Εμπρός Εβδομαδίαια Εφημερίδα Νομού Λέσβου - Γυμνασιάρχου Ολυμπίου 4 - Mυτιλήνη - 81100
Απαγορεύεται η αναπαραγωγή με οποιονδήποτε τρόπο.
Απαγορεύεται η αναπαραγωγή με οποιονδήποτε τρόπο.
Ρήγα Βελεστινλή Θετταλού
Χάρτα της Ελλάδος (13 χάρτες διαστάσεων 61x83 εκ. σε ομοιογραφική έκδοση)
Γιώργος Τόλιας: Αποχαιρετισμός στο γένος. Αυτοκρατορία και πατριωτισμός στο χαρτογραφικό έργο του Ρήγα (1796 - 1797), σελ. 78, Επιμέλεια έκδοσης: Νίκος Χατζηγεωργίου
Τεχνική Επιμέλεια: Γεώργιος Κονταδάκης
Εκδόσεις Μένανδρος, Αθήνα 2009
Στα 1797 ο Ρήγας Βελεστινλής τύπωσε στο τυπογραφείο του Jacob Nitsch, στη Βιέννη, τους Χάρτες του, αφού προηγουμένως είχαν χαραχθεί από το γνωστό Βιεννέζο Franz Müller. Ήταν ένα μεγαλόπνοο εθνικό και εκδοτικό έργο που κυκλοφόρησε σε 1.220 αντίτυπα με την επιγραφή «Χάρτα της Ελλάδος εν η περιέχονται αι νήσοι αυτής και μέρος των εις την Ευρώπην και Μικράν Ασίαν πολυαρίθμων αποικιών αυτής … το πρώτον εκδοθείσα παρά ΡΗΓΑ ΒΕΛΕΣΤΙΝΛΗ ΘΕΤΤΑΛΟΥ, χάριν των Ελλήνων και Φιλελλήνων - 1797». Μέχρι σήμερα είναι γνωστά 51 συνολικά αντίτυπα αυτής της πρώτης έκδοσης. Ένα από αυτά ανήκει στα Γενικά Αρχεία του Κράτους και φυλάσσεται στη Συλλογή των Χαρακτικών.
Μέσα στο 2009 οι Εκδόσεις Μένανδρος, σε συνεργασία με τις Ελληνικές Ομοιογραφικές Εκδόσεις και την επιμέλεια του πολύ γνωστού στο χώρο Νίκου Χατζηγεωργίου, αφού εξασφάλισαν όλες τις δυνατότητες που μας παρέχει η σύγχρονη τεχνολογία και τεχνογνωσία, προχώρησαν σε ομοιογραφική έκδοση (facsimile) του σώματος της «Χάρτας» που φυλάσσεται στα Γ.Α.Κ., χωρίς να αποσβεσθούν όμως τα ίχνη που άφησαν ο χρόνος και οι χρήστες. Για να γίνει κατανοητό το εγχείρημα, σημειώνουμε τα παρακάτω τεχνικά χαρακτηριστικά: Η «Χάρτα» φωτογραφήθηκε με μηχανή SINAR-P με φακούς Rodestak. Οι παραχθείσες διαφάνειες είναι διαστάσεων 10x12,5 εκ.. Χρησιμοποιήθηκε χειροποίητο χαρτί του οίκου Fedrigoni: Free Life Vellum 170 gr. Το χαρτί περιέχει ίνες πιστοποιημένες από το Συμβούλιο Διαχείρισης Δασών, καθώς επίσης και 5% ίνες βαμβακιού, γεγονός που το καθιστά το πλησιέστερο σημερινό χαρτί μ’ εκείνο που χρησιμοποιήθηκε στην πρώτη εκτύπωση της «Χάρτας».
Η Συλλεκτική Ομοιογραφική Έκδοση κυκλοφορεί σε 2.000 αριθμημένα αντίτυπα και αποτελείται από 13 χάρτες διαστάσεων 61x83 εκ. μαζί με αφιερωματικό τόμο με τη μελέτη για τη «Χάρτα» του Ρήγα του ιστορικού Γιώργου Τόλια, διευθυντή Ερευνών του ΙΝΕ στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών. Οι Χάρτες μαζί με τον τόμο φυλάσσονται σε χειροποίητη κασετίνα.
Η μελέτη του Γιώργου Τόλια είναι 78 σελίδες και χωρίζεται στα παρακάτω κεφάλαια: Εισαγωγικό σημείωμα, Προϋποθέσεις, «Φώτα» και Προ-εθνικός Δημοκρατικός Πατριωτισμός, Φαναριώτικες Διαδρομές: από το Βελεστίνο στο Βουκουρέστι, Βιέννη 1796 - ‘97: «Φιλελληνισμός» και επανάσταση, Χάρτες για τη Φαναριώτικη Ηγεσία, Γύρω από τον Ανάχαρση, Η Χαρτογραφία του Γένους, Στο εργαστήριο του Ρήγα: Η επεξεργασία των πηγών, Η χαρτογραφική εργασία, Εκτύπωση, Χρηματοδότηση, Διακίνηση, Βιβλιογραφία, Ευρετήριο.
«Η Χάρτα της Ελλάδος του Ρήγα είναι σίγουρα ο περισσότερο γνωστός και σχεδόν ο μόνος σχολιασμένος ελληνικός χάρτης της Ελλάδας. Η αιφνίδια εμφάνιση του έργου έπειτα από αιώνες ελληνικής χαρτογραφικής σιωπής, οι μνημειώδεις διαστάσεις του και ο εικονογραφικός του πλούτος, το γεγονός ότι συνδέεται με την πατριωτική και επαναστατική δράση του Ρήγα, ο μαρτυρικός θάνατος του χαρτογράφου λίγους μήνες μετά την αποπεράτωση της έκδοσης, αλλά και οι πυκνές αναφορές στο έργο στο πλαίσιο των πολιτικών της Μεγάλης Ιδέας, όλα συνέδραμαν, ώστε η “Χάρτα” να περιβληθεί με εμβληματική εθνική αίγλη, αλλά και πυκνή ιδεολογική αχλή», σημειώνει ο συγγραφέας εντοπίζοντας και τη μεγάλη σημασία που έχει η παρούσα έκδοση για την περαιτέρω έρευνα και μελέτη αυτού του πολύ σημαντικού κεφαλαίου της ιστορίας μας.
Την έκδοση προλογίζει ο Κωνσταντίνος Αγγ. Μανάφης, ομότιμος καθηγητής Φιλοσοφικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών, πρόεδρος της Εφορείας των Γενικών Αρχείων του Κράτους.
Χάρτα της Ελλάδος (13 χάρτες διαστάσεων 61x83 εκ. σε ομοιογραφική έκδοση)
Γιώργος Τόλιας: Αποχαιρετισμός στο γένος. Αυτοκρατορία και πατριωτισμός στο χαρτογραφικό έργο του Ρήγα (1796 - 1797), σελ. 78, Επιμέλεια έκδοσης: Νίκος Χατζηγεωργίου
Τεχνική Επιμέλεια: Γεώργιος Κονταδάκης
Εκδόσεις Μένανδρος, Αθήνα 2009
Στα 1797 ο Ρήγας Βελεστινλής τύπωσε στο τυπογραφείο του Jacob Nitsch, στη Βιέννη, τους Χάρτες του, αφού προηγουμένως είχαν χαραχθεί από το γνωστό Βιεννέζο Franz Müller. Ήταν ένα μεγαλόπνοο εθνικό και εκδοτικό έργο που κυκλοφόρησε σε 1.220 αντίτυπα με την επιγραφή «Χάρτα της Ελλάδος εν η περιέχονται αι νήσοι αυτής και μέρος των εις την Ευρώπην και Μικράν Ασίαν πολυαρίθμων αποικιών αυτής … το πρώτον εκδοθείσα παρά ΡΗΓΑ ΒΕΛΕΣΤΙΝΛΗ ΘΕΤΤΑΛΟΥ, χάριν των Ελλήνων και Φιλελλήνων - 1797». Μέχρι σήμερα είναι γνωστά 51 συνολικά αντίτυπα αυτής της πρώτης έκδοσης. Ένα από αυτά ανήκει στα Γενικά Αρχεία του Κράτους και φυλάσσεται στη Συλλογή των Χαρακτικών.
Μέσα στο 2009 οι Εκδόσεις Μένανδρος, σε συνεργασία με τις Ελληνικές Ομοιογραφικές Εκδόσεις και την επιμέλεια του πολύ γνωστού στο χώρο Νίκου Χατζηγεωργίου, αφού εξασφάλισαν όλες τις δυνατότητες που μας παρέχει η σύγχρονη τεχνολογία και τεχνογνωσία, προχώρησαν σε ομοιογραφική έκδοση (facsimile) του σώματος της «Χάρτας» που φυλάσσεται στα Γ.Α.Κ., χωρίς να αποσβεσθούν όμως τα ίχνη που άφησαν ο χρόνος και οι χρήστες. Για να γίνει κατανοητό το εγχείρημα, σημειώνουμε τα παρακάτω τεχνικά χαρακτηριστικά: Η «Χάρτα» φωτογραφήθηκε με μηχανή SINAR-P με φακούς Rodestak. Οι παραχθείσες διαφάνειες είναι διαστάσεων 10x12,5 εκ.. Χρησιμοποιήθηκε χειροποίητο χαρτί του οίκου Fedrigoni: Free Life Vellum 170 gr. Το χαρτί περιέχει ίνες πιστοποιημένες από το Συμβούλιο Διαχείρισης Δασών, καθώς επίσης και 5% ίνες βαμβακιού, γεγονός που το καθιστά το πλησιέστερο σημερινό χαρτί μ’ εκείνο που χρησιμοποιήθηκε στην πρώτη εκτύπωση της «Χάρτας».
Η Συλλεκτική Ομοιογραφική Έκδοση κυκλοφορεί σε 2.000 αριθμημένα αντίτυπα και αποτελείται από 13 χάρτες διαστάσεων 61x83 εκ. μαζί με αφιερωματικό τόμο με τη μελέτη για τη «Χάρτα» του Ρήγα του ιστορικού Γιώργου Τόλια, διευθυντή Ερευνών του ΙΝΕ στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών. Οι Χάρτες μαζί με τον τόμο φυλάσσονται σε χειροποίητη κασετίνα.
Η μελέτη του Γιώργου Τόλια είναι 78 σελίδες και χωρίζεται στα παρακάτω κεφάλαια: Εισαγωγικό σημείωμα, Προϋποθέσεις, «Φώτα» και Προ-εθνικός Δημοκρατικός Πατριωτισμός, Φαναριώτικες Διαδρομές: από το Βελεστίνο στο Βουκουρέστι, Βιέννη 1796 - ‘97: «Φιλελληνισμός» και επανάσταση, Χάρτες για τη Φαναριώτικη Ηγεσία, Γύρω από τον Ανάχαρση, Η Χαρτογραφία του Γένους, Στο εργαστήριο του Ρήγα: Η επεξεργασία των πηγών, Η χαρτογραφική εργασία, Εκτύπωση, Χρηματοδότηση, Διακίνηση, Βιβλιογραφία, Ευρετήριο.
«Η Χάρτα της Ελλάδος του Ρήγα είναι σίγουρα ο περισσότερο γνωστός και σχεδόν ο μόνος σχολιασμένος ελληνικός χάρτης της Ελλάδας. Η αιφνίδια εμφάνιση του έργου έπειτα από αιώνες ελληνικής χαρτογραφικής σιωπής, οι μνημειώδεις διαστάσεις του και ο εικονογραφικός του πλούτος, το γεγονός ότι συνδέεται με την πατριωτική και επαναστατική δράση του Ρήγα, ο μαρτυρικός θάνατος του χαρτογράφου λίγους μήνες μετά την αποπεράτωση της έκδοσης, αλλά και οι πυκνές αναφορές στο έργο στο πλαίσιο των πολιτικών της Μεγάλης Ιδέας, όλα συνέδραμαν, ώστε η “Χάρτα” να περιβληθεί με εμβληματική εθνική αίγλη, αλλά και πυκνή ιδεολογική αχλή», σημειώνει ο συγγραφέας εντοπίζοντας και τη μεγάλη σημασία που έχει η παρούσα έκδοση για την περαιτέρω έρευνα και μελέτη αυτού του πολύ σημαντικού κεφαλαίου της ιστορίας μας.
Την έκδοση προλογίζει ο Κωνσταντίνος Αγγ. Μανάφης, ομότιμος καθηγητής Φιλοσοφικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών, πρόεδρος της Εφορείας των Γενικών Αρχείων του Κράτους.