Έως τα μέσα του χρόνου θα ενταχθεί ολόκληρη η «Εγνατία» της Λέσβου, ο οδικός άξονας από Καλλονή προς Σίγρι, ενώ έως το τέλος του 2010 θα έχει ενταχθεί ομοίως στο τομεακό του υπουργείου Υποδομών και ο οδικός άξονας από Καλλονή προς Πέτρα. Με τη δέσμευση αυτή του υφυπουργού Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων Νίκου Σηφουνάκη, ολοκληρώθηκε η πρώτη ουσιαστική δημόσια συζήτηση που έγινε για το Δ΄ Κ.Π.Σ. στη Μυτιλήνη, με τη συμμετοχή του αρμόδιου υφυπουργού Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας Σταύρου Αρναουτάκη.

Η εκδήλωση-ημερίδα για το ΕΣΠΑ, η πρώτη που γίνεται στην ελληνική περιφέρεια απ’ την κυβέρνηση, συγκέντρωσε το μεγάλο ενδιαφέρον του συνόλου των φορέων του Βορείου Αιγαίου και ειδικά των αυτοδιοικητικών. Εν όψει και της σχεδιαζόμενης αναμόρφωσης του προγράμματος, η εκδήλωση εξελίχθηκε σε διαδικασία ανοικτής διαβούλευσης. Κατά τη διάρκεια της οποίας ο κ. Αρναουτάκης ενημέρωσε τι μέλλει γενέσθαι με την εξέλιξη των συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων, αλλά κι άλλων παρεμβάσεων που αφορούν στην αυτοδιοίκηση όπως το πρόγραμμα ΘΗΣΕΑΣ, καθώς και με τα κονδύλια απ’ το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (Π.Δ.Ε.) για το 2010, ενώ οι μετέχοντες που πήραν το λόγο έθιξαν συγκεκριμένα ζητήματα και κατέθεσαν την αγωνία τους για το γεγονός ότι ελλείψει έργων έχουν βαλτώσει οι τοπικές οικονομίες των νησιών.

Στασιμότητα…
Αυτή η αγωνία για τη μεγάλη καθυστέρηση που έχει παρατηρηθεί έως σήμερα, που διανύουμε τον τέταρτο χρόνο απ’ την έναρξη του Δ΄ Κ.Π.Σ., και για τις επιπτώσεις της μη ένταξης και υλοποίησης έργων, ήταν συμπερασματικά ακόμη μεγαλύτερη και απ’ το ποια έργα θα ενταχθούν. Παρ’ ότι οι περισσότεροι δήμαρχοι και οι νομάρχες ανέφεραν συγκεκριμένες παρεμβάσεις που επείγει να γίνουν στον τόπο τους, το γενικό συμπέρασμα ήταν ότι επείγει να ξεκινήσει να «πέφτει χρήμα» απ’ τα έργα στα νησιά.
Ο υφυπουργός Οικονομίας Σταύρος Αρναουτάκης ανέφερε συγκεκριμένα κονδύλια που τις τελευταίες μόλις μέρες εκταμιεύθηκαν (π.χ. δόθηκαν, όπως είπε κι ο νομάρχης Λέσβου, Παύλος Βογιατζής, 400.000 ευρώ έναντι για το έργο της 1ης Επαρχιακής Οδού στα Θέρμα, για εργασίες που είχαν υλοποιηθεί από πέρυσι), ενώ ο ίδιος ο υφυπουργός στη συνέντευξη Τύπου που ακολούθησε, τόνισε ότι θα επιταχυνθούν οι ρυθμοί και η μηχανή του ΕΣΠΑ θα πάρει δυναμικά μπροστά μέσα στο 2010.


Ενημέρωση απ’ την κυβέρνηση…

Στα δεδομένα που αφορούν στο Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα (ΠΕΠ) του Βορείου Αιγαίου, ύψους 411 εκατ. ευρώ, αναφέρθηκε η γενική γραμματέας Σοφία Θεολογίτου, τονίζοντας πως αναλαμβάνοντας στην Περιφέρεια διαπίστωσε ότι ήταν η μοναδική που δεν είχε πιστοποιημένη υπηρεσία εκτέλεσης δημόσιων έργων, διαδικασία που ενεργοποίησε συστήνοντας Διεύθυνση Κατασκευής Έργων. Η κ. Θεολογίτου αναφέρθηκε ακόμη στις προτεραιότητες που θα έχει το Πρόγραμμα (ενίσχυση επιχειρηματικότητας, έργα προσπελασιμότητας κ.λπ.) και δήλωσε πως θα προχωρήσει η αναμόρφωση με στόχο να διεκδικηθούν και να εξασφαλιστούν περισσότεροι πόροι και ταυτόχρονα να μη χαθεί ούτε ένα ευρώ.
Ο Νίκος Σηφουνάκης εστίασε την ομιλία του στην ανάγκη να ξεπεραστεί η οικονομική κρίση, στο πώς θα βρεθούν λύσεις για τις μεταφορές στα νησιά, ενώ ανέφερε πως πολύ σύντομα θα υπάρξουν εξελίξεις στην προσπάθεια για το μεταφορικό ισοδύναμο.

Ολόκληρη η «Εγνατία»
Στη συνέντευξη Τύπου που ακολούθησε την ανοιχτή σύσκεψη για το ΕΣΠΑ, ο βουλευτής Ν. Λέσβου υπογράμμισε πως έγινε μια ουσιαστική ανταλλαγή απόψεων με τους τοπικούς φορείς, αναφέρθηκε στις καθυστερήσεις που σημειώθηκαν τα προηγούμενα χρόνια, ενώ απαντώντας σε ερώτηση του «Ε» για τα μεγάλα έργα του νομού Λέσβου που θα χωρέσουν στο τομεακό του υπουργείου Υποδομών ο κ. Σηφουνάκης ανέφερε: «Χάθηκε πολύτιμος χρόνος, χρόνια ολόκληρα, αλλά με τις κατευθύνσεις που δώσαμε μέσα στο 2010 θα είναι ώριμα έργα και θα ενταχθούν οι μεγάλοι οδικοί άξονες από Καλλονή προς Σίγρι και Πέτρα.»
Ο κ. Σηφουνάκης διευκρίνισε πως ο οδικός άξονας προς Σίγρι, η «Εγνατία» της Λέσβου, θα ενταχθεί στο θεματικό του υπουργείου στο «σύνολό της, ολόκληρη κι όχι τμηματικά, και μάλιστα έως τα μέσα του έτους». Ταυτόχρονα δεν αναμένεται να ενταχθεί και ο άλλος οδικός άξονας, του οποίου η ωρίμανση θα καθυστερήσει μερικούς μήνες περισσότερο.

Απλοποίηση διαδικασιών
«Θέλουμε να σας ακούσουμε. Να ακούσει το αθηνοκεντρικό κράτος, να ακούσει το Σύνταγμα, τι γίνεται στην περιφέρεια, διότι διαφορετικά δεν μπορεί να χαράξει περιφερειακή πολιτική», είπε ο Σταύρος Αρναουτάκης, ξεκινώντας την άνευ γραπτού κειμένου 20άλεπτη παρέμβασή του. Ο υφυπουργός Οικονομίας, που πρόσφατα μάλιστα φέρεται να απέκτησε αρμοδιότητες σε σχέση με το ΕΣΠΑ, μίλησε για την ανάγκη να υπάρξει δημοκρατικός προγραμματισμός, ενώ έκανε εκτενείς αναφορές σε τεχνοκρατικά ζητήματα, όπως η επικαιροποίηση των μελετών, το ύψος του Π.Δ.Ε. για το 2010 (θα ανέλθει στα 10,3 δισ. ευρώ), και έδωσε έμφαση στην απλοποίηση των διαδικασιών.
Ο κ. Αρναουτάκης προανήγγειλε ότι το ΕΣΠΑ θα γίνει «προσιτό» σε όλους τους δήμους και ότι, ανεξάρτητα με το τι ίσχυε έως τώρα, θα μπορούν όλοι να εντάσσουν. «Όποιος δήμος έκανε έργο στο Γ΄ Κ.Π.Σ., θα κάνει και τώρα», είπε ο υφυπουργός, επιβεβαιώνοντας σχετικές πληροφορίες που είχαν διαρρεύσει για την αλλαγή των διαδικασιών και το πόσος χρόνος χάθηκε άδικα για πιστοποιήσεις που στην πράξη δε θα χρειαστούν περαιτέρω.

Νέος αναπτυξιακός
«Θέλουμε να χτίσουμε κι όχι να γκρεμίσουμε», είπε λίγο αργότερα ο υφυπουργός που δεσμεύτηκε έως το τέλος Ιουνίου να έχουν αποπληρωθεί όλες οι εκκρεμότητες, και του Αναπτυξιακού Νόμου. Σε δύο με τρεις μήνες ανακοίνωσε πως θα έχει υπάρξει ο νέος Αναπτυξιακός Νόμος και παρ’ ότι δεν το αποσαφήνισε, άφησε να διαφανεί πως η επιδότηση και στη δική μας περιοχή δε θα φτάσει το ίδιο ποσοστό με αυτό που είχε ο ισχύων νόμος, αλλά χαμηλότερο.
Ο κ. Αρναουτάκης ανέφερε ότι ειδικά για περιοχές όπως το Βόρειο Αιγαίο θα πρέπει για να «ξεμπλοκάρει» το ΠΕΠ και να ανταποκριθεί στις προσδοκίες των φορέων, να απαλλαγεί από μεγάλα έργα, τα οποία και θα γίνει προσπάθεια να ενταχθούν στα τομεακά ή θεματικά, όπως τα είπε, προγράμματα των υπουργείων.

«Βοήθεια στο Σπίτι»
Στην ίδια τοποθέτησή του ανέφερε πως υπάρχει πρόβλεψη ύψους 100 εκατ. ευρώ στον προϋπολογισμό του 2010 για την απρόσκοπτη συνέχιση των προγραμμάτων «Βοήθεια στο Σπίτι», ενώ ταυτόχρονα γίνονται προσπάθειες να υπάρξει η έγκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ώστε να πάνε οι δομές στα συγχρηματοδοτούμενα έργα.
Ο υφυπουργός στη συνέντευξη Τύπου χαρακτήρισε τιμή για τον ίδιο το γεγονός ότι η πρώτη του σύσκεψη για το ΕΣΠΑ φιλοξενήθηκε στη Μυτιλήνη, δηλώνοντας πως υπάρχει η πολιτική βούληση να «τρέξει» το Πρόγραμμα και μάλιστα άμεσα και ζητώντας τη συμπαράσταση όλων ώστε να υπάρξουν συνέργειες μεταξύ περιφερειακών και τομεακών προγραμμάτων, ώστε να υποστηρίζει η μία δράση την άλλη, με πολλαπλασιαστικά οφέλη για τον τόπο.
Κλείνοντας, ο υφυπουργός ανέφερε πως έργα περίπου έξι δισεκατομμύριων ευρώ είναι γέφυρες απ’ το προηγούμενο πακέτο, ενώ μέσα στον επόμενο μήνα θα υπάρχει εικόνα για το πόσα ακόμη θα είναι μεταφερόμενα ή τι άλλου είδους δεσμεύσεις υπάρχουν.
Έως τις 5 Μαρτίου καλούνται όλες οι Περιφέρειες να καταθέσουν το αναμορφωμένο τους πρόγραμμα και στο διάστημα αυτό θα υπάρξει διαρκής διαβούλευση με τους φορείς, προκειμένου να αποφασιστεί το αναμορφωμένο πρόγραμμα του Βορείου Αιγαίου. Ο κ. Αρναουτάκης δήλωσε στη διάθεση των φορέων για συνεχή συνεργασία, ώστε το πρόγραμμα να αξιοποιηθεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.



Αγωνία κι αιτήματα απ’ τους φορείς…

Οι φορείς του Βορείου Αιγαίου κυριολεκτικά «διψούσαν» για μια τέτοια διαδικασία και φάνηκε αυτό απ’ την πολύ μεγάλη συμμετοχή που υπήρξε και απ’ τους τρεις νομούς, κι ιδιαίτερα το νομό της έδρας της Περιφέρειας. Όπως άλλωστε είπε ο δήμαρχος Μυτιλήνης, Νάσος Γιακαλής, δίχως - αν και προκάλεσε τον αντίλογο - να τον αμφισβητήσει κανείς, ο προηγούμενος περιφερειάρχης δεν έκανε το αυτονόητο σε επίπεδο προγραμματισμού, να κάτσει και να συζητήσει με τους φορείς το ΕΣΠΑ.

Τα πρώτα ζητήματα για το Πρόγραμμα έθεσαν οι κυβερνητικοί βουλευτές Χίου Ελπίδα Τσουρή και Σάμου Πυθαγόρας Βαρδίκος. Η πρώτη μίλησε για την ανάγκη συσχέτισης του ΕΣΠΑ με το «Καλλικράτης», ενώ επεσήμανε ως κορυφαίο έλλειμμα το γεγονός ότι δεν υπάρχει - για να συμφωνήσει και να επαυξήσει ο Νίκος Σηφουνάκης - τομεακό πρόγραμμα για τον Πολιτισμό. Ο κ. Βαρδίκος μίλησε για την ανάγκη να υπάρξει δίκαιη κατανομή της πίτας στο Βόρειο Αιγαίο, αλλά και σε όλη τη χώρα, ενώ έθεσε συγκεκριμένα ερωτήματα στον κ. Αρναουτάκη για το πότε και πώς θα τρέξουν διάφορες παράμετροι σε σχέση με το ΕΣΠΑ.
Ο βουλευτής Χίου της Ν.Δ., Κώστας Μουσουρούλης, στην τοποθέτησή του αναφέρθηκε στις προτεραιότητες που πρέπει να τεθούν, αλλά και στον Αναπτυξιακό Νόμο, ενώ καθ’ όλη τη διάρκεια της ημερίδας, ως διατελέσας σε κρίσιμο για τα έργα πόστο στο τέως υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών, αυτόκλητα υποστήριξε επιλογές της προηγούμενης κυβέρνησης ή και έδωσε εξηγήσεις για άλλα σημεία.
Ο Παύλος Βογιατζής δήλωσε ευτυχής που ένας άνθρωπος της αυτοδιοίκησης, άρα και πρακτικός, και μάλιστα με μεγάλο έργο ως δήμαρχος, έχει την ευθύνη τού ΕΣΠΑ, ενώ κάλεσε την κυβέρνηση να κινήσει άμεσα το πρόγραμμα, «πριν βουλιάξουν εντελώς οι τοπικές οικονομίες».
«Να μη μας φάει η διαβούλευση», είπε ο Νάσος Γιακαλής, ζητώντας να ξεκινήσει άμεσα το ΕΣΠΑ και προσθέτοντας πως το νησιωτικό Βόρειο Αιγαίο δεν έχει οφέλη απ’ τα μεγάλα έργα της ηπειρωτικής χώρας.
Ο πρόεδρος της ΤΕΔΚ Ν. Λέσβου, Σωτήρης Ζαμτράκης, χαρακτήρισε ως λογική την προσπάθεια που ανακοίνωσε ο υφυπουργός, τα μεγάλα έργα να ενταχθούν στα τομεακά προγράμματα, ενώ ζήτησε με ευθύνη της Περιφέρειας να γίνει καταγραφή όλων των προτάσεων των φορέων και να τεθούν προτεραιότητες.
Στα έντονα προβλήματα των θαλάσσιων συγκοινωνιών αναφέρθηκε ο δήμαρχος Νέας Κούταλης, Δημήτρης Βουλγαράκης, ο οποίος ζήτησε επιτέλους να υπάρξει και χρηματοδότηση για την οριοθέτηση των αρχαιολογικών χώρων.
Ο δήμαρχος Μούδρου, Κώστας Αδαμίδης, ανέφερε πως όσοι δήμοι ήταν έξω απ’ το πολιτικό παιχνίδι, εννοώντας τους μη προσκείμενους στην προηγούμενη κυβέρνηση, δεν πήραν πόρους για να ωριμάσουν έργα και ζήτησε να ενεργοποιηθεί άμεσα το Πρόγραμμα Leader, καθώς και το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα για την Αλιεία.
Την ένταξη του αλιευτικού καταφυγίου Αγίου Ερμολάου, προϋπολογισμού 4,5 εκατ. ευρώ, στο τομεακό πρόγραμμα του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης ζήτησε ο δήμαρχος Ατσικής, Ανδρέας Καλατζής, στη δική του παρέμβαση, ενώ ακολούθως ο δήμαρχος Ερεσού - Αντίσσης, Σωτήρης Καρδαράς, έθεσε το θέμα του λιμένα Σιγρίου.
Ακόμη, τοποθετήθηκαν για θέματα παιδείας και των έργων της εκπαίδευσης ο Δημήτρης Γαρδίκης απ’ την Επιτροπή Έρευνας του Πανεπιστημίου Αιγαίου, όπως και η περιφερειακή διευθύντρια Εκπαίδευσης, Ματούλα Κοντέλλη, ενώ ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου Λέσβου, Γιώργος Ορφανός, ζήτησε να υπάρξει μέριμνα για τα νησιά στον Αναπτυξιακό Νόμο.
Επίσης υπήρξαν παρεμβάσεις απ’ τις προϊστάμενες της Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Χριστιάνα Λούπου και της Εφορείας Κλασσικών και Προϊστορικών Αρχαιοτήτων Όλγα Φιλανιώτου, που αναφέρθηκαν σε έργα πολιτισμού.