Παναγιώτης Μιχ. Κουτσκουδής
Οι ρίζες και η πορεία του στο διάβα του χρόνου
Τόμος Α΄
Εκδόσεις Αναγνωστηρίου Αγιάσου «Η Ανάπτυξη»
Μυτιλήνη 2009

Πριν προχωρήσω στην παρουσίαση του τελευταίου βιβλίου - έπονται και άλλα - του Παναγιώτη Κουτσκουδή, θα ήθελα ν’ αναφερθώ και στα μέλη του διοικητικού συμβουλίου του Αναγνωστηρίου, που με τις τόσες και τόσες αποφάσεις τους στον πολιτιστικό και πνευματικό τομέα, αναδεικνύουν το λαϊκό πολιτισμό του γενέθλιου τόπου τους πρώτα, αλλά και το πνευματικό επίπεδο του νησιού μας γενικότερα.
Πρόεδρος: Κλεάνθης Δ. Κορομηλάς
Αντιπρόεδρος: Αντώνιος Γ. Μηνάς
Γεν. γραμματέας: Παναγιώτης Μ. Κουτσκουδής
Ταμίας: Ευστράτιος Α. Καζατζής
Έφορος βιβλιοθήκης: Ευστράτιος Γ. Σταυρακέλλης
Μέλη: Προκόπης Π. Μαϊστρέλλης και Ελευθέριος Π. Καμπιρέλλης
Χρειάστηκε επίπονος κόπος πέντε ετών και εμπειρία στις καρναβαλικές εκδηλώσεις 30 χρόνων για να δει το φως της δημοσιότητας τούτο το βιβλίο, που κατά την ταπεινή μας γνώμη είναι μοναδικό και πληρέστερο στο είδος του.
Ο συγγραφέας σημειώνει στον πρόλογό του ότι «ο σκοπός (της έκδοσης αυτού του βιβλίου) είναι διπλός: αφενός να γνωρίσουμε τη φύση του εθίμου και αφετέρου να δείξουμε πως αυτό αποτελεί έκφραση μιας πανανθρώπινης αρχέγονης ανάγκης, που διατηρήθηκε μέσα στους αιώνες και επιβίωσε αλλάζοντας μορφές ως σήμερα».
Το βιβλίο του Κουτσκουδή, ένα τεράστιο έργο 814 σελίδων, περιλαμβάνει τις παρακάτω ενότητες:
Μέρος πρώτο: Λαϊκά δρώμενα και έθιμα στο διάβα του χρόνου, στοιχεία εξέλιξης του λαϊκού θεάτρου
Μέρος δεύτερο: Απ’ τη διονυσιακή λατρεία στο αρχαιοελληνικό θέατρο
Μέρος τρίτο: Η σύγκρουση της παλαιάς με τη νέα θρησκεία
Μέρος τέταρτο: Το Αγιασώτικο Καρναβάλι στα χρόνια της Τουρκοκρατίας
Μέρος πέμπτο: Απ’ την απελευθέρωση της Λέσβου μέχρι την επανίδρυση του Αναγνωστηρίου (1912- 1952)
Μέρος έκτο: Οι μεταπολεμικές αλλαγές
Μέρος Έβδομο: Το μεταπολεμικό καρναβάλι υπό την αιγίδα του Αναγνωστηρίου (1952 - 1984)
Παράρτημα φωτογραφιών οι περισσότερες ανέκδοτες, παραλειπόμενα, γλωσσάρι, πηγές, ευχαριστίες. Αυτό το βιβλίο, υποθέτω, πρέπει να αποτελεί έργο ζωής για το συγγραφέα, γιατί εκτός από κόπο, αγωνία και αγώνα για να συγκεντρωθεί αυτό το τεράστιο υλικό, προσθέτει και στατιστικούς πίνακες που απεικονίζουν την οικονομική, δημογραφική ζωή της Αγιάσου μιας περασμένης εποχής.
Έχω τη γνώμη ότι το βιβλίο του Παναγιώτη Κουτσκουδή «Το Αγιασώτικο Καρναβάλι» θα αποτελέσει σοβαρό βοήθημα για τους σπουδαστές της Θεατρολογίας των πανεπιστημίων μας και απαραίτητο συμπλήρωμα των βιβλιοθηκών απανταχού όπου υπάρχει ελληνισμός. Χωρίς καμμία υπερβολή εννοώ πλήρως το «απανταχού».
Διαβάζοντας το βιβλίο του Παναγιώτη, αισθάνθηκα και προσωπική ικανοποίηση.
Γιατί ένας πρόγονός μου, ο Στρατής Φ. Δελόγκος, παλιός καρναβαλιστής, μού θύμισε το σατιρικό στοίχο «καρνάβαλος μάς έρχεται από τους Λάμπου Μύλους που είναι πρώτος στ’ν ασχημιά και δεύτερος στα ψύλλους».
Στην αφιέρωσή σου, Παναγιώτη, γράφεις με ταπεινότητα και χιούμορ «Αξιώθηκα να γράψω Παλαιά Διαθήκη του Λαϊκού μας Ευαγγελίου: Έπεται και η Καινή...»
Σου το εύχομαι, άξιο παλληκάρι της Αγιάσου.