Η τοξοπλάσμωση είναι μια ασθένεια παρεξηγημένη από πολλούς, με θύμα αυτής της παρεξήγησης κυρίως τη γάτα. Η τοξοπλάσμωση οφείλεται στο πρωτόζωο Toxoplasma gondi. Στη χώρα μας συναντάται στον άνθρωπο και στα ζώα (βοοειδή, πρόβατο, σκύλο, χοίρο, τρωκτικά, κουνέλι, πτηνά κ.ά.) Ο ρόλος της γάτας στο βιολογικό κύκλο του παρασίτου είναι σύνθετος. Η γάτα είναι ο τελικός και ο ενδιάμεσος ξενιστής του παρασίτου. Ο άνθρωπος και τα υπόλοιπα ζώα είναι οι ενδιάμεσοι ξενιστές.

Τρόποι μόλυνσης
Ο άνθρωπος, η γάτα και τα υπόλοιπα ζώα μολύνονται με τους εξής τρόπους:
1. Όταν τρέφονται με ωμό ή μισοψημένο κρέας (βοδινό, χοιρινό, αρνίσιο, κ.ά.).
2. Όταν τρέφονται με άπλυτα ωμά χόρτα, λαχανικά και φρούτα, τα οποία έχουν μολυνθεί από άρρωστα ζώα
3. Ενδομητρικά και γαλακτογενώς (θηλασμός).

Συμπτωματολογία
Η μολυσμένη από Toxoplasma γάτα παρουσιάζει συμπτώματα μόνον όταν είναι σε πολύ νεαρή ηλικία ή όταν βρίσκεται σε ανοσοκαταστολή. Στην περίπτωση που παρουσιάσει συμπτώματα, αυτά είναι πυρετός, διάρροια, ανορεξία, εμετός, ληθαργικότητα κ.ά. Η μολυσμένη γάτα αποβάλλει το παράσιτο συνολικά δύο έως 20 ημέρες σε όλη τη ζωή της γάτας. Αυτό συμβαίνει όταν η γάτα τρέφεται με ωμό κρέας.
Σύμφωνα με έρευνες, η συχνότητα μόλυνσης της γάτας στη χώρα μας είναι μόλις 0,9%.
Στον άνθρωπο οι βλάβες εντοπίζονται σε πολλά σημεία του οργανισμού - οφθαλμοί, ήπαρ, αίμα, λεμφαδένες κ.λπ.. Κυρίως νοσούν άτομα σε ανοσοκαταστολή (λευχαιμία, AIDS κ.λπ.). Κίνδυνος υπάρχει για τις εγκύους (αποβολές), καθώς και για τα έμβρυα. Γι’ αυτόν το λόγο ο προγεννητικός έλεγχος στις γυναίκες έχει ιδιαίτερη αξία.

Πρόληψη
Η γάτα και ο σκύλος πρέπει να τρέφονται πάντα με βρασμένη τροφή (βιομηχανοποιημένη ή μαγειρεμένη τροφή) ή ακόμη με κατεψυγμένο και μετά μαγειρεμένο κρέας.
Τα παραγωγικά ζώα (βοοειδή, αιγοπρόβατα, κουνέλι, πτηνά κ.λπ.) δεν πρέπει να έρχονται σε επαφή με κόπρανα γάτας.
Τα κόπρανα της γάτας πρέπει να απομακρύνονται από την άμμο υγιεινής πολύ συχνά (κάθε μία ή δύο ημέρες).
Ο άνθρωπος είναι σημαντικό:
- να καταναλώνει πάντα βρασμένο ή κατεψυγμένο κρέας,
- ποτέ να μην καταναλώνει ωμά κρέατα, μισοψημένα (πολύ συχνά το κρέας των παραγωγικών ζώων είναι μολυσμένο με τοξόπλασμα). Με το σωστό μαγείρεμα, όπως και με την κατάψυξη, το παράσιτο εξουδετερώνεται εύκολα.
- Να πλένει πολύ καλά χόρτα, φρούτα και λαχανικά που τρώγονται ωμά (καρότα, μαρούλι, ντομάτες κ.λπ.),
- να καταναλώνει πάντα παστεριωμένο ή καλά βρασμένο γάλα, ή γαλακτοκομικά παρασκευασμένα από παστεριωμένο γάλα,
- να καθαρίζει τακτικά την άμμο υγιεινής της γάτας. Γυναίκες σε περίοδο εγκυμοσύνης να αποφεύγουν τον καθαρισμό της άμμου.
- Να φοράει γάντια όταν ασχολείται με τις εργασίες του κήπου και χώματα,
- να πλένει προσεκτικά τα χέρια του και τα αντικείμενα που χρησιμοποιεί όταν χειρίζεται ωμό κρέας.
Σωστή ενημέρωση και όχι πανικός, λοιπόν. Η τοξοπλάσμωση είναι μια σοβαρή ασθένεια για όλους μας - ακόμη και για ανθρώπους που δεν είχαν ή δε θα έχουν ποτέ τους κατοικίδιο.

* Η Μαρία Πέρρου και ο Γιώργος Παλαιολόγος είναι κτηνίατροι του Κτηνιατρικού Κέντρου.