Την αντίδραση του Περιβαλλοντικού - Πολιτιστικού Συλλόγου Παμφίλων, φέρνει για άλλη μια φορά, η επαναλειτουργία του πυρηνελαιουργείου της ΕΑΣ Λέσβου στα Πάμφιλα. Με ανακοίνωση του πριν από λίγες μέρες, ο Σύλλογος κάνει λόγο για «κίνδυνο της σωματικής και ψυχικής υγείας» των κατοίκων και ζητάει να κλείσει μόνιμα και να μετεγκατασταθεί το πυρηνελαιουργείο. Ένα αίτημα που πηγάζει κυρίως από το ότι, δεδομένου του βεβαρημένου ιστορικού παραβιάσεων των περιβαλλοντικών όρων που έχει το εργοστάσιο, οι κάτοικοι φοβούνται πως θα υπάρχει ανάλογη εξέλιξη και αυτή τη φορά. Και παρόλο που ο διευθυντής της ΕΑΣ, υποστηρίζει πως πλέον το εργοστάσιο λειτουργεί με τήρηση των περιβαλλοντικών όρων, σε πρόσφατο έλεγχο που έκανε η Νομαρχία, φαίνεται πως διαπιστώθηκαν και πάλι …παραβιάσεις.

Το πυρηνελαουργείο των Παμφίλων, ιδιοκτησίας της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Λέσβου, είχε κλείσει πέρυσι, με προσωρινή ανάκληση της άδειας από τη Νομαρχία Λέσβου, λόγω του ότι δεν πληρούσε τους περιβαλλοντικούς όρους και κατόπιν συνεχών διαμαρτυριών και σχετικών αιτημάτων από κατοίκους της περιοχής. Μάλιστα τον Απρίλιο του 2009, είχε γίνει προς τις αρμόδιες αρχές, καταγγελία 618 κατοίκων!
Η λειτουργία του όμως, ξανάρχισε πριν από λίγο καιρό, μετά από ελέγχους της Διεύθυνσης ΠΕΧΩ της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου και επανέγκριση των περιβαλλοντικών όρων για το βιομηχανικό συγκρότημα. Σε αυτή την απόφαση, πολλοί λένε πως προφανώς έπαιξε ρόλο και η διόγκωση του προβλήματος που δημιούργησε τον περσινό χειμώνα, η συσσώρευση πυρήνα στο πυρηνελαιουργείο του Ντιπίου.

Η καταγγελία του Συλλόγου
Σε πρόσφατη ανακοίνωσή του, ο Περιβαλλοντικός - Πολιτιστικός Σύλλογος Παμφίλων, που για άλλη μια φορά καταγγέλλει τη λειτουργία του πυρηνελαιουργείου σε απόσταση μόλις 291 μέτρων από τα εγκεκριμένα όρια του οικισμού, κάνει και πάλι λόγο για συστηματική και σοβαρή ρύπανση της ατμόσφαιρας και του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος. Αυτό που τονίζει, είναι οι πρόσφατες επώνυμες ατομικές καταγγελίες 70 πολιτών της γύρω περιοχής στον Εισαγγελέα και στις αρμόδιες ελεγκτικές υπηρεσίες, που εξηγούν πως η γειτνίαση του πυρηνελαιουργείου - σαπωνοποιείου της ΕΑΣΛ, με τις κατοικίες τους, θέτει σε σοβαρό κίνδυνο τη σωματική και ψυχική τους υγεία. Ανάμεσα σε όσα καταγγέλλουν, είναι η έντονη δυσοσμία, οι ρύποι και ο θόρυβος του εργοστασίου, που υποβαθμίζει την ποιότητα ζωής τους, αλλά και η χρήση της ουσίας εξάνιο, που, όπως λένε, χρησιμοποιείται στην εκχύλιση της ελαιοπυρήνας, ουσίας που, όπως υποστηρίζουν, είναι εξαιρετικά επικίνδυνη, λόγω των καρκινογόνων πτητικών ενώσεων που δημιουργούνται.
Τα παραπάνω επανέλαβε, μιλώντας στο «Ε», και ο γενικός γραμματέας του Περιβαλλοντικού Συλλόγου, Βαγγέλης Παυλής, που τονίζει πως κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει το δικαίωμα των κατοίκων στην υγεία. Σύμφωνα με τον ίδιο, δεν υπάρχει καμία αλλαγή στα αποτελέσματα που βλέπουν οι κάτοικοι από τη λειτουργία του εργοστασίου, ενώ κρίσιμο θεωρεί επίσης το θέμα του εξανίου, που ο Σύλλογος έχει θέσει, όπως λέει, στη Διεύθυνση ΠΕΧΩ της Περιφέρειας. «Είχαμε πει ότι δεν θα επιτρέπαμε να ξανανοίξει το πυρηνελαιουργείο. Λόγω του παρελθόντος της ΕΑΣ, φοβόμαστε πως ούτε αυτή τη φορά θα τηρηθούν οι όροι», λέει ο ίδιος.

«Λειτουργούμε νόμιμα»
Από την πλευρά της ΕΑΣ Λέσβου, ο διευθυντής της Ένωσης, Στρατής Χατζηδημητρίου, τονίζει πως το πυρηνελαιουργείο λειτουργεί νόμιμα, καθώς και πως άρχισε να δέχεται πυρήνα στα τέλη του περασμένου μήνα, μόνο όταν ήταν έτοιμο να τον διαχειριστεί.
«Καταβάλλουμε κάθε προσπάθεια, να μην ενοχλούμε και να συμμορφωνόμαστε με τις απαιτήσεις της μελέτης, πάντα υπό το πρίσμα του προγραμματισμού που υπάρχει για μετεγκατάσταση», λέει ο διευθυντής της ΕΑΣ Λέσβου. «Κατ’ αρχάς, άλλαξε το σχέδιο που διαχειριζόμαστε την πυρήνα, φροντίζουμε να μη δημιουργούμε αποθέματα. Προσπαθούμε να τηρούμε τους περιβαλλοντικούς όρους όσο γίνεται, όπου υπάρχει πρόβλημα, ζητούμε διευκρινίσεις και το θέμα δρομολογείται, δεδομένου και ότι πρόκειται για τεχνολογίες δυσεύρετες και είναι θέμα προγραμματισμού και κόστους. Από εκεί και πέρα, είναι στο χέρι του Εισαγγελέα να διερευνήσει την καταγγελία των κατοίκων και είτε να επιβάλει κυρώσεις, είτε να θέσει την υπόθεση στο αρχείο».
Όσο για το θέμα των καρκινογόνων ουσιών που ο σύλλογος επιμένει ότι εκπέμπονται από τη λειτουργία του εργοστασίου, ο κ. Χατζηδημητρίου απαντά: «Δεν τίθεται τέτοιο θέμα. Να είμαστε σοβαροί. Υπάρχουν συγκεκριμένα στάδια στη λειτουργία ενός πυρηνελαιουργείου, που περιγράφονται στη σχετική βιβλιογραφία».

Βρέθηκαν παραβάσεις
Ο σύλλογος πάντως, ισχυρίζεται πως η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, είναι ελλιπής και τονίζει πως τόσο η Περιφέρεια, όσο και η Νομαρχία, θα πρέπει να τηρήσουν τη νομιμότητα, να απομακρύνουν το βιομηχανικό συγκρότημα της ΕΑΣΛ από τη Σκάλα Παμφίλων και να λάβουν υπόψη τους, εναλλακτικές λύσεις. Κάποιες από αυτές, που ο ίδιος προτείνει, είναι η μεταφορά και διάθεση ελαιοπυρήνας εκτός νησιού, η διάθεσή της σε άλλα εργοστάσια της Λέσβου, που μπορούν να καλύψουν ανάλογες ανάγκες, η προώθηση εναλλακτικών χρήσεων ανεπεξέργαστης ελαιοπυρήνας, η εφαρμογή καλών πρακτικών στη διαχείρισή της, κ.ά.
«Θεωρούμε αυτονόητο και αδιαπραγμάτευτο, το ότι κανένας δεν έχει το δικαίωμα να ζει εις βάρος συμπολιτών του, όπως κανένας δημόσιος λειτουργός δεν έχει το δικαίωμα να καταδικάζει στην υποβάθμιση, έναν ανθρώπινο πληθυσμό», αναφέρει χαρακτηριστικά ο Σύλλογος.
Μιλώντας στο «Ε», ο αντινομάρχης Θεόδωρος Βαλσαμίδης υπογράμμισε πως έχει ενημερώσει το Σύλλογο σε ό,τι αφορά το θέμα του πυρηνελαιουργείου. Υπενθυμίζει πως η Νομαρχία, που ελέγχει αν τηρούνται οι περιβαλλοντικοί όροι, πήρε πριν από ενάμιση χρόνο, την απόφαση και έκλεισε το πυρηνελαιουργείο για πρώτη φορά, για ένα χρόνο, και τονίζει πως το εργοστάσιο δεν θα λειτουργούσε σήμερα, αν δεν είχαν δοθεί περιβαλλοντικοί όροι, που τον περασμένο Ιούλιο υπέγραψε η Γενική Γραμματέας της Περιφέρειας. Όροι που, σύμφωνα με τον ίδιο, δεν έφτασαν ωστόσο στο νομαρχιακό συμβούλιο για γνωμοδότηση.
Ο αντινομάρχης αναφέρει, επιπλέον, πως σε προγραμματισμένο έλεγχο που έγινε από την αρμόδια υπηρεσία της Νομαρχίας στις 17 του μήνα, τόσο στο πυρηνελαιουργείο των Παμφίλων, όσο και σε αυτό του Ντιπίου, διαπιστώθηκαν παραβάσεις των περιβαλλοντικών όρων.
«Έχει γίνει έκθεση ελέγχου, έχει παραδοθεί στους υπευθύνους και έχουμε ζητήσει τις απόψεις τους, προκειμένου να εισηγηθούν πρόστιμα», λέει κλείνοντας ο κ. Βαλσαμίδης. «Κατά την άποψή μου, αν οι μονάδες δεν πληρούν περιβαλλοντικούς όρους, θα πρέπει να βρεθούν λύσεις που ή θα οδηγήσουν στο να συμμορφωθούν, είτε στο να κλείσουν και πάλι. Η Περιφέρεια θα πρέπει, από εδώ και πέρα, να ελέγξει την κατάσταση και να προβεί στις κατάλληλες αποφάσεις».