Το «Ε» με την Παναγιώτα Σουλακέλλη - Κέλμαλλη, ζωγράφο κεραμικών στην Αγιάσο

Το εργαστήρι της βρίσκεται μπροστά σχεδόν στην εκκλησία της Παναγιάς της Αγιάσου, προσελκύοντας με τα πολλά του χρώματα το μάτι του περαστικού. Μπαίνοντας κανείς μέσα, μπορεί να δει κάθε είδους κεραμικά, με σχέδια ιδιαίτερα περίπλοκα, ορισμένα από τα οποία πραγματικά αξιοθαύμαστα. Η 40χρονη Παναγιώτα Σουλακέλλη - Κέλμαλλη, με καταγωγή από τον Πολιχνίτο, ασχολείται με τη ζωγραφική σε κεραμικό σχετικά λίγο καιρό. Κι όμως, η τεχνική της είναι ιδιαίτερη και πηγάζει σχεδόν αποκλειστικά από την έμπνευσή της. Σήμερα, μιλάει στο «Ε» για τη δημιουργική αυτή απασχόληση, που προσθέτει άλλο ένα λιθαράκι στη μεγάλη κεραμική παράδοση της Αγιάσου.

Από τον Πολιχνίτο, στην Αγιάσο και την κεραμική της παράδοση. Πότε ξεκινήσατε να ασχολείστε και πότε ανοίξατε το εργαστήρι σας;
«Ζω χρόνια στην Αγιάσο, αφού είμαι παντρεμένη με τον Ευάγγελο Κέλμαλλη, με τον οποίο έχουμε δυο παιδιά. Διατηρούμε κατάστημα με εμπορικά είδη και καθώς μέσα σε αυτά πουλούσαμε και κεραμικά, από τεχνίτες του χωριού, κάποια στιγμή πριν δυόμισι χρόνια περίπου αποφάσισα να ασχοληθώ με τη ζωγραφική επάνω σε κεραμικό. Η Αγιάσος είναι, άλλωστε, ένα χωριό που έχει παράδοση στην κεραμική και θέλησα να κάνω κάτι δικό μου κι εγώ για να προωθήσω το ντόπιο κεραμικό. Το παίρνω έτοιμο, το ζωγραφίζω, το υαλώνω και το ψήνω. Ζωγράφιζα και παλιά, σε άλλα αντικείμενα, και με βοήθησε πολύ και η κεραμίστρια Αντωνία Γαβέ, που μου έδειξε την τεχνική.»

Έμπνευση και σχέδια

Τα σχέδιά σας, πάντως, είτε είναι αφηρημένα είτε όχι, είναι πολύ ιδιαίτερα και δείχνουν πως «πιάνει το χέρι» σας. Από πού τα αντλείτε;
«Τα σχέδια είναι καθαρά έμπνευση δική μου, εκτός από κάποια αντίγραφα του Θεόφιλου. Το καθένα είναι διαφορετικό, κανένα δεν είναι ίδιο με το άλλο. Δε χρησιμοποιώ πατρόν, σχεδιάζω ό,τι μου έρθει στο μυαλό. Τα σχέδια μπορεί να είναι από λουλούδια, από φρούτα, γεωμετρικά κ.ά., δεν υπάρχει κάτι που να μην το κάνω εάν μου έρθει στη φαντασία. Έχει βοηθήσει και το ότι παλιά ασχολιόμουν πολύ με τη χειροτεχνία, μου άρεσε να δημιουργώ, είτε ήταν κέντημα είτε πλεκτό. Μου αρέσει η δημιουργία. Μέσα στη μέρα ασχολούμαι περίπου οκτώ με 12 ώρες με τη ζωγραφική· μπορεί να πιάσω 10 πρωί, να φτάσει 6 το απόγευμα και να μην πάρω είδηση ότι έχει περάσει η ώρα, γιατί αυτό που κάνω με ευχαριστεί, με ξεκουράζει, με εκτονώνει. Και πιστεύω ότι, αν αγαπάς κάτι, πάντα βρίσκεις χρόνο να ασχοληθείς. Χρειάζεται βέβαια και το να είσαι σε πολύ καλή ψυχική ηρεμία.»

Υπάρχουν σχέδια που αγαπάτε περισσότερο από άλλα;
«Αγαπώ όλα μου τα σχέδια και τα θεωρώ παιδιά και δημιουργήματά μου. Υπήρξαν φορές που κάποιο μεγάλο κομμάτι, στο οποίο είχα βάλει πάρα πολλή δουλειά και που χρειάστηκε μια εβδομάδα να το τελειώσω, δυσκολεύτηκα να το πουλήσω, αφού είχα δεθεί μαζί του και το είχα αγαπήσει. Η αλήθεια, βέβαια, είναι πως μου αρέσει πολύ το μοντέρνο, όμως δε φτιάχνω πάρα πολλά κομμάτια γιατί δε θέλω να ξεφύγω από την παράδοση της Αγιάσου. Έχω έργα του Θεόφιλου, προσωπογραφίες, προσπαθώ να τα καλύψω όλα, από τη στιγμή που περνάει από το χέρι μου και με ευχαριστεί αυτό που κάνω.»

Τι χρειάζεται για να πετύχει ένα σχέδιο;
«Για να πετύχει ένα σχέδιο, πέρα από τη φαντασία και την όλη δουλειά, σημαντικό ρόλο παίζει και ο συνδυασμός χρωμάτων. Τα χρώματα δεν είναι όπως τα βλέπουμε, είναι πυροχρώματα και στο ψήσιμό τους αλλάζουν. Όλη η μαγεία είναι τι θα βγει μετά από το φούρνο, αφού κάθε φορά εξαρτάται από το κεραμικό, από το πώς θα απορροφήσει το χρώμα ο μπαντανάς, από τη θερμοκρασία κ.λπ., και ποτέ δεν μπορεί να βγει το ίδιο ένα κομμάτι. Εκεί, βέβαια, είναι και η μαγεία του χειροποίητου. Επίσης, δε διορθώνεται κανένα λάθος την ώρα που θα το ζωγραφίσω, γιατί δεν υπάρχει τρόπος να μπορέσεις να σβήσεις το λάθος που έκανες. Ό,τι και να χρησιμοποιήσεις, το χρώμα απλώνει. Όταν ένα σχέδιο είναι με πολλή δουλειά και το ένα χρώμα δένει με το άλλο, πρέπει να το σβήσεις όλο. Στα απλά σχέδια είναι πιο εύκολο, αλλά επειδή εγώ βάζω πολλή δουλειά στο κεραμικό, σχεδόν το ντύνω όλο, δεν είναι εύκολο.»

Οι… συνεργασίες

Ο κόσμος τι σας λέει γι’ αυτά που βλέπει στο εργαστήρι σας;
«Χαίρομαι πάρα πολύ και μου δίνει και ώθηση να συνεχίσω από τη στιγμή που ακούω καλές κριτικές. Βλέπω ότι τα κομμάτια αρέσουν στον κόσμο. Συχνά, βέβαια, μπορεί να θαυμάζει αυτό που έχει πολλή δουλειά, αλλά θα αγοράσει κάτι που είναι πιο οικονομικό και πραγματικά χρηστικό. Φεύγουν έτσι πολλά φλιτζανάκια του καφέ, τασάκια, πράγματα που χρησιμοποιούνται καθημερινά, αφού πολύ λίγοι θα πάρουν το κεραμικό για διακοσμητικό. Προσωπικά προσπαθώ να καλύψω μεγάλη γκάμα προτιμήσεων, και μπορώ επίσης να φτιάξω ό,τι σχέδιο μου φέρει ο καθένας. Ακόμη και μια φωτογραφία με ένα τοπίο να φέρουν, εγώ θα προσπαθήσω να τη ζωγραφίσω. Το καλό είναι, πάντως, πως στην Αγιάσο έχουμε πολύ τουρισμό, όποιος έρθει στο νησί θα περάσει από το χωριό. Δεν υπάρχει, βέβαια, η αγοραστική κίνηση που υπήρχε κάποτε. Το ευτύχημα είναι ότι τα έργα μου αρέσουν, βλέπω ότι τα φωτογραφίζουν και Έλληνες και ξένοι.»

Συνεργάζεστε και με άλλα καταστήματα για να πουλήσετε τα έργα σας;
«Ναι, συνεργάζομαι και με άλλα μαγαζιά, δίνω χονδρική εντός και εκτός νησιού.»

Τα παιδιά σας έχουν πάρει από την τέχνη και το μεράκι σας;
«Ναι, η κόρη μου, που σπουδάζει Ψυχολογία στη Θεσσαλονίκη, ασχολείται κι εκείνη με τη ζωγραφική. Το καλοκαίρι είναι το μόνο άτομο που με βοηθάει για να βγάλω τη δουλειά που χρειάζεται. Κι εκείνη δημιουργεί τα δικά της κομμάτια, η καθεμιά μας έχει το δικό της στυλ. Δεν μπορεί να μιμηθεί εμένα, αλλά αυτό που κάνει αρέσει στον κόσμο. Η ζωγραφική είναι να αφήσεις τον εαυτό σου ελεύθερο να δημιουργήσει. Να μην προσπαθείς να αντιγράψεις και να μιμηθείς κάποιον…»