού, Στέλιος Κόβρας.

Ακολουθεί το άρθρο:

Μία απάντηση από ένα μέλος των “συλλογικοτήτων” που επικαλούνται ιδιωτικοποίηση του Φράγματος Ερεσού με επιχειρήματα προς τον Χρήστο Σαμαρά, “μηχανικό”

Γράφει ο Στέλιος Κόβρας - Μέλος του Περιβαλλοντικού Κοινωνικού Συλλόγου Πρωτοβουλία Ερεσού

Περί εισαγωγής ο λόγος.

Διάβασα πολύ προσεκτικά και πολλές φορές το άρθρο του κυρίου Χρήστου Σαμαρά μηχανικού όπως μας παρουσιάστηκε, σχετικά με τον “σοβαρό αντίλογο υπέρ του υβριδικού έργου” που είναι στα σκαριά στην περιοχή μεταξύ Ερεσού - Άντισσας και Χιδήρων. Ως άνθρωπος που γεννήθηκα και μεγάλωσα στην Ερεσό στην οποία ζω και βιοπορίζομαι αυτή την στιγμή, αλλά και ως μέλος του συλλόγου Πρωτοβουλία Ερεσού θα ήθελα να απαντήσω στον κο Σαμαρά συνολικά τα παρακάτω. Θα πάρω τα πράγματα με την σειρά σχολιάζοντας αρχικά βήμα βήμα τι μας είπε ο κος Σαμαράς αλλά κυρίως και τι δεν μας είπε...

Ο κος Σαμαράς λοιπόν ενώ στον τίτλο του άρθρου του μιλάει για “σοβαρό αντίλογο με επιχειρήματα” και ενώ μας αυτοπαρουσιάζεται ως μηχανικός χτίζοντας έτσι στον αναγνώστη την αίσθηση της αυθεντίας, στην εισαγωγή του κειμένου του ψάχνω να βρω επιχειρήματα αλλά επιχειρήματα δεν βρίσκω! Αυτό που βρήκα ήταν μία εισαγωγή εναντίωσης στις διάφορες “κινήσεις και πρωτοβουλίες” όπως ο ίδιος γράφει, με μία διακριτή και αρνητική προκατάληψη προς τον κόσμο που έχει ήδη δηλώσει ότι εναντιώνεται στο πρότζεκτ του υβριδικού.

Καλό λοιπόν είναι να ξανά γνωριστούμε! Μέχρι και αυτή την στιγμή εναντιώνονται στο υβριδικό φράγμα Ερεσού 3 Ερεσιώτικοι σύλλογοι που δραστηριοποιούνται στην περιοχή. Ο Περιβαλλοντικός Κοινωνικός Σύλλογος Πρωτοβουλία Ερεσού, μέλος του οποίου είναι και ο γραφών. Ο σύλλογος αυτός γεννήθηκε μέσα από έναν τεράστιο αγώνα υπεράσπισης της παραλίας Ερεσού που τρέχει ακόμη σώζοντας από κοινού με άλλο κόσμο την παραλία μας από βέβαιο χτίσιμο. Καλό είναι ο κος Σαμαράς να συγκρατήσει αυτό το όνομα συλλόγου γιατί θα το ξανά βρει μπροστά του σε κάθε προσπάθεια λεηλασίας της Δυτικής Λέσβου από πολυεθνικές και άλλες εταιρίες μελλοντικά.

Κείμενο εναντίωσης έχει βγάλει επίσης ο Σύλλογος των απανταχού Ερεσίων “Ο Θεόφραστος” που πρόκειται για τον πιο παλιό και με τα πιο πολλά μέλη ακόμη και διεθνώς σύλλογο της Ερεσού με ιστορία 50 ετών και πολύ βαρύ βιογραφικό προσφοράς στην τοπική κοινωνία. Ενώ επίσης αρνητική θέση έχει πάρει και ο Αγροτικός Σύλλογος Ερεσού μέλη του οποίου είναι οι περισσότεροι κτηνοτρόφοι και αγρότες της Ερεσού. Τέλος κείμενο εναντίωσης έχει βγει και από την “Κίνηση για ελεύθερα βουνά στην Λέσβο.” που είναι μία νέα ομάδα ανθρώπων από τα χωριά της Δυτικής Λέσβου αλλά και από την Μυτιλήνη που προέκυψε ως ανάγκη να δικτυωθούν οι τοπικές κοινότητες για όσα έρχονται...

Όταν λοιπόν ο κος Σαμαράς θα αναφέρεται στους παραπάνω συλλόγους της Ερεσού αρχικά καλό θα ήταν να είναι πιο προσεκτικός. Όχι για κανέναν άλλο λόγο αλλά γιατί η χρήση ειρωνείας σε μία προσπάθεια να υποβαθμίσει τους κατοίκους της Ερεσού και των γύρω περιοχών που εναντιώνονται στο υβριδικό δεν αποτελεί σοβαρό επιχείρημα αλλά αναδεικνύει το ακριβώς αντίθετο, δηλαδή την έλλειψη επιχειρημάτων.

Η αντίφαση του τίτλου (σοβαρός αντίλογος με επιχειρήματα) με την χρήση ειρωνείας κατά το κείμενο, κάνει ακόμη πιο κωμικοτραγική την όλη κατάσταση ειδικά όταν ο συγγραφέας μας δηλώνει εξαρχής μηχανικός. Ωστόσο γράφει κείμενο υπέρ έργου χωρίς ούτε μία αναφορά συγκεκριμένα στην μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων αυτού, και χωρίς να βασίζει τα λεγόμενα του στα συγκεκριμένα δεδομένα του έργου! Για να το πω πιο απλά η προσέγγιση του κου Σαμαρά δείχνει ερασιτεχνισμό ως προς το επάγγελμα που επικαλείται και τάση περισσότερο για προπαγάνδα λόγω ειρωνείας. Εγώ πλέον μετά το κείμενο του αυτό, γνωρίζω πως τον κο Σαμαρά ως μηχανικό δεν θα τον προσλάμβανα ούτε για να μου κάνει μελέτη στατικότητας σε κοτέτσι, σε κ’μασ’!

Πάμε όμως παρακάτω...

Η αντλισιοταμίευση, το υβριδικό που θα σώσει ένα ...ένα σύντομα διασυνδεδεμένο νησί και άλλα τέτοια ωραία!

Στο δεύτερο κομμάτι του κειμένου του ο κος Σαμαράς μας εξηγεί την αντλισιοταμίευση και είναι ίσως το μόνο αξιόλογο κομμάτι για καθαρά εγκυκλοπαιδικούς λόγους για κάποιον που βαριέται απλώς και διαβάζει το άρθρο του. Κι όμως ενώ αναφέρει το υβριδικό στην Αμφιλοχία, παραλείπει να μας αναφέρει το υβριδικό στην Ικαρία που όπως και να το δούμε αυτό της Ικαρίας είναι πιο κοντά στο πρότζεκτ που συζητάμε και λόγω μεγέθους αλλά και λόγω του ότι μιλάμε επίσης για μη διασυνδεδεμένο νησί όπως η Λέσβος (για την ώρα). Ο κος Σαμαράς λοιπόν ξέχασε να μας αναφέρει ότι το αντίστοιχο υβριδικό στην Ικαρία έγινε και εγκαταλείφθηκε, χώρια ότι τελικά δεν απέδωσε ποτέ όσα υπολόγιζαν ότι θα παράγει. Επίσης ο κος Σαμαράς στο πρώτο αυτό κομμάτι προδίδει ότι επί της ουσίας ένα υβριδικό στήνεται για να κουμπώσει με ένα δίκτυο που επίσης θα συνδεθούν δεκάδες νέες ανεμογεννήτριες. Άρα γνωρίζει τι έρχεται για την Λέσβο...

Επίσης ο κος Σαμαράς στην συνέχεια μας λέει ότι με τις ΒΑΠΕ και με το υβριδικό θα έχουμε λέει φθηνότερο ρεύμα. Ναι μόνο που από τότε που γυρίσαμε με φόρα ως χώρα στην “πράσινη ενέργεια”, που μόνο πράσινη δεν είναι, και στο Αμερικάνικο φυσικό αέριο, οι λογαριασμοί ρεύματος στην χώρα έχουν εκτιναχθεί. Είναι τόσο πετυχημένη αυτή η πολιτική για την κοινωνία που η Ελλάδα φιγουράρει στην πρώτη θέση των κρατών-μελών της ΕΕ έχοντας περήφανα το ακριβότερο ρεύμα στην Ευρώπη. Με στοιχεία της ΕΕ και όχι με στοιχεία των “κινήσεων και πρωτοβουλιών”. Έτσι λοιπόν μπορεί να έχω πλέον μεγάλες αμφιβολίες για το αν ο κος Σαμαράς έχει έστω ένα υποτυπώδες βιογραφικό ως μηχανικός, αλλά ξέρω σίγουρα ότι οικονομικά ανάγκη δεν έχει, ή τέλος πάντων το ρεύμα του, φαίνεται να το πληρώνει άλλος...

Έπειτα ο κος Σαμαράς έκανε κάπως να το πω συγκρατημένα, λογικά άλματα για να μας κάνει στο τέλος να πειστούμε ότι χωρίς το υβριδικό δεν θα έχουμε λέει σταθερό ρεύμα. Λες και πριν το υβριδικό δεν υπήρχε ανάπτυξη, με επάρκεια ηλεκτρικού ρεύματος, λες και περιμένουμε το υβριδικό για να ανάψουμε φώτα. Επίσης όχι καλό για το βιογραφικό του μηχανικού κου Σαμαρά είναι ότι εξυψώνει τόσο πολύ το υβριδικό για να το στηρίξει που “ξεχνάει” ότι το 2030’ η Λέσβος θα είναι διασυνδεδεμένη με την ηπειρωτική Ελλάδα.

Φυσικά δεν γίνεται να μην σχολιάσω και το κλείσιμο του κομματιού περί αντλισιοταμίευσης του κου Σαμαρά στο οποίο μας θέτει το δίλημμα “απώλειας μερικών βοσκότοπων” από την μία, και κλιματικής αλλαγής από την άλλη. Να ενημερώσω απλώς εδώ τον κο Σαμαρά ότι το έργο καταλαμβάνει 310 περίπου στρέμματα συνολικά όπως αυτά μετρήθηκαν από περιβαλλοντολόγο του Δήμου Δυτικής Λέσβου. Σε αυτά τα 310 στρέμματα υπάρχουν τουλάχιστον 15 τσομπάνηδες που βιοπορίζονται αυτοί και οι οικογένειες του από την κτηνοτροφία εδώ και 10ετίες.

Να ενημερώσω εδώ τον κο Σαμαρά ότι λόγω του ηφαιστιογενούς τοπίου υπάρχει ανάγκη για πολλά στρέμματα για να συντηρήσει ένας κτηνοτρόφος ένα κοπάδι που θα τον βιοπορίζει οπότε ότι τα 310 στρέμματα δεν είναι “μερικά στρέμματα βοσκότοπων”. Η απώλεια 310 στρεμμάτων θα συρικνώσει τα βοσκοτόπια της περιοχής.

Να ενημερώσω εδώ τον κο Σαμαρά ότι στα 310 αυτά στρέμματα, στα περισσότερα αν όχι σε όλα θα επέλθει αλλαγή χρήσης γης αν υλοποιηθεί το υβριδικό, και έτσι δεν θα μπορούν να δηλωθούν ως βοσκοτόπια για τις επιδοτήσεις των κτηνοτρόφων. Που ξανά λέω βιοπορίζονται εκείνοι και οι οικογένειες τους από την κτηνοτροφία. Μήπως πιστεύει ο κος Σαμαράς ότι αν γίνει το υβριδικό και πληγούν οι άνθρωποι αυτοί, θα πρέπει την παλέψουν με παντεσπάνι;

Γεωθερμία Στύψης vs Υβριδικό Ερεσού. Μία συμπτωματική ταύτιση απόψεων με το ... παντεσπάνι.

Στο τρίτο μέρος του κειμένου του ο κος Σαμαράς αναφέρεται στην Γεωθερμία. Μόνο που εδώ βάζει όλες του τις δυνάμεις από τεχνικές γνώσεις για να αποδομήσει την Γεωθερμία, μία δυνατή επιλογή στην Λέσβο όπως πλέον έχει μελετηθεί και προχωράει η αξιοποίηση της. Τώρα κοιτάξτε να δείτε εδώ υπάρχουν δύο ενδιαφέροντα στοιχεία και μία σύμπτωση. Το πρώτο είναι ότι ο κος Σαμαράς, μηχανικός στο επάγγελμα πάντα, ξεχνάει να αναφέρει ότι η μονάδα Γεωθερμίας στην Στύψη είναι στα σκαριά, με τον Δήμο Δυτικής Λέσβου να μιλάει για έναρξη λειτουργίας εντός του 2024’.

Το δεύτερο ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι ενώ ο κος Σαμαράς μόλις λίγο παραπάνω μας μιλάει για την ανάγκη σταθερής παραγωγής και τροφοδοσίας ηλεκτρικού ρεύματος στο δίκτυο, και ενώ την ίδια στιγμή μας παραδέχεται ότι επί λέξη “Η Γεωθερμία σε σχέση με τις άλλες ΑΠΕ ένα πλεονέκτημα έχει, είναι πιο σταθερή η παραγωγή της, καθώς δεν επηρεάζεται ουσιαστικά από τις κλιματικές συνθήκες”, αποδομεί την Γεωθερμία για χάρην του υβριδικού!

Η δε σύμπτωση είναι η εξής. Ο κος Σαμαράς, μηχανικός εις το επάγγελμα, ξεχνάει επίσης να αναφέρει ότι οι Δήμοι σε μη διασυνσεδεμένα νησιά έχουν συγκεκριμένο όριο παραγωγής σε κάθε κατηγορία. Στην κατηγορία που συνυπάρχουν το Υβριδικό και η Γεωθερμία ο Δήμος Δυτικής Λέσβου έχει ανώτατο όριο τα 15MW. Το πρότζεκτ του Υβριδικού Ερεσού θα παράγει 15MW δηλαδή αν υλοποιηθεί, αυτομάτως πετάει έξω την μονάδα Γεωθερμίας στην Στύψη! Όπως συμπτωματικά την “πετάει έξω” και ο κος Σαμαράς στο άρθρο του...

Το νερό ανακυκλοφορεί αλλά μόνο για την παραγωγή ενέργειας, ξεκάθαρα όχι για την άρδευση!

Στο επόμενο κεφάλαιο ο κος Σαμαράς μας ενημερώνει ότι natura περιοχές δεν μας λένε και τίποτα άρα καλώς να κάνουμε ίσιωμα και τα μέρη που έχουν ανακηρυχτεί προστατευόμενες.. Να ενημερώσουμε εδώ τους αναγνώστες και τον κο Σαμαρά ότι ενώ η Ελλάδα έχει εδώ και 20+ χρόνια ορίσει τις natura ζώνες, δεν έχει ακόμη καν χτίσει το νομικό πλαίσιο προστασίας τους πίσω και πέρα από τον τίτλο “natura”. Όμως αυτή την στιγμή οι περιβαλλοντικές μελέτες για τις natura περιοχές είναι στα σκαριά που σημαίνει ότι αργά η γρήγορα το ανέκδοτο με τις natura περιοχές που δεν προστατεύονται θα λάβει τέλος. Γιατί να βιαζόμαστε λοιπόν να ισοπεδώσουμε τον τόπο μας για το χατήρι των εταιριών; 

Στην συνέχεια μας εξηγεί πόσο φιλικές στο περιβάλλον είναι οι ανεμογεννήτριες βιομηχανικού τύπου και μας πληροφορεί ότι όλες οι χώρες του πλανήτη εγκαθιστούν τέτοιες. Αυτό που δεν μας λέει όμως είναι ότι οι προηγμένες χώρες τις τοποθετούν σε κάμπους και πεδιάδες και όχι στα βουνά τους για τον απλό λόγο ότι θα πρέπει να λάβουν χώρα έργα που κυριολεκτικά ισοπεδώνουν περιοχές. Επίσης δεν μας λέει για τις επιπτώσεις στην υγεία από την τοποθέτηση ανεμογεννητριών 120 μέτρων μέσω των υπόηχων που παράγουν, και αυτός είναι και ο λόγος που στις προηγμένες χώρες τοποθετούνται πολλά χιλιόμετρα μακριά από οικισμούς.

Έπειτα μας λέει να καθησυχαστούμε γιατί ενώ ο ΡΟΚΑΣ έχει ήδη άδειες παραγωγού για την τοποθέτηση 153ων γιγάντιων ανεμογεννητριών, σύμφωνα με τον ίδιο αρκούν 20-30 για να καλύψουν τις ανάγκες του νησιού. Ναι μόνο που ο ΡΟΚΑΣ δεν θα βάλει 20-30 γιατί αυτή είναι απλώς προσωπική γνώμη του κου Σαμαρά, αλλά θα βάλει αρχικά πάντα, 153 για να πουλάει ρεύμα μέσω του καλωδίου στις προηγμένες χώρες που εκεί είναι το μαρούλι. Σε εμάς θα μείνει η ισωπέδωση της περιοχής τα απόβλητα (λάδια κλπ), οι υποηχοι και τέλος τα κουφάρια. Ή μήπως πιστεύει ο κος Σαμαράς ότι μία πολυεθνική θα ξοδέψει χρήματα που δεν θα της παράξουν κέρδος 15 χρόνια μετά (γιατί αυτός είναι ο κύκλος ζωής τους) για να μαζέψει τα κουφάρια. Ποιος αλήθεια αναγνωρίζει πως λειτουργεί η αγορά και ο καπιταλισμός, και ποιος πραγματικά μιλάει ουτοπικά στην περίπτωση μας;

Στο επόμενο κομμάτι ο κος Σαμαράς μας λέει ότι “υπάρχει μία παραπλάνηση ελπίζει από άγνοια” σχετικά με την άρδευση. Και μας λέει ότι δεν θα καταναλώνει νερό το υβριδικό αλλά θα ανακυκλοφορεί το νερό μεταξύ των δύο ταμιευτήρων. Εδώ θα πρέπει να είμαστε ξεκάθαροι. Μηχανικός που δεν μιλάει εμπεριστατωμένα με δεδομένα του έργου κάνει προπαγάνδα και όχι σοβαρό αντίλογο με επιχειρήματα. Στην μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων που βρίσκεται στην διαβούλευση λοιπόν πληροφορούμαστε ότι κάτω από 49 μέτρα στάθμης νερού μέσα στο Φράγμα Ερεσού, το νερό θα δεσμεύεται ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΆ για την παραγωγή ενέργειας ΚΑΙ ΑΡΑ ΟΧΙ για την άρδευση. Επίσης η δέσμευση 730.000 κυβικών λίτρων νερού για τον άνω ταμιευτήρα για τις ανάγκες της εταιρίας είναι ένα ΜΕΓΑΛΟ ποσοστό της ετήσιας ποσότητας νερού, εκτός αν ο κος Σαμαράς που χρησιμοποιεί και την αγωνία του για την κλιματική αλλαγή, πιστεύει ότι πέφτει και θα πέφτει άπειρο νερό αέναα...

Επίλογος

Άρα λοιπόν δεν μιλάμε για μπαμπούλα της ιδιωτικοποίησης αλλά ιδιωτικοποίηση του φράγματος Ερεσού. Που δεν την βασίζουμε στην προπαγάνδα αλλά στα στοιχεία της ίδιας της εταιρίας. Το φράγμα Ερεσού έγινε για την άρδευση του κάμπου Ερεσού. Θέλουμε την συντήρηση του από τον Δήμο και θέλουμε και την τελευταία του σταγόνα να εξυπηρετεί τις ανάγκες των κατοίκων. Δεν θέλουμε και δεν θα επιτρέψουμε σε καμία εταιρία να ορίζει “όρια μη περαιτέρω εξυπηρέτησης της άρδευσης” όπως ακριβώς επαναλαμβάνεται στην μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων της.

Είναι και πολλά που δεν γράφω για να μην μεγαλώσει πολύ το άρθρο. Θα περίμενα λόγου χάρη από έναν μηχανικό να αναδείξει το γεγονός ότι αφού η στάθμη μέσα στο φράγμα Ερεσού θα ανεβοκατεβαίνει ημερησίως 4-6 μέτρα τότε ο άνθρωπος αυτός να κάνει χρήση της γνώσης του και να αναδείξει τον κίνδυνο αστάθειας που θα επέλθει στο φράγμα Ερεσού, και δεν γράφω καν για τις επιπτώσεις στην χλωρίδα και πανίδα. Και είναι και άλλα “τεχνικά” που δεν αναφέρθηκαν...

Εν κατακλείδι αφήνω το καλό για το τέλος. Η διεργασίες για το πρότζεκτ του υβριδικού ξεκίνησαν το μακρινό 2005 επί μίας τότε Δημοτικής Αρχής του Δήμου Ερεσού - Αντίσσης η οποία είχε δύο Σαμαράδες στο δυναμικό της. Επίσης στο τέλος του άρθρου του ο κος Σαμαράς γράφει επί λέξη “Όπως δεν θέλανε διάφοροι κάποτε, εδώ και 15 χρόνια το νέο εργοστάσιο της ΔΕΗ στη περιοχή τους” αναφερόμενος στην ίδια Δημοτική Αρχή που ξεκίνησε τις πρώτες κουβέντες για το υβριδικό, καθώς ήταν επίσης τότε ήταν που είχε επιχειρηθεί να έρθει το εργοστάσιο της ΔΕΗ στην Ερεσό, γεγονός που αποτράπηκε λόγω μίας μεγαλειώδους τότε συγκέντρωσης κατοίκων. Ελπίζω ο κος Σαμαράς να έχει συνωνυμία με τους παραπάνω, γιατί σε κάθε άλλη περίπτωση το άρθρο από “σοβαρός αντίλογος με επιχειρήματα” καταντάει μία στυγνή προσπάθεια προπαγάνδας υπέρ της εταιρίας...