Εμπρός Εβδομαδίαια Εφημερίδα Νομού Λέσβου - Γυμνασιάρχου Ολυμπίου 4 - Mυτιλήνη - 81100
Απαγορεύεται η αναπαραγωγή με οποιονδήποτε τρόπο.
Απαγορεύεται η αναπαραγωγή με οποιονδήποτε τρόπο.
Πριν από λίγο καιρό σχολιάζαμε την απάντηση που λάβαμε από τον πανεπιστημιακό Κοινωνικής Θεωρίας και Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και γνωστό αναλυτή εκλογικών δημοσκοπήσεων Ηλία Νικολακόπουλο σχετικά με το δεύτερο πανελλαδικά ποσοστό αποχής που η Λέσβος σημείωσε στις τελευταίες εθνικές εκλογές του περασμένου Οκτωβρίου. «Καθαρίστε τα δημοτολόγιά σας, να μειωθεί το ποσοστό…», ήταν το μόνο σχόλιο που ο ίδιος είχε να κάνει. Λίγες μέρες μετά, είχαμε την ευκαιρία να διαπιστώσουμε και οι ίδιοι το πόσο δίκιο είχε, αφού ξεκινώντας μια έρευνα στους δήμους της Λέσβου και ψάχνοντας για σχετικό μας ρεπορτάζ τους εγγεγραμμένους δημότες τους άνω των 100 ετών, βρεθήκαμε αντιμέτωποι με ένα χάος, που πολύ εύκολα δικαιολογεί το ότι πάνω από τους μισούς κατοίκους του νομού δεν πήγαν να ψηφίσουν. Ο λόγος; Το ότι κάποιες χιλιάδες κατοίκων της Λέσβου, τουλάχιστον, που ακόμη είναι εγγεγραμμένοι στα δημοτολόγια, έχουν αποδημήσει εις Κύριον…
Μην είναι ο καθαρός αέρας και το πλούσιο φυσικό περιβάλλον; Μην είναι οι πολλές θερμοπηγές και τα ιαματικά νερά; Τα ουζάκια και το καλό φαγητό μήπως;
Προφανώς τίποτα από όλα τα παραπάνω δεν παίζει κάποιο ρόλο, ωστόσο στα δημοτολόγια των δήμων της Λέσβου - σε όσα τουλάχιστον καταφέραμε να έχουμε στα χέρια μας, αλλά και σε αρκετά ακόμη, σύμφωνα με τους αρμόδιους υπαλλήλους - το ποσοστό των υπεραιωνόβιων κατοίκων φαίνεται πως συνεχώς… ανεβαίνει. Από τους 13 δήμους του νησιού, μόνο οι τέσσερις ήταν σε θέση να ξέρουν ακριβώς πόσοι ακριβώς δημότες τους ανήκουν στην κατηγορία όσων είναι πάνω από 100 ετών και είναι ακόμη εν ζωή. Το τελευταίο έχει μεγάλη σημασία, καθώς, όπως αποδείχθηκε, για όλους τους υπόλοιπους δήμους οι άνω των 100 ετών Λέσβιοι εν ζωή ανέρχονται, συνολικά, σε ορισμένες… χιλιάδες.
1.500 στο δήμο Μυτιλήνης
Πάνω από 1.500 είναι οι εγγεγραμμένοι δημότες και - κυρίως - οι ετεροδημότες μόνο από το 1905 μέχρι και το 1910 (άτομα που είναι δηλαδή από 100 έως 105 ετών) στο δήμο Μυτιλήνης που, σύμφωνα με την τελευταία απογραφή του 2001, έχει συνολικό πληθυσμό 36.196 κατοίκους.
Στο δήμο Γέρας των 6.985 κατοίκων, αντίστοιχα, φαίνεται πως γεννηθέντες από το 1901 μέχρι το 1910 υπάρχουν συνολικά 145 εν ζωή δημότες, από τους οποίους οι 25 είναι… μόνο 103 ετών, ενώ στο δήμο Πέτρας, που έχει σύνολο 3.749 κατοίκους, οι «εν ζωή» γεννημένοι από το 1900 μέχρι το 1909 είναι πάνω από 60.
Από τα στοιχεία που μας απέστειλε ο δήμος Ευεργέτουλα (3.336 κάτοικοι σύμφωνα με την τελευταία απογραφή), προέκυψε ότι μόνο οι άνδρες εγγεγραμμένοι στο δημοτολόγιο που έχουν γεννηθεί από το 1901 μέχρι το 1910 ανέρχονται σε 573, ενώ σε 585 ανέρχονται οι γυναίκες, αποτελώντας συνολικά πάνω από το… ένα τρίτο ολόκληρου του πληθυσμού του δήμου. Ακόμη και σε κάποιες περιπτώσεις που - όπως ισχύει και για το συγκεκριμένο δήμο - οι υπάλληλοι είχαν εικόνα για το ποιοι κάτοικοι από αυτούς είναι ακόμη εν ζωή (τρεις στο σύνολό τους στο δήμο Ευεργέτουλα, για παράδειγμα), κάτι τέτοιο προφανώς δεν είναι αρκετό και τα πραγματικά στοιχεία τού εκάστοτε δημοτολογίου δυστυχώς δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως αξιόπιστα.
… και τεχνικά προβλήματα
Η ίδια κατάσταση ισχύει και για αρκετούς ακόμη δήμους του νησιού. Μάλιστα, ένα μήνα σχεδόν μετά την πρώτη μας κλήση στα γραφεία των δημοτολογίων, από πολλούς δήμους δεν είχαμε καταφέρει ακόμη να έχουμε έστω και τις λίστες όσων δημοτών είναι εγγεγραμμένοι σε αυτούς. Κι αυτό λόγω του ότι, όπως αποδείχθηκε, πέρα από τη μη εκκαθάριση των δημοτολογίων, υπάρχουν και προβλήματα που αφορούν στις βάσεις δεδομένων και τη δυνατότητα διαχείρισής της από το αρμόδιο προσωπικό.
Χαρακτηριστικό είναι ότι οι υπάλληλοι πέντε τουλάχιστον δήμων υποστηρίζουν πως δεν είναι δυνατή η εκτύπωση, με κάποιο τρόπο, στοιχείων που βρίσκονται περασμένα σε αυτές. Ορισμένοι από τους υπαλλήλους, μάλιστα, αποκρινόμενοι ότι οι ίδιοι δεν ήξεραν να χειρίζονται επιπλέον το πρόγραμμα της βάσης δεδομένων, προσφέρθηκαν να ζητήσουν τεχνική βοήθεια από την εταιρεία που το έχει δημιουργήσει που, όπως φαίνεται, δεν είναι η ίδια για όλα τα δημοτολόγια της Λέσβου.
Σχετικά με αυτό, ο προϊστάμενος του δημοτολογίου Μυτιλήνης, Στέλιος Ελευθερίου, υποστηρίζει πως οι διαφορές στη δυνατότητα ή μη εκτύπωσης των στοιχείων από τα σχετικά προγράμματα των δήμων οφείλονται ενδεχομένως στο ότι αυτά τα διαχειρίζονται δύο ή τρεις διαφορετικές εταιρείες και συμπληρώνει ότι δεν πρόκειται για πρόβλημα εκπαίδευσης του προσωπικού. «Το προσωπικό της υπηρεσίας δημοτολογίου του δήμου Μυτιλήνης είναι εκπαιδευμένο. Έχουν πάει οι υπάλληλοί μας στην Αθήνα, έχει έρθει και η αρμόδια εταιρεία εδώ», αναφέρει.
Έχουν να «καθαριστούν» 12 χρόνια
Για την ιστορία, όταν το 2002 ξεκίνησε, από τον τότε υπουργό Εσωτερικών, Κώστα Σκανδαλίδη, η ανασύνταξη των εκλογικών καταλόγων, έγινε ανάθεση του έργου σε οκτώ διαφορετικές εταιρείες που ανέλαβαν τη διεκπεραίωσή του, δημιουργώντας η καθεμιά τη δική της βάση δεδομένων, κάτι που, σύμφωνα με σχετικό δημοσίευμα της εφημερίδας «Το Βήμα» του περασμένου Ιουνίου, οδήγησε στο πρόβλημα που δημιουργήθηκε όταν επιχειρήθηκε να γίνει ηλεκτρονικά η διασταύρωση και επαλήθευση των στοιχείων που είχαν εισαχθεί στο σύστημα. Το έργο επαναπροκηρύχθηκε με στόχο τη δημιουργία ενιαίας βάσης δεδομένων, που θα επέτρεπε εκτός άλλων και τη διασταύρωση των στοιχείων που περιλαμβάνονται στους εκλογικούς καταλόγους, οι οποίοι από το 2004 ταυτίζονται θεωρητικά με τα δημοτολόγια, τα οποία πρόκειται να συνενωθούν στο σύνολό τους για να αποτελέσουν το Εθνικό Δημοτολόγιο, στο οποίο και θα στηριχθεί η αναβάθμιση και η ανταλλαγή στοιχείων μεταξύ πολλών βάσεων δεδομένων που χρησιμοποιεί η δημόσια διοίκηση και άλλοι οργανισμοί δημόσιου συμφέροντος.
Ωστόσο, σύμφωνα με τον προϊστάμενο του δημοτολογίου Μυτιλήνης, Στέλιο Ελευθερίου, όσον αφορά στο δήμο Μυτιλήνης τουλάχιστον - αλλά και αρκετούς άλλους δήμους απ’ ό,τι φαίνεται -, από το 1998 οπότε και έγινε η τελευταία εκκαθάριση με το Σχέδιο «Καποδίστριας» και τη συνένωση των κοινοτήτων σε μεγαλύτερους δήμους, άλλη εκκαθάριση δεν έχει ξαναγίνει.
«Οι περισσότεροι από όσους είναι άνω των 100 ετών και είναι ακόμη εγγεγραμμένοι είναι άνθρωποι που είχαν έρθει από τα απέναντι παράλια, άλλοι χωρίς γονείς, άλλοι να έχουν φύγει για το εξωτερικό ή για άλλες περιοχές της Ελλάδας έκτοτε. Εκκαθαρίσεις γίνονται εφόσον έρθουν οι ληξιαρχικές πράξεις θανάτου, οι οποίες στις περισσότερες από τις παραπάνω περιπτώσεις δεν υπάρχουν. Δεν μπορούμε, όμως, να σβήσουμε δημότες χωρίς αυτές, είναι θέμα διαδικαστικό και γίνεται μόνο με εντολές του υπουργείου. Με τον “Καποδίστρια” είχε υπάρξει ένας άτυπος νόμος που προέβλεπε ότι μπορούσαν να σβηστούν με απόφαση των υπαλλήλων όσοι εγγεγραμμένοι δημότες ήταν πάνω από 100 ετών, βάζοντας την ηλικία αυτή ως “όριο φθοράς” και θεωρώντας ότι δεν υπήρχε πρόβλημα εάν κάποιοι ήταν ακόμη εν ζωή, προκειμένου να διευκολυνθεί η μετέπειτα πορεία των δημοτολογίων. Από τότε δεν έγινε άλλη εκκαθάριση, δεν ξέρω αν θα γίνει τώρα με τον “Καλλικράτη”.»
Στοιχεία υπεραιωνόβιων εγγεγραμμένων από δημοτολόγιο Ευεργέτουλα
Μην είναι ο καθαρός αέρας και το πλούσιο φυσικό περιβάλλον; Μην είναι οι πολλές θερμοπηγές και τα ιαματικά νερά; Τα ουζάκια και το καλό φαγητό μήπως;
Προφανώς τίποτα από όλα τα παραπάνω δεν παίζει κάποιο ρόλο, ωστόσο στα δημοτολόγια των δήμων της Λέσβου - σε όσα τουλάχιστον καταφέραμε να έχουμε στα χέρια μας, αλλά και σε αρκετά ακόμη, σύμφωνα με τους αρμόδιους υπαλλήλους - το ποσοστό των υπεραιωνόβιων κατοίκων φαίνεται πως συνεχώς… ανεβαίνει. Από τους 13 δήμους του νησιού, μόνο οι τέσσερις ήταν σε θέση να ξέρουν ακριβώς πόσοι ακριβώς δημότες τους ανήκουν στην κατηγορία όσων είναι πάνω από 100 ετών και είναι ακόμη εν ζωή. Το τελευταίο έχει μεγάλη σημασία, καθώς, όπως αποδείχθηκε, για όλους τους υπόλοιπους δήμους οι άνω των 100 ετών Λέσβιοι εν ζωή ανέρχονται, συνολικά, σε ορισμένες… χιλιάδες.
1.500 στο δήμο Μυτιλήνης
Πάνω από 1.500 είναι οι εγγεγραμμένοι δημότες και - κυρίως - οι ετεροδημότες μόνο από το 1905 μέχρι και το 1910 (άτομα που είναι δηλαδή από 100 έως 105 ετών) στο δήμο Μυτιλήνης που, σύμφωνα με την τελευταία απογραφή του 2001, έχει συνολικό πληθυσμό 36.196 κατοίκους.
Στο δήμο Γέρας των 6.985 κατοίκων, αντίστοιχα, φαίνεται πως γεννηθέντες από το 1901 μέχρι το 1910 υπάρχουν συνολικά 145 εν ζωή δημότες, από τους οποίους οι 25 είναι… μόνο 103 ετών, ενώ στο δήμο Πέτρας, που έχει σύνολο 3.749 κατοίκους, οι «εν ζωή» γεννημένοι από το 1900 μέχρι το 1909 είναι πάνω από 60.
Από τα στοιχεία που μας απέστειλε ο δήμος Ευεργέτουλα (3.336 κάτοικοι σύμφωνα με την τελευταία απογραφή), προέκυψε ότι μόνο οι άνδρες εγγεγραμμένοι στο δημοτολόγιο που έχουν γεννηθεί από το 1901 μέχρι το 1910 ανέρχονται σε 573, ενώ σε 585 ανέρχονται οι γυναίκες, αποτελώντας συνολικά πάνω από το… ένα τρίτο ολόκληρου του πληθυσμού του δήμου. Ακόμη και σε κάποιες περιπτώσεις που - όπως ισχύει και για το συγκεκριμένο δήμο - οι υπάλληλοι είχαν εικόνα για το ποιοι κάτοικοι από αυτούς είναι ακόμη εν ζωή (τρεις στο σύνολό τους στο δήμο Ευεργέτουλα, για παράδειγμα), κάτι τέτοιο προφανώς δεν είναι αρκετό και τα πραγματικά στοιχεία τού εκάστοτε δημοτολογίου δυστυχώς δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως αξιόπιστα.
… και τεχνικά προβλήματα
Η ίδια κατάσταση ισχύει και για αρκετούς ακόμη δήμους του νησιού. Μάλιστα, ένα μήνα σχεδόν μετά την πρώτη μας κλήση στα γραφεία των δημοτολογίων, από πολλούς δήμους δεν είχαμε καταφέρει ακόμη να έχουμε έστω και τις λίστες όσων δημοτών είναι εγγεγραμμένοι σε αυτούς. Κι αυτό λόγω του ότι, όπως αποδείχθηκε, πέρα από τη μη εκκαθάριση των δημοτολογίων, υπάρχουν και προβλήματα που αφορούν στις βάσεις δεδομένων και τη δυνατότητα διαχείρισής της από το αρμόδιο προσωπικό.
Χαρακτηριστικό είναι ότι οι υπάλληλοι πέντε τουλάχιστον δήμων υποστηρίζουν πως δεν είναι δυνατή η εκτύπωση, με κάποιο τρόπο, στοιχείων που βρίσκονται περασμένα σε αυτές. Ορισμένοι από τους υπαλλήλους, μάλιστα, αποκρινόμενοι ότι οι ίδιοι δεν ήξεραν να χειρίζονται επιπλέον το πρόγραμμα της βάσης δεδομένων, προσφέρθηκαν να ζητήσουν τεχνική βοήθεια από την εταιρεία που το έχει δημιουργήσει που, όπως φαίνεται, δεν είναι η ίδια για όλα τα δημοτολόγια της Λέσβου.
Σχετικά με αυτό, ο προϊστάμενος του δημοτολογίου Μυτιλήνης, Στέλιος Ελευθερίου, υποστηρίζει πως οι διαφορές στη δυνατότητα ή μη εκτύπωσης των στοιχείων από τα σχετικά προγράμματα των δήμων οφείλονται ενδεχομένως στο ότι αυτά τα διαχειρίζονται δύο ή τρεις διαφορετικές εταιρείες και συμπληρώνει ότι δεν πρόκειται για πρόβλημα εκπαίδευσης του προσωπικού. «Το προσωπικό της υπηρεσίας δημοτολογίου του δήμου Μυτιλήνης είναι εκπαιδευμένο. Έχουν πάει οι υπάλληλοί μας στην Αθήνα, έχει έρθει και η αρμόδια εταιρεία εδώ», αναφέρει.
Έχουν να «καθαριστούν» 12 χρόνια
Για την ιστορία, όταν το 2002 ξεκίνησε, από τον τότε υπουργό Εσωτερικών, Κώστα Σκανδαλίδη, η ανασύνταξη των εκλογικών καταλόγων, έγινε ανάθεση του έργου σε οκτώ διαφορετικές εταιρείες που ανέλαβαν τη διεκπεραίωσή του, δημιουργώντας η καθεμιά τη δική της βάση δεδομένων, κάτι που, σύμφωνα με σχετικό δημοσίευμα της εφημερίδας «Το Βήμα» του περασμένου Ιουνίου, οδήγησε στο πρόβλημα που δημιουργήθηκε όταν επιχειρήθηκε να γίνει ηλεκτρονικά η διασταύρωση και επαλήθευση των στοιχείων που είχαν εισαχθεί στο σύστημα. Το έργο επαναπροκηρύχθηκε με στόχο τη δημιουργία ενιαίας βάσης δεδομένων, που θα επέτρεπε εκτός άλλων και τη διασταύρωση των στοιχείων που περιλαμβάνονται στους εκλογικούς καταλόγους, οι οποίοι από το 2004 ταυτίζονται θεωρητικά με τα δημοτολόγια, τα οποία πρόκειται να συνενωθούν στο σύνολό τους για να αποτελέσουν το Εθνικό Δημοτολόγιο, στο οποίο και θα στηριχθεί η αναβάθμιση και η ανταλλαγή στοιχείων μεταξύ πολλών βάσεων δεδομένων που χρησιμοποιεί η δημόσια διοίκηση και άλλοι οργανισμοί δημόσιου συμφέροντος.
Ωστόσο, σύμφωνα με τον προϊστάμενο του δημοτολογίου Μυτιλήνης, Στέλιο Ελευθερίου, όσον αφορά στο δήμο Μυτιλήνης τουλάχιστον - αλλά και αρκετούς άλλους δήμους απ’ ό,τι φαίνεται -, από το 1998 οπότε και έγινε η τελευταία εκκαθάριση με το Σχέδιο «Καποδίστριας» και τη συνένωση των κοινοτήτων σε μεγαλύτερους δήμους, άλλη εκκαθάριση δεν έχει ξαναγίνει.
«Οι περισσότεροι από όσους είναι άνω των 100 ετών και είναι ακόμη εγγεγραμμένοι είναι άνθρωποι που είχαν έρθει από τα απέναντι παράλια, άλλοι χωρίς γονείς, άλλοι να έχουν φύγει για το εξωτερικό ή για άλλες περιοχές της Ελλάδας έκτοτε. Εκκαθαρίσεις γίνονται εφόσον έρθουν οι ληξιαρχικές πράξεις θανάτου, οι οποίες στις περισσότερες από τις παραπάνω περιπτώσεις δεν υπάρχουν. Δεν μπορούμε, όμως, να σβήσουμε δημότες χωρίς αυτές, είναι θέμα διαδικαστικό και γίνεται μόνο με εντολές του υπουργείου. Με τον “Καποδίστρια” είχε υπάρξει ένας άτυπος νόμος που προέβλεπε ότι μπορούσαν να σβηστούν με απόφαση των υπαλλήλων όσοι εγγεγραμμένοι δημότες ήταν πάνω από 100 ετών, βάζοντας την ηλικία αυτή ως “όριο φθοράς” και θεωρώντας ότι δεν υπήρχε πρόβλημα εάν κάποιοι ήταν ακόμη εν ζωή, προκειμένου να διευκολυνθεί η μετέπειτα πορεία των δημοτολογίων. Από τότε δεν έγινε άλλη εκκαθάριση, δεν ξέρω αν θα γίνει τώρα με τον “Καλλικράτη”.»
Στοιχεία υπεραιωνόβιων εγγεγραμμένων από δημοτολόγιο Ευεργέτουλα