Σε ένα ιδανικό, πλην σαφώς υπαρκτό υπό άλλα κλίματα, πανεπιστήμιο ως θεσμό, το Φροντιστήριο αποτελεί τον κατ’ εξοχήν τόπο ακαδημαϊκής συνεύρεσης και σηματοδοτεί τη διαδικασία ουσιώδους εμπέδωσης - μακράν της από καθέδρας διδασκαλίας - της γνώσης, μέσα από την εξειδίκευση των ερωτημάτων, τον ελεύθερο διάλογο και τη στενή επαφή διδάσκοντος και διδασκομένου. Η τρέχουσα νεο-ελληνική εκδοχή του όρου μάλλον απέχει από αυτό το ιδανικό: το «φροντιστήριο» σηματοδοτεί το συμπλήρωμα ενός καταρρέοντος σχολείου, εργαλειακά και διαδικαστικά - αιδημόνως και αρρήτως - αποδεικνύει την αποτυχία του εκπαιδευτικού συστήματος και τις αδυναμίες των μετεχόντων της ελληνικής παιδείας. Το Φροντιστήριο ήταν και είναι αίτημα Παιδείας, το «φροντιστήριο» κατέστη μηχανισμός υποστήριξης αδυνάμων, προς επίτευξη των κοινωνικών βλέψεων των «γονέων» τους.
Υπό την ανάγνωση αυτή, η νέα πρακτική του πρωθυπουργού να οργανώνει «φροντιστήρια» για το πολιτικό προσωπικό και το στελεχιακό δυναμικό του κόμματός του είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσα. Πέραν της γνωστής επιθυμίας του να απολαμβάνει τη συνεύρεση με υψηλού επιπέδου συνομιλητές, συμβούλους και επιστημονικούς καθοδηγητές, καταδεικνύει και την πεποίθησή του ότι το σύστημα που διοικεί έχει ανάγκη ενισχυτικής διδασκαλίας, ως αδύναμο ακόμα και σε πεδία προσόντων τυπικής πολιτικής δεξιοτεχνίας, π.χ. επικοινωνιακή διαχείριση κρίσεων. Αυτά που βιώνουν η χώρα και οι πολίτες της τον τελευταίο καιρό, δείχνουν το μέτρο της ανάγκης των πρόσθετων μαθημάτων.
Πολλές φορές, όμως, η γνώση, ή έστω η επίγνωση, κατακτώνται οδυνηρώς μέσα από την αποτυχία και με εμπειρικό τρόπο, ιδιαίτερα στην περίπτωση αυτών που την κάνουν κοπάνα από το φροντιστήριο. Η κ. Διαμαντοπούλου εβίωσε εμπειρικά το τι σημαίνει «κατάληψη απειθάρχων». Ο κ. Λοβέρδος εβίωσε, σε δύσκολη προσωπική στιγμή του, την επιχειρησιακή αναποτελεσματικότητα ενός διοικητικού ράκους, στο όνομα του οποίου όμνυε συχνά. Ο κ. Βενιζέλος, εν μέσω στραβών υποβρυχίων και τουρκικών πειραματισμών στο Αιγαίο, αναζητά προσωπικώς, αν κρίνουμε από τις ανακοινώσεις του υπουργείου του, έναν golden ναύτη σε εξωτικά νησιά. Ο κ. Χρυσοχοΐδης, ως όλοι διαπιστώσαμε στα πλάνα της τηλεόρασης, εν όψει της κατάληψης επί 10ήμερο στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, έστειλε αστυνομικούς να ανοιγοκλείνουν με τάξη την πόρτα του κτηρίου στους καταληψίες. Και λοιπά... πολλά!
Η ανωτέρω συλλογή μπορεί να εκληφθεί ως αναμενόμενο, σύνηθες ή βαρετό σύνολο στιγμών ή «επεισοδίων» καθημερινότητας ενός Κράτους σε απορρύθμιση. Η χαλαρή αντίληψη αυτή είναι απορριπτέα, διότι πάσχει από αδυναμία πολιτικής σκέψης, θέσης και στρατηγικής. Το μείζον πρόβλημα από τη σώρευση των παραδειγμάτων αυτών είναι ότι απομειώνεται καθημερινά το κεφάλαιο πολιτικού Λόγου που έφερε την αισιοδοξία στους Έλληνες εκλογείς και κατ’ επέκταση το Γ. Παπανδρέου, ως εκφραστή της, στην εξουσία. Ο Παπανδρέου «παλεύει» με δύο τερατώδεις πολύσημες έννοιες: την (αν)αξιοπιστία στο εξωτερικό και την (απ)αισιοδοξία στο εσωτερικό. Και για τις δύο χρειάζεται, ως κορυφαίο εφόδιο, έναν απολύτως νέο και εναρμονισμένο με τις τρέχουσες συνθήκες βαρύ και σοφό πολιτικό Λόγο, άτρωτο και κυριαρχικό ει δυνατόν. Δεν τον έχει, κι ό,τι διαθέτει, μονοτόνως επαναλαμβανόμενο, καταναλώνεται ταχύτατα από τους αδυνάμους. Μπορεί η επανάληψη να είναι μήτηρ πάσης μαθήσεως, ως στα φροντιστήρια, πλην όμως οι πολίτες δεν είναι μαθητές, είναι εξεταστές και βαθμολογητές, και δη κακοπληρωμένοι. Μάλιστα, ως πολίτες, δε χρειάστηκε να μάθουμε το μάθημα, διότι το ξέραμε ήδη καλά. Οι πολιτικοί πρέπει να το εμπεδώσουν.
Ο Παπανδρέου, αφού κηρύξει τον πόλεμο έναντι της βλακώδους και ατίμου γραφειοκρατίας, οφείλει στον εαυτό του - και σε εμάς - να αποκηρύξει εμπράκτως όσους golden αδυνάμους, τους χρήζοντες φροντιστηρίων, που για οίους ενδοκομματικούς και ενδοοικογενειακούς λόγους εμπιστεύθηκε. Η Ελλάς είναι σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και υπ’ αυτές τις συνθήκες χρειάζεται ανθρώπους που δε χρήζουν εσπευσμένως φροντιστηρίων. Του λείπει ο χρόνος κι η ανατροπή μπορεί να γίνει μόνο ξεσκαρτάροντας τα επίχρυσα «βαρίδια» του παλαιοκομματισμού, όσον κι αν εκπέμπουν «νέο» δάνειο λόγο. Ο Παπανδρέου πρέπει να καταλάβει, άμεσα, ότι είναι καταδικασμένος να επιτύχει τη δημιουργία ενός άλλου Κράτους και μιας άλλης πολιτικής. Αν αποτύχει, όλοι μας θα πάμε στα Τάρταρα, εκείνος δε σε μιαν ιστορική Κόλαση, που ως φυσικό άτομο δεν του αξίζει...
Οι πολιτικές θέσεις των προαναφερθέντων υπουργών είναι γνωστές και θεωρητικά σωστές. Τι τις πληγώνει και φαίνεται να απουσιάζει κραυγαλέα: η έλλειψη παρρησίας στην ανάληψη ευθύνης για την επιλεκτική εφαρμογή τους. Η έμπρακτη επιβράβευση του καλού προτύπου εν μέσω των ολιγότερο επιτυχημένων πρακτικών. Η κ. Διαμαντοπούλου σαρώνει τα πάντα «ισοτίμως», αρνείται να κάνει τη διάκριση π.χ. μεταξύ πανέτοιμων προς λειτουργία τμημάτων ΑΕΙ και άλλων ανέτοιμων. Έτσι «σκότωσε» το Τμήμα Τουρισμού του Πανεπιστημίου Αιγαίου, διότι άλλα τμήματα ΤΕΙ δεν ήταν έτοιμα να δεχθούν φοιτητές. Διαμόρφωσε έτσι, δευτερευόντως, τις συνθήκες να θεωρείται η θέση μας ως τοπικισμός και αρχοντο-χωριατισμός. Ασυγχώρητο. Ο κ. Βενιζέλος αντί να στείλει το βυσματία ΑΓΕΝ στο σπίτι του και τον golden ναύτη στον Ξιφία, βάζει όλους τους κληρωτούς να κάνουν τρεις βάρδιες την εβδομάδα. Κι όμως κι οι δύο μιλούν για αξιοκρατία. Εύχομαι να καταλαβαίνουν, εκ των υστέρων, ότι δεν πρόκειται για μια «ατυχή» προσωπική τους απόφαση, αλλά για ευθεία βλάβη στον πυρήνα του νέου πολιτικού Λόγου που επιχειρεί ο πρωθυπουργός και επιθυμεί διακαώς ο ελληνικός λαός!

* Ο καθηγητής Ανδρέας Τρούμπης είναι πρύτανης του Πανεπιστημίου Αιγαίου.