Ένα εκατομμύριο ευρώ αναζητά ο περιφερειάρχης για να βάλει το νερό στ’ αυλάκι σε ό,τι αφορά στον οδικό άξονα Θερμής - Μανταμάδου. Εμφανίζεται μάλιστα αισιόδοξος πως παρά τις δυσκολίες και την οικονομική κρίση, δεν είναι αδύνατο έστω και σταδιακά να εξασφαλίσει εθνικούς πόρους για την ολοκλήρωση της μελέτης, που λιμνάζει ήδη μια δεκαετία.

Άλλωστε. όπως υποστηρίζει, ο δρόμος αυτός θα έπρεπε να είχε γίνει εδώ και χρόνια, αφού το συγκεκριμένο έργο επηρεάζει και αφορά την ανάπτυξη όλου του ανατολικού τμήματος του νησιού.
Απ’ την περιφερειακή αρχή το τελευταίο διάστημα έχει ξεκινήσει μια συντονισμένη προσπάθεια για την εξεύρεση των αναγκαίων πιστώσεων προκειμένου να ολοκληρωθεί η μελέτη. «Βούλησή μας είναι, και αυτό θα επιδιώξουμε να κάνουμε, αυτός ο δρόμος που είναι πρώτης προτεραιότητας για τη Λέσβο να προχωρήσει, κι όχι μόνο σε επίπεδο μελέτης αλλά και κατασκευής, όσο πιο γρήγορα γίνεται», ανέφερε ο περιφερειάρχης Βορείου Αιγαίου, Νάσος Γιακαλής, προσθέτοντας: «Δυστυχώς είμαστε ακόμη στην αρχή, αλλά έχουμε υποσχέσεις και προσπαθούμε ώστε να βρεθούν τα κονδύλια που χρειάζονται για τη μελέτη.»
Όπως άφησε να εννοηθεί ο κ. Γιακαλής, ενδεχομένως να μην υπάρχει δυνατότητα για την άμεση εξεύρεση όλου του απαιτούμενου ποσού, που υπολογίζεται περίπου στο ένα εκατομμύριο ευρώ, αλλά σταδιακά μικρότερων ποσών. Στην ανάγκη, μάλιστα, δεν αποκλείστηκε το ενδεχόμενο να εισφέρει με κάποιο ποσό και η Περιφέρεια μέσω των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων.
«Αυτό που μπορούμε να δεσμευτούμε είναι πως θα εξαντλήσουμε κάθε περιθώριο, όπως ήδη έχουμε κάνει με άλλα έργα και παρεμβάσεις (αναφέρω για παράδειγμα το πρόσφατο του Σεδούντα) για να έχουμε αποτέλεσμα και να κινηθεί το θέμα του οδικού άξονα από Θερμή προς Μανταμάδο, που έχει τελματώσει», κατέληξε ο κ. Γιακαλής, επαναλαμβάνοντας τη σημασία που έχει για όλο το ανατολικό τμήμα του νησιού η κατασκευή ενός σύγχρονου δρόμου.


Η νέα χάραξη παρακάμπτει Θερμή και Μιστεγνά, ενώ μειώνει σημαντικά την απόσταση μέχρι το Μανταμάδο
26 χιλιόμετρα χωρίς στροφές!

Σύμφωνα με τη νέα χάραξη, ο δρόμος που ξεκινά απ’ την παράκαμψη Παμφίλων, 200 μέτρα πριν τον κόμβο και την είσοδο στους Πύργους Θερμής, και φτάνει μέχρι το Μανταμάδο, θα μειωθεί στα 26 χιλιόμετρα, στα οποία - κι εκεί έγκειται η αναγκαιότητα του έργου - δε θα υπάρχουν οι στροφές που σήμερα ταλαιπωρούν τους οδηγούς. Ο νέος δρόμος θα γίνει με προδιαγραφές εθνικής οδού, θα παρακάμπτει τους οικισμούς της Θερμής και των Μιστεγνών και θα συντομεύσει σημαντικά το χρόνο μετακίνησης απ’ τη Μυτιλήνη στο Μανταμάδο.

Με τη βοήθεια του τοπογράφου μηχανικού Μιχάλη Χατζέλλη, που συνεργάστηκε με την ανάδοχο εταιρεία της μελέτης «Παντεχνική Α.Ε.», θα «διανύσουμε» ακολούθως την Επαρχιακή Οδό Θερμής - Μανταμάδου, όπως προβλέπεται να γίνει ο δρόμος με τη νέα χάραξη.
Η αρχή του, στην κατεύθυνση από Μυτιλήνη προς Μανταμάδο, βρίσκεται πριν τους Πύργους Θερμής, περίπου 200 μέτρα πριν τον κόμβο των Παμφίλων. Απ’ αυτό το σημείο ο νέος δρόμος ακολουθεί πορεία προς τα αριστερά, μέσα απ’ τα χωράφια, περνά την Παναγία την Τρουλωτή και στη συνέχεια κατεβαίνει μέχρι την περιοχή του Αγίου Κωνσταντίνου, στη Θερμή, όπου και συναντά τον υφιστάμενο δρόμο. Από εκεί παρακάμπτει τη Θερμή (πολύ ψηλά αριστερά σε σχέση με τον υφιστάμενο) και βγαίνει πάνω απ’ τον Άγιο Γεώργιο, χωρίς να περνά καθόλου απ’ τη ζώνη αρχαιολογικού ενδιαφέροντος.
Απ’ τον Άγιο Γεώργιο συναντά και εφάπτεται με τον υφιστάμενο δρόμο στο «Πεταλίδι», τον οποίο και ακολουθεί μέχρι την περιοχή της Αγίας Σωτήρας. Στη συνέχεια, και για απόσταση περίπου 300 μέτρων, ο νέος δρόμος πάει δεξιά του υφιστάμενου, παρακάμπτοντας έτσι τα Μιστεγνά. Πριν το Μπαλτζίκι, η νέα χάραξη πηγαίνει ξανά δεξιά του υφιστάμενου δρόμου, αποφεύγοντας έτσι τις γνωστές στροφές της περιοχής, ενώ αμέσως μετά βρίσκει τον υφιστάμενο δρόμο, τον οποίο και ακολουθεί έως και τα Ξαμπέλια.

Λιγότερη… θάλασσα
Από εκεί ξεκινά μια μεγάλη παράκαμψη προς τα αριστερά, πάνω απ’ τα θερμοκήπια, που καταλήγει στον Άγιο Φανούριο. Εκεί ο νέος δρόμος συνεχίζει με την ίδια πορεία με τον υφιστάμενο, έως το Λαφτσί. Η νέα χάραξη παρακάμπτει, δεξιά απ’ τον υφιστάμενο δρόμο, την περιοχή της Καράβας, σε αντίθεση με ό,τι προβλεπόταν αρχικά, όταν κι επρόκειτο εκεί να γίνει το εργοστάσιο της ΔΕΗ, όπου ο δρόμος για τις ανάγκες της μονάδας θα «έσπαγε» το βουνό για να περάσει. Στην περιοχή αυτή ίσως είναι απ’ τα ελάχιστα τμήματα της νέας χάραξης που η διαδρομή εγγίζει τη θάλασσα, αφού στις περισσότερες αλλαγές, σε σχέση με τον υφιστάμενο δρόμο, η νέα οδός «απομακρύνεται» απ’ τον προσδιορισμό παραλιακή.
Πριν την Πεδή, στο σημείο όπου υπάρχουν απότομες στροφές ο νέος δρόμος τις καταργεί και ξαναβρίσκει τον υφιστάμενο πριν το ξενοδοχείο «Αρχιπέλαγος», τον οποίο και ακολουθεί μέχρι τον κόμβο για Ασπροπόταμο. Από εκεί έως και το Μανταμάδο υπάρχουν ελάχιστες βελτιώσεις στη χάραξη του υφιστάμενου δρόμου.
Συγκριτικά με την αρχική μελέτη που έχει προέγκριση περιβαλλοντικών όρων, υπάρχουν δύο αλλαγές, που θα απαιτήσουν καινούργια έγκριση. Οι αλλαγές αυτές έγιναν στην παράκαμψη Θερμής, όπου και εξ αιτίας των αντιδράσεων των κατοίκων υπάρχει «μετακίνηση» του νέου δρόμου κατά περίπου 100 μέτρα προς τα αριστερά, καθώς και στην Καράβα.


Το ιστορικό μιας μελέτης που ακόμα αναζητά χρηματοδότηση
Δέκα χρόνια… ατέλειωτη

Η μελέτη «Επαρχιακή Οδός Θερμής - Μανταμάδου» ανατέθηκε στις 8 Ιουνίου 2001 και με βάση την προμελέτη που ολοκληρώθηκε τον Απρίλιο του 2003, προβλεπόταν το κόστος του έργου να φτάσει τα 31 εκατ. ευρώ, μαζί με τις απαλλοτριώσεις.
Αντικείμενο της μελέτης είναι η βελτίωση της βατότητας και των γεωμετρικών χαρακτηριστικών της υφιστάμενης Επαρχιακής Οδού Θερμής - Μανταμάδου, σε μήκος περίπου 26 χιλιομέτρων, καθώς και η κατασκευή νέων τμημάτων (παρακάμψεις Θερμής και Μιστεγνών).
Σύμφωνα με το ιστορικό που μας περιέγραψε ο γενικός διευθυντής Αναπτυξιακού Προγραμματισμού, Περιβάλλοντος και Υποδομών της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου, Γιώργος Σπανέλλης, το πρώτο στάδιο της μελέτης εγκρίθηκε στα τέλη τού 2002, οπότε και δόθηκε εντολή προς τους μελετητές για την εκπόνηση του δεύτερου απ’ τα τέσσερα συνολικά στάδια της μελέτης. Οι μελετητές εκπόνησαν και το δεύτερο στάδιο, η έγκριση του οποίου όμως εκκρεμεί, γιατί κατ’ αρχάς άλλαξαν τα δεδομένα αυξάνοντας το κόστος της και στη συνέχεια δεν υπήρξε χρηματοδότηση για την ολοκλήρωσή της.

Πιο συγκεκριμένα:
- Τον Οκτώβριο του 2003 το Νομαρχιακό Συμβούλιο, που κλήθηκε να γνωμοδοτήσει για την έγκριση της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, λαμβάνοντας υπόψη του τις ενστάσεις παρόδιων ιδιοκτητών, κυρίως της ευρύτερης περιοχής του Δήμου Θερμής, εισηγήθηκε αρνητικά για τμήματα της χάραξης της εν λόγω οδού και πρότεινε να εξευρεθούν νέες, εναλλακτικές λύσεις χάραξης. Την ίδια περίοδο, και ο τότε Δήμος Θερμής διαφώνησε με την προτεινόμενη χάραξη της οδού και ζήτησε συγκεκριμένες τροποποιήσεις.
- Η Διεύθυνση Δημοσίων Έργων της Περιφέρειας, που είχε και την ευθύνη της μελέτης, ζήτησε απ’ τους μελετητές εναλλακτικές λύσεις χάραξης για τα τμήματα για τα οποία υπήρξαν αντιρρήσεις. Όντως υπήρξε ανταπόκριση και δόθηκαν εναλλακτικές λύσεις, όμως αυτές οι αλλαγές, με δεδομένο ότι απαιτούσαν νέες επιμέρους μελέτες (Προμελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, Γεωλογική Αναγνωριστική), αύξησαν σημαντικά το κόστος της μελέτης.
- Σε συνεργασία της υπηρεσίας με τους μελετητές εκτιμήθηκε ότι η συνολικά απαιτούμενη δαπάνη για την τροποποίηση και ολοκλήρωση της μελέτης είναι περίπου ένα εκατομμύριο ευρώ. Άλλωστε, από τότε που ανατέθηκε η μελέτη έως σήμερα έχει διαφοροποιηθεί η κατάσταση, αφού κατασκευάστηκαν νέες οικοδομές, ματαιώθηκε η κατασκευή του εργοστασίου τής ΔΕΗ στην Καράβα, ενώ υιοθετήθηκαν και οι προτάσεις χάραξης του τέως Νομαρχιακού Συμβουλίου και του τέως Δήμου Θερμής στο τμήμα που αφορά στην παράκαμψη Θερμής.
Όλα αυτά τα χρόνια υπήρξαν αλλεπάλληλες κρούσεις απ’ το βουλευτή Λέσβου Νίκο Σηφουνάκη, που με ερωτήσεις, επιστολές, παρεμβάσεις επεδίωξε να ωθήσει την «επανεκκίνηση» της μελέτης. Ταυτοχρόνως, έγιναν σοβαρές προσπάθειες απ’ τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Λέσβου για να «ξεκολλήσει» η μελέτη, με βασικότερη αυτήν του Μαρτίου τού 2008, ενώ και πέρυσι κίνησε εκ νέου το θέμα ο τότε δήμαρχος Θερμής, Δημήτρης Καμενής. Όμως όλες οι προσπάθειες προσέκρουσαν στην έλλειψη της κινητήριας δύναμης, του χρήματος, που δεν εξασφαλίστηκε για να ωριμάσει ένας ακόμη βασικός άξονας του οδικού δικτύου της Λέσβου και να καταφέρει να ενταχθεί.