Σπουδάζει στο Τμήμα Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου τα τελευταία δύο χρόνια. Πριν από μερικούς μήνες βρέθηκε με το πρόγραμμα Erasmus στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ της Αγγλίας, έχοντας αποφασίσει να μείνει εκεί για το σύνολο των σπουδών της, αφού ένιωθε απογοητευμένη από την κατάσταση που αντιμετώπιζε στη χώρα της. Ωστόσο, η νοσταλγία για το οικείο της περιβάλλον ήταν εντονότερη. Το αυθόρμητο και δυνατό γράμμα που έγραψε μια μέρα, πριν από τρεις μήνες περίπου, σε ένα «σαλόνι ενός πανεπιστημίου στην Αγγλία» και έστειλε στην τηλεοπτική εκπομπή «Αλ Τσαντίρι Νιουζ» του Λάκη Λαζόπουλου, με την ελπίδα να θιγεί το ζήτημα των προβλημάτων της ανώτατης εκπαίδευσης στη χώρα μας, άκουσαν από τους δέκτες τους χιλιάδες τηλεθεατές.
Σήμερα, έχοντας πια επιστρέψει στη Μυτιλήνη, η 21χρονη Νίκη Λαζαρίδου μιλάει στο «Ε» για όσα την οδήγησαν να γράψει την επιστολή και να εκτεθεί σε τόσο κόσμο.


Τι ήταν αυτό που σε έκανε να αποφασίσεις να στείλεις το γράμμα σου σε μια εκπομπή και να εκτεθείς δημόσια;
«Η αλήθεια είναι πως αρχικά σκόπευα να το δώσω στους γονείς μου, αλλά στη συνέχεια σκέφτηκα ότι, αφού έβλεπα την εκπομπή του Λάκη Λαζόπουλου, θα ήταν καλό να το στείλω εκεί, ώστε να θίξω ένα θέμα για την παιδεία που αντιμετωπίζει προβλήματα. Ο λόγος που το έστειλα επώνυμα ήταν το ότι δεν ήθελα να γράψω κάτι τόσο προσωπικό και σημαντικό για μένα χωρίς να ξέρει ο καθένας ποια είμαι. Το γράμμα διαβάστηκε τελικά μετά από δύο εβδομάδες.»

Στην Αγγλία πώς βρέθηκες;
«Πήγα με το Erasmus και σκόπευα να συνεχίσω εκεί τις σπουδές μου, γιατί από εδώ ήμουν απογοητευμένη. Είχα επιλέξει το Τμήμα Πολιτισμικής Τεχνολογίας γιατί μόνο αυτό είχε βίντεο μοντάζ με το οποίο ήθελα να ασχοληθώ. Ωστόσο, με το που πέρασα χάσαμε την πρώτη εξεταστική και βγήκε ανακοίνωση από τον πρύτανη ότι θα αλλάξει κλάδο η σχολή, ότι θα γίνει Πληροφορικής, για να μπορεί να αναγνωρίζεται το πτυχίο για το Δημόσιο. Είχα πρόβλημα, γιατί τα μαθήματα έγιναν πιο πολύ μαθηματικής φύσης και δεν μπορούσα να τα περάσω. Έτσι, επειδή απογοητεύτηκα, στο δεύτερο χρόνο το πήρα απόφαση πως θα φύγω και θα σπουδάσω αυτό ακριβώς που ήθελα στο εξωτερικό.»

Το κόστος σπουδών δε σε προβλημάτισε;
«Με προβλημάτισε αρκετά, αλλά είχα την ενθάρρυνση από πολλούς ότι θα τα καταφέρω να πάρω υποτροφία και σκόπευα στην αντίθετη περίπτωση να αρχίσω και δουλειά. Πέρα από αυτό, η αγγλική κυβέρνηση δίνει άτοκα δάνεια σε όσους δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν οικονομικά στις σπουδές τους.»

«Εδώ δεν ξέρεις ποια ύλη θα έχεις»

Ποιες διαφορές είδες στο αγγλικό Πανεπιστήμιο σε σχέση με το δικό σου;
«Το Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ ήταν άψογο, δεν είχα ξαναδεί ποτέ τέτοιο ίδρυμα στη ζωή μου. Επιπλέον, η διδακτέα ύλη ήταν λιγότερη, πιο συγκεκριμένη. Σου μαθαίνουν ό,τι πραγματικά θα χρειαστείς. Το περιβάλλον ήταν τέτοιο που σε βοηθούσε να δουλέψεις, ό,τι πρόγραμμα και εργαλείο χρειαζόσουν το παρείχαν. Δεν υπήρχε έλλειψη σε τίποτα. Εδώ δεν ξέρεις ποια ύλη θα έχεις, πότε θα σου τη δώσει ο καθηγητής και πότε ή αν θα γίνει η εξεταστική. Τα μαθήματα αλλάζουν από χρονιά σε χρονιά, οι καθηγητές μπορεί να ευνοούν ορισμένους φοιτητές και να κόβουν άλλους. Μου έχει τύχει να με κόψουν σε μάθημα παρ’ όλο που έγραψα σωστά και να περάσουν συμφοιτητή/-τριά μου, που ήταν εκτός θέματος και όταν παραπονέθηκα μου είπαν ότι δεν μπορώ να κάνω καταγγελία ή επανεξέταση γραπτού, παρ’ όλο που νομικά έχω το δικαίωμα. Για να πάω Erasmus, η γραφειοκρατία μού πήρε εννιά μήνες κι αυτό γιατί πετούσαν τα χαρτιά μου, δεν αναγνώριζαν τα προσόντα μου, μου έκαναν ψυχολογικό πόλεμο.»

Η επιστολή σου είναι έντονα φορτισμένη συναισθηματικά. Γιατί, ενώ ήθελες να βγεις έξω για σπουδές και οι σπουδές σου σε ικανοποιούσαν, έφτασες τελικά να νιώθεις έτσι;
«Μετά από ενάμιση μήνα άρχισαν τα πρώτα προβλήματα. Τα μαγαζιά έκλειναν νωρίς, όλοι κλείνονταν μέσα, δεν είχα πού να πάω, η διασκέδαση των άλλων δε με εξέφραζε, με είχε πιάσει ένα συναίσθημα αποπνικτικό, μου έλειπε η επικοινωνία. Ήταν άλλοι ρυθμοί ζωής, που δεν τους συνήθισα. Ήμουν πιο πολύ Ελλάδα, παρά Αγγλία. Μιλούσα όλη μέρα στο τηλέφωνο με την οικογένειά μου, έβλεπα ελληνικές εκπομπές για να νιώσω καλύτερα, έφτασα να μείνω ένα μήνα μέσα στο σπίτι μόνη μου και εν τέλει με έπιασε κατάθλιψη. Τότε έγραψα και το γράμμα, γύρω στις αρχές Απρίλη. Για να σταματήσω να κλαίω, πήγα κι έκατσα σε ένα σαλόνι του Πανεπιστημίου όπου είχε κόσμο και θα ντρεπόμουν. Άρχισα να γράφω στον υπολογιστή πράγματα που σκεφτόμουν και ένιωθα, αλλά δεν έλεγα πάντα στους γονείς μου.»

«Δεν ξέρω πώς θα συνεχίσουν οι σπουδές μου»

Το γράμμα σου το άκουσαν τελικά χιλιάδες κόσμου, ενώ φιλοξενείται και σε διάφορες ιστοσελίδες. Τι αντιδράσεις υπήρξαν; Σχολιάστηκε η κίνησή σου στην κοινότητα του Πανεπιστημίου Αιγαίου;
«Η οικογένειά μου είδε τυχαία την εκπομπή και σοκαρίστηκε. Από πολλούς άκουσα “μπράβο”, από εκεί και πέρα υπήρξαν φοιτητές από τη Μυτιλήνη που με δυσφήμησαν. Με κατηγόρησαν ότι ζητούσα δημοσιότητα και με έκαναν να φανώ κακιά, είπαν ότι στηρίζω συγκεκριμένη κομματική παράταξη για να φάω χρήματα, ενώ εμένα δε με αφορούσε η κομματική πλευρά. Αυτό είναι και το μόνο που με στενοχώρησε.»

Τώρα που έχεις επιστρέψει πλέον στην Ελλάδα και τη Μυτιλήνη, βλέπεις με άλλο μάτι τις σπουδές σου;
«Νιώθω καλά στη Μυτιλήνη, αφού είμαι πίσω στην πατρίδα μου και στο περιβάλλον μου. Ωστόσο, δεν είμαι καθόλου ευχαριστημένη από τις σπουδές μου, ίσα-ίσα τα πράγματα έγιναν χειρότερα. Με το που ήρθα στο νησί ακούστηκε ότι το Τμήμα κινδυνεύει να κλείσει γιατί δεν υπάρχει αντίστοιχο τμήμα με το οποίο να μπορεί να συγχωνευτεί, σύμφωνα με τα νέα σχέδια της κυβέρνησης, καθώς δεν έχει γίνει ακόμη επίσημα τμήμα Πληροφορικής, παρ’ όλο που μας διδάσκουν πληροφορική. Αν γίνει αυτό, θα πάρω πτυχίο από ένα τμήμα που μετά από δύο χρόνια δε θα υπάρχει. Πόσες είναι οι πιθανότητες να μπορέσω να βρω δουλειά;»

Το μέλλον σου πώς το ονειρεύεσαι;
«Θα ήθελα να έχω μια δουλειά που να με εκφράζει, που θα την έχω ήδη σπουδάσει και να αμείβομαι σωστά. Να ανεβαίνω σκαλί μόνο με την αξία μου. Το τι είναι εφικτό, όμως, δεν μπορώ να το δω. Δεν έχω βγει ακόμη στην αγορά εργασίας, αλλά από ό,τι βλέπω είναι πολύ δύσκολα τα πράγματα. Έχω πάψει να ονειρεύομαι και περισσότερο προσπαθώ να στρώσω τη ζωή μου τώρα, αφού δεν μπορώ να προβλέψω τι θα γίνει του χρόνου στις σπουδές μου…


Όλη η επιστολή της 21χρονης φοιτήτριας
Νίκη προς Λάκη
 
Αγαπητέ Λάκη,
Ονομάζομαι Νίκη Λαζαρίδου, είμαι 21 ετών και αυτήν τη στιγμή που σου γράφω κάθομαι αναπαυτικά μέσα στο σαλόνι ενός πανεπιστημίου στην Αγγλία.
Είμαι εδώ μόνο για πέντε μήνες αλλά ήδη νιώθω αυτό που μου έλεγαν οι γονείς μου, αυτό που μου είπαν η γιαγιά μου και ο παππούς μου... η Ελλάδα είναι η μητέρα που πουλάει τα παιδιά της.
Γιατί νιώθω έτσι; Πριν έρθω εδώ έκανα αιτήσεις για τα πανεπιστήμια στην Αγγλία και τα περισσότερα από αυτά με δέχτηκαν. Από τότε η ψυχή μου δεν μπορεί να γαληνεύσει.
Εδώ δεν είναι το σπίτι μου, εδώ δεν είναι η πατρίδα μου, εδώ θα είμαι πάντα ξένη μες στους ξένους. Δεν περνάει μέρα που να μη συζητώ με τους γονείς μου για το αν θα τα τινάξω όλα στον αέρα και θα κάνω μια νέα αρχή στην Αγγλία, όπου θα σπουδάζω σωστά, θα βρω δουλειά, θα υπάρξει αξιοκρατία και θα πληρώνομαι σωστά. Με λίγα λόγια, θα έχω αυτά που θεωρώ πολυτέλεια ενώ θα έπρεπε να είναι δεδομένα... Κάθε μέρα όταν γυρνάω στο μικρό μου δωμάτιο βλέπω την εκπομπή σου, βλέπω ειδήσεις, διαβάζω άρθρα και ενημερώνομαι για την κατάσταση που επικρατεί. Κάθε μέρα που ξυπνάω προσπαθώ να με πείσω πως εδώ είναι καλύτερα να ζήσω. Με το χέρι στην καρδιά, σου λέω πως δεν περνάει μέρα που να μην κλαίω για αυτή τη χώρα.
Τη χώρα αυτή που μου την κατασπάραξαν οι άπληστοι πολιτικοί, που οι πολίτες της είναι σε απόγνωση, που έχει τα τεράστιά της χρέη.
Σκέφτομαι όλη μέρα πως θέλω να γυρίσω και φοβάμαι.
Να γυρίσω στο ελληνικό πανεπιστήμιο που σπούδαζα και να μην ξέρω πότε θα αποφοιτήσω ή αν θα κλείσει από έλλειψη χρημάτων;
Η δική μου η γενιά φοβάται, ξενιτεύεται όπως τότε με τις Γερμανίες και τις Αμερικές, σφίγγει τα δόντια κλείνει τα μάτια και πηδάει στο κενό.
Σας παρακαλώ μέσα από τον πάτο της ψυχής μου... ελευθερώστε τη χώρα μου.
Μη με διώχνετε.. Αφήστε με να χαρώ τα χίλια της κάλλη.
Μητέρα, Πατέρα... θέλω να έρθω πίσω.