Τα κράτη στη διεθνή πολιτική σκηνή χτίζουν το συμμαχικό τους δίκτυο με βάση τα οφέλη που αποκομίζουν. Κάθε συμμαχία βασίζεται κυρίως σε κοινά συμφέροντα και διαμορφώνεται με βάση τα κενά ισχύος που δημιουργούνται.

Αυτά τα χαρακτηριστικά κάνουν τους συμμαχικούς συνασπισμούς πρόσκαιρους, διότι και οι ισορροπίες και τα συμφέροντα δε μένουν ποτέ στάσιμα. Ο στρατηγός Ντε Γκωλ είχε πει πως «οι διεθνείς συμμαχίες είναι σαν τις νεαρές κυρίες και τα τριαντάφυλλα· κρατούν για όσο κρατήσουν».

Έτσι λοιπόν, σα νεαρή κυρία, διακριτικά και σταδιακά, το Ισραήλ, βλέπουμε να αποχωρεί από τη στρατηγική συνεργασία με την Κύπρο και να στρέφεται προς άλλη κατεύθυνση. Αυτό συμβαίνει διότι βλέποντας το Ισραήλ την αλλαγή των ισορροπιών, δρα προληπτικά και προσεγγίζει την Τουρκία. Με μια «συγγνώμη» του Ισραηλινού πρωθυπουργού, δίνεται ουσιαστικά το σύνθημα της προσέγγισης με την Άγκυρα. Παράλληλα η επίσκεψη του προέδρου των ΗΠΑ στο Ισραήλ την ίδια περίοδο σίγουρα δεν μπορεί να χαρακτηρισθεί τυχαία.

Σε μια δυνητική συμμαχία χρειάζεται πάντα μια μεγάλη δύναμη η οποία επωφελείται και αυτή από την προσέγγιση. Η παραπάνω μεταστροφή είναι εντυπωσιακή διότι την τελευταία δεκαετία οι σχέσεις Τουρκίας - Ισραήλ ήταν ιδιαίτερα προβληματικές, σε αντίθεση με όλα τα προηγούμενα χρόνια. Επειδή λοιπόν ο εχθρός του εχθρού μου, στη διεθνή πολιτική, πρέπει να είναι πάντα φίλος μου, το κενό αυτό προσπάθησε να εκμεταλλευθεί η Κύπρος, αλλά σε ένα βαθμό και η Ελλάδα. Με αυτό τον τρόπο προέκυψαν οι συμφωνίες για την ΑΟΖ Κύπρου - Ισραήλ και κάποιες στρατιωτικές συνεργασίες Ελλάδας - Ισραήλ.

Όμως οι νεαρές κυρίες και οι συμμαχίες για να κρατήσουν όσο κρατήσουν, χρειάζονται αμφότερες επιδέξιους χειρισμούς. Με ταχύτητα φωτός, για τις διεθνείς σχέσεις, οι ισορροπίες άλλαξαν και όπως είναι φυσικό αλλάζουν και οι συμμαχίες. Πολλοί ήταν εκείνοι που βιάστηκαν με την ανακάλυψη του φυσικού αερίου να προκαθορίσουν τη μελλοντική πορεία της Κυπριακής Δημοκρατίας. Όμως οι υδρογονάνθρακες, παρά τη σημαντική οικονομική και στρατηγική τους αξία, δεν έχουν το ίδιο πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα σε όλες τις χώρες. Αυτό συμβαίνει διότι απαιτείται συγκεκριμένη τεχνογνωσία για την εξόρυξή τους, η μεταφορά και η διύλισή τους έχουν υψηλό κόστος και οι ποσότητες των κοιτασμάτων δεν μπορούν να μετρηθούν με ακρίβεια. Γι’ αυτούς τους λόγους είναι απαραίτητη η εμπλοκή ξένων εταιρειών και η στήριξη άλλων κρατών. Το ίδιο ισχύει και για τους υδρογονάνθρακες του Αιγαίου.

Απαιτείται ισχυρή πολιτική βούληση, διεθνής στήριξη και οι απολαβές θα ξεκινήσουν τουλάχιστον μετά από 15 - 20 χρόνια. Συνεπώς, το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο είναι ιδιαίτερα σημαντικά, αλλά όχι πανάκεια.

Η εξήγηση της νεαρής κυρίας βρίσκει εφαρμογή και στην περίπτωση της Ρωσίας. Η Μόσχα έδρασε ορθολογικά και επέλεξε το σύμμαχο με τα περισσότερα οφέλη και απολαβές. Η αγορά τής Ε.Ε. και κυρίως της Γερμανίας είναι οι κυριότεροι αποδέκτες ρωσικού φυσικού αερίου. Επίσης η Κύπρος μπορεί να προσεγγισθεί εκ νέου από τη Ρωσία χωρίς ιδιαίτερο πρόβλημα, όταν οι συνθήκες θα είναι διαφορετικές. Δεν είναι εκδικητική, ούτε ιδεολογική, ούτε ιστορική μανία, που διακατέχει τα κράτη και αλλάζουν συμπεριφορά.

Τα κράτη μεταβάλλουν τη συμπεριφορά τους σταθμίζοντας ορθολογικά συγκεκριμένους παράγοντες, ένας από τους οποίους είναι και το εθνικό συμφέρον. Ας σκεφτούμε και το αντίστοιχο ελληνικό παράδειγμα, τότε που κυκλοφορούσαν ειδήσεις για δήθεν ρωσικό δάνειο προς την Ελλάδα για την αντιμετώπιση του ελληνικού χρέους. Δεν είναι δύσκολο, έχοντας υπόψη τα παραπάνω, να καταλήξουμε στο συμπέρασμα πως κάτι τέτοιο δε θα μπορούσε να είναι πραγματικό.

Παρ’ όλο που η άποψη ότι οι διεθνείς συμμαχίες θεμελιώνονται σε κοινά συμφέροντα στερείται ρομαντισμού και ιδεολογικής ηθικής όπως την έχουμε συνηθίσει, αποτελεί τη ρεαλιστική πραγματικότητα. Αυτό δε σημαίνει, όμως, ότι πρέπει να αλλάξουμε την πραγματικότητα ώστε να ταιριάζει σε αυτό που θέλουμε. Το προνόμιο αυτό το έχουν μόνο οι νεαρές κυρίες, και όχι οι συμμαχίες. Πρέπει να προσαρμοστούμε στην πραγματικότητα και να λειτουργήσουμε ανάλογα.

Ας μην αναρωτιόμαστε, λοιπόν, για τις μεταστροφές των κρατών που είναι κατά τα άλλα σύνηθες φαινόμενο, και ας αναρωτηθούμε πώς θα ενισχυθούν τα μέσα αυτοβοήθειας τόσο της Κύπρου όσο και της Ελλάδας. Άλλωστε, οι νεαρές κυρίες δείχνουν πάντα προτίμηση στους ισχυρούς και στους αυτοδημιούργητους.