Γιάννης Γιαννέλλης - Θεοδοσιάδης
Μυθιστόρημα
Εκδόσεις Πατάκη
Αθήνα 2011, σελ. 492

Ένα συγκλονιστικό μυθιστόρημα, που η δράση του κλιμακώνεται ανάμεσα στον έρωτα, στην τέχνη και την αναζήτηση των απόκρυφων αληθειών του μυστικισμού, είναι η νέα λογοτεχνική δουλειά του Γιάννη Γιαννέλλη - Θεοδοσιάδη, που κυκλοφόρησε στια αρχές του καλοκαιριού. Ο συγγραφέας και τ. βουλευτής μάς έχει δώσει μέχρι τώρα δύο ιστορικά λευκώματα, τα «Η λαϊκή πολιτική σάτιρα στο τέλος του 19ου αιώνα μέσα από τις εικόνες του “Νέου Αριστοφάνη”» (Εκδ. Έφεσος) και «Ο λαός εικονογραφεί την ιστορία του» (Εκδ. Σιδερής), καθώς και δύο μυθιστορήματα, «Ισμαήλ και Ρόζα» (Εκδ. Πατάκης) και «Το βλέμμα της Ήρας» (Εκδ. Πατάκης). Αξίζει να σημειώσουμε ότι το «Ισμαήλ και Ρόζα» έχει μεταφραστεί και κυκλοφορεί στην Τουρκία και σύντομα πρόκειται να γίνει διεθνής κινηματογραφική παραγωγή.
Δύο λόγια για την υπόθεση της «Λίστας του Χόρχε»: Μία χαρισματική νέα γυναίκα, επιμελήτρια της εθνικής πινακοθήκης, αψηφώντας τους κινδύνους και τις απειλές κατά της ζωής της, διεισδύει στα άδυτα μιας ιησουίτικης μυστικιστικής οργάνωσης, ιδρυμένης στο Τολέδο από τους μαθητές του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου, η οποία κατάφερε να επιβιώσει επί 400 χρόνια προμηθεύοντας μουσεία και ιδιωτικές συλλογές με πλαστούς πίνακες του μεγάλου ζωγράφου, έχοντας την υποστήριξη μυημένων διεθνούς κύρους τεχνοκριτικών. Κάποιος Ισπανός πυργοδεσπότης, κάτοχος της περίφημης λίστας του Χόρχε, γιου του κορυφαίου ζωγράφου, απειλεί να ανατρέψει την παγκόσμια εικαστική τάξη με την αποκάλυψη των πλαστών πινάκων του. Μυστικά σύμβολα, διονυσιακές τελετουργίες, πρόσωπα υπεράνω υποψίας, δαιδαλώδεις διαδρομές μαύρου χρήματος συνθέτουν το σκηνικό. Ένας μύθος που διατρέχει τους αιώνες, από την εποχή του Θεοτοκόπουλου φτάνοντας ως τις μέρες μας, και διαδραματίζεται στην Ελλάδα, την Ισπανία μέχρι και τη Νέα Υόρκη. Να ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα από το μυθιστόρημα:
«Προτού τελειώσει τη φράση του, ένα νεύμα του Αλφόνσο, που το ‘πιασε με την άκρη του ματιού της η Μαρίνα, επέδρασε ανασταλτικά στη ρύμη του λόγου του. Δεν πολυκατάλαβε την αιτία και το προσπέρασε σαν “άνευ σημασίας”. Ο Φρέδερικ προσποιήθηκε ότι έχασε τον ειρμό του και στράφηκε στον Αλφόνσο.
“Εξήγησε, σε παρακαλώ, τις λεπτομέρειες στη Μαρίνα. Σαν συνάδελφοι έχετε τη δική σας ορολογία...”
“Εκείνο που έχει ανεκτίμητη αξία”, πήρε εκείνος τον λόγο, “και θα ταράξει τους εικαστικούς κύκλους είναι η λίστα του Χόρχε. Πολλοί θα χάσουν τον ύπνο τους. Μουσεία θα πετάξουν στις αποθήκες τους έργα, δήθεν του Γκρέκο, για τα οποία υπερηφανεύονταν και ξόδεψαν περιουσίες να τ’ αποκτήσουν. Κορυφαίοι εικαστικοί αναλυτές, τεχνοκριτικοί, ειδήμονες και κολοσσοί της τέχνης θα διαψευστούν, θα ‘ρθουν τα πάνω κάτω.
”Για να μπεις στην ουσία, σου θυμίζω ότι ο Χόρχε, ζω­γράφος κι αυτός, ακολουθώντας την εντολή του πατέρα του λίγο πριν πεθάνει, συνέλεξε όλα τα στοιχεία προκειμένου να καταρτίσει την οριστική λίστα των πινάκων του. Οδηγός του, οι μικρών διαστάσεων ελαιογραφίες που φιλοτέχνησε ο καλλιτέχνης και αποτελούσαν αντίγραφα του κάθε έργου του. Επρόκειτο για ένα αρχείο εποχής. Είναι αυτό που εντυ­πωσίασε τον Φρανσίσκο Πατσέκο, όταν επισκέφθηκε το 1611 το εργαστήρι του Γκρέκο και είδε τις πρωτότυπες αυτές μι­κροσκοπικές ελαιογραφίες σε μιαν απ’ τις αποθήκες του.
”Το εκπληκτικό είναι ότι στη λίστα υπάρχει ολοκληρω­μένη αναφορά για κάθε πίνακα του Γκρέκο. Το ακριβές θέμα, ο αριθμός των προσώπων που απεικονίζονται, περιγραφή του τοπίου και οι διαστάσεις του πίνακα, ώστε να μη γεννιέ­ται καμμία απολύτως αμφιβολία για την ταυτότητά του. Πλέον, τερματίζονται οριστικά οι διαμάχες των τεχνοκριτικών ως προς την αυθεντικότητα των έργων του Γκρέκο. Αρχίζει όμως η περίοδος της αποκαθήλωσης, του εξευτελισμού και της δια­πόμπευσης των ασυνείδητων της τέχνης, όσων παρέδωσαν την κριτική τους σκέψη στον βωμό του χρήματος.
”Καταλαβαίνεις, λοιπόν, γιατί έχουμε γίνει στόχος. Γιατί απειλείται ο Φρέδερικ, γιατί κρύβεται! Όλοι ζητούν να μάθουν για τη λίστα του Χόρχε. Άλλοι για ν' ανακουφιστούν και άλλοι για να την καταστρέψουν αφού η ύπαρξή της τους ζημιώνει. Η διεθνής σπείρα των ανθρώπων της τέχνης τού διαμήνυσε απερίφραστα πως τυχόν δημοσίευση της λίστας θα σημάνει το τέλος του. Ήδη ο ένας απ’ τους μεταφραστές παραιτήθηκε από τα καθήκοντά του, αν και πληρωνόταν αδρά... Δήλωσε ότι έχει γυναίκα και παιδιά!”»