Σχεδόν μια γενιά πέρασε. Τα παιδιά μας σήμερα δεν μπορούν στις σχολικές εορτές να αναγνωρίσουν τη φωνή του Νίκου Ξυλούρη. Δε γνωρίζουν ποια τραγούδια έχει γράψει ο Θεοδωράκης, ούτε τι σημαίνουν. Δε γνωρίζουν για τους συνταγματάρχες και τα κίνητρά τους, δε γνωρίζουν πως η πολιτική αφροσύνη μάς οδήγησε στον «Αττίλα» 1 και 2 της Κύπρου. Δε γνωρίζουν την εμπλοκή των «μεγάλων δυνάμεων», την ξευτίλα του παλατιού, από πού να ξεκινήσει κανείς. Πάμε παραπίσω: δεν ξέρουν πως σε ετούτη τη χώρα έχει γίνει εμφύλιος, πως συνολικά ήταν πιο αιματηρός από το Δεύτερο Παγκόσμιο. Δεν ξέρουν τι είναι τα Δεκεμβριανά, η λέξη Γυάρος δεν τους λέει τίποτα. Πράγματι, από πού να ξεκινήσει κανείς. Δεν μπορούν να καταδείξουν τα αίτια αυτών των παγκοσμίων πολέμων, δεν μπορούν να εξηγήσουν τον ξεσηκωμό τού ‘21 ούτε και το ρόλο των Ρωσοαγγλογάλλων στην υπόθεση που λέγεται «απελευθέρωση και σχηματισμός» του νεοελληνικού κράτους». Δε χρειάζονται έρευνες για να πειστεί κανείς στα λεγόμενά μου. Αρκεί να εργάζεται ως εκπαιδευτικός για να επιβεβαιώσει τον κανόνα: τα παιδιά μας δε γνωρίζουν την ιστορία μας και, το θλιβερότερο, δε φαίνεται να έχουν ενδιαφέρον για να τη μάθουν. Θλιβερότερο ακόμα: γνωρίζουν και διδάσκονται μια ιστορία παραποιημένη, κίβδηλη, που παρουσιάζει μιαν Ελλάδα που δεν έχει υπάρξει ποτέ: πάλαι ποτέ ένδοξη, αιωνίως αδικημένη από τους πάντες αλλά ουδέ ποτέ θνήσκουσα.

Τα παιδιά σιχαίνονται το σχολείο. Το έχουμε καταντήσει κόσμο των μεγάλων, ένα απαίσιο κουβάρι από υποχρεώσεις που καταλήγουν μέσα από ατέλειωτες ώρες φροντιστηρίων στον τυφλό δήμιο των Πανελληνίων. Τα παιδιά σιχαίνονται και βαριούνται το σχολείο με όλη τους την ψυχή· ας τολμήσει κανείς να πει το αντίθετο, θα είναι τρελός, δίχως καμμιά επαφή με την πραγματικότητα. Και μαζί σιχαίνονται ό,τι τους μαθαίνουμε εκεί μέσα. Σιχαίνονται και βαριούνται τις γιορτές επίσης, σαν πράγμα που τους το επιβάλλουν οι μεγάλοι και όσο κι αν επαναλαμβάνονται αυτές οι γιορτές, ούτε τα βασικά γεγονότα δεν τους μένουν: δεν τους ενδιαφέρει. Και πού στρέφονται τα παιδιά: στις εναλλακτικές προτάσεις που «έχουν πλάκα και είναι cool». Σε ό,τι δηλαδή έχουν να τους πουλήσουν οι πολυεθνικές τής ποπ-αρτ.
Μέσα από τη μικρή αυτή στήλη και μπροστά στην τεράστια θλίψη που καταβάλλει ακόμα και τον πιο αισιόδοξο, παρακαλώ τους συναδέλφους μου εκπαιδευτικούς. Τους παρακαλώ να θυμηθούν πως τα «κακομαθημένα» παλιόπαιδα είναι ακόμα παιδιά, που δεν έχουν κανέναν άλλο στον κόσμο για να τους δείξει πέντε σωστά πράγματα, από τους γονείς και τους δασκάλους τους. Μέσα σε αυτές τις ελάχιστες ώρες διδασκαλίας που απομένουν αν αφαιρέσουμε όλες αυτές τις βλακείες που κουτσουρεύουν το διδακτικό έτος, διδάξτε με την καρδιά σας.

Ένα στα τριάντα παιδιά είναι εκεί για να σας ακούσει, έστω, ας το δούμε έτσι. Γιατί του γυρίζετε την πλάτη; Σας έχουν κουράσει τα χρόνια υπηρεσίας; Σας έχουν απογοητεύσει οι απάθειες, οι αρνητικές στάσεις, το να βρίσκετε τοίχο σε κάθε σας ενθουσιασμό; Το καταλαβαίνω, όμως είστε εκπαιδευτικοί. ΔΕΝ ΕΧΕΤΕ ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΝΑ ΚΟΥΡΑΣΤΕΙΤΕ. Κανείς μας δεν έχει αυτό το δικαίωμα. Αν κουραστήκαμε πραγματικά, τότε όμορφα και τίμια έχει έρθει η ώρα μας να βρούμε μια δουλειά που δεν είναι λειτούργημα. Αν κουραστείτε εσείς, ποιοι απομένουν; Υπάρχουν, ξέρετε, δυνάμεις που δεν κουράζονται, και αυτές οι δυνάμεις είναι πάντα κακόβουλες. Οι ρήτορες του φασισμού δεν κουράζονται. Οι φτηνοί προαγωγοί ψευτοπολιτισμού δεν κουράζονται. Όσοι υπόσχονται αιώνιες ζωές και κρύβουν με ψέματα τις αλήθειες ετούτης της ζωής δεν κουράζονται. Οι πολιτικοί με τα τερτίπια τους δεν κουράζονται, η μανία και ο εγωισμός του ανθρώπου δεν κουράζονται ποτέ, αλλά δουλεύουν καθημερινώς, μεθοδικά και σταθερά.
Είμαι βέβαιος πως υπάρχουν κι άλλοι που έχουν ακόμα μέσα τους δύναμη. Έχω γνωρίσει καθηγητές που με έχουν εμπνεύσει, ξέρω πως ακόμα υπάρχουν και κάνουν τη διαφορά, πως έχουν έρθει κι άλλοι. Δεν είμαστε ποτέ μόνοι μέσα στο σκοτάδι. Σας παρακαλώ με όλη τη δύναμη της ψυχής μου, μην καταθέτετε τα όπλα. Μην αρκείστε στην απάθεια και στη μετριότητα. Ένα πράγμα κάθε μέρα, μια μικρή διαφορά. Λίγο φως, λίγο φως, αγαπητοί μου, για ετούτη τη χώρα!