Όπως γνωρίζουμε όλοι μας, στην πορεία του ελληνικού κράτους έχουν καταγραφεί αρκετές προσπάθειες διοικητικής και χωροταξικής μεταρρύθμισης με στόχο την επίτευξη αναπτυξιακών προοπτικών και βελτιστοποίησης της οργάνωσής του. Η πιο πρόσφατη από αυτές ήταν ο Ν. 2539/1997, ή αλλιώς ο νόμος «Καποδίστριας» και το σχέδιο «Καλλικράτης» το οποίο βρίσκεται σε φάση συζήτησης.
Οι βασικές αρχές του σχεδίου «Καποδίστριας» αλλά και του υπό διαβούλευση «Καλλικράτης» είναι οι παρακάτω:
- Ο συνδυασμός των αρχών της δημοκρατικότητας και της αποτελεσματικότητας (μεγάλοι ΟΤΑ αλλά με ισχυρή δημοτική αποκέντρωση).
- Η συντονισμένη εφαρμογή νομικών ρυθμίσεων και αναπτυξιακών μέτρων. Η αναπτυξιακή ενδοδημοτική ισορροπία (κατοχύρωση της ενδοδημοτικής αποκέντρωσης των δημοσίων επενδύσεων).
- Η εξασφάλιση της ευρύτερης δυνατής πολιτικής και κοινωνικής συναίνεσης.
Εκτός, όμως, από τους βασικούς άξονες που διέπουν τη χάραξη αυτής της συγκεκριμένης διοικητικής-χωροταξικής μεταρρύθμισης έχουν γίνει κοινώς αποδεκτά και συγκεκριμένα μετρήσιμα ποσοτικά και ποιοτικά κριτήρια, τα οποία εφαρμόζονται και τηρούνται για την επιλογή των νέων διοικητικών οντοτήτων.
Επιγραμματικά αναφέρουμε τα εξής:
- Πληθυσμιακά (όπως ο αριθμός των δημοτών, ο αριθμός των κατοίκων, η πληθυσμιακή πυκνότητα, η κατανομή των κατοικιών).
- Κοινωνικά (όπως το μέσο μέγεθος νοικοκυριού, οι μορφωτικοί δείκτες, το ποσοστό αλλοδαπών).
- Οικονομικά (όπως η απασχόληση, η δομή της απασχόλησης, η εργασιακή κινητικότητα, το εισόδημα).
- Γεωγραφικά (όπως η έκταση και η μορφολογία, το σχήμα, η προσβασιμότητα, τα δίκτυα υποδομών).
- Αναπτυξιακά (όπως η δομή της τοπικής οικονομικής δραστηριότητας και γενικότερα της τοπικής ανάπτυξης, η ύπαρξη εκπαιδευτικών και ερευνητικών φορέων, η συμμετοχή σε Κοινοτικά και Εθνικά Προγράμματα).
- Λειτουργικά και βιωσιμότητας του νέου δήμου (πόροι και ενδογενές δυναμικό).
- Πολιτιστικά, Ιστορικά και Χωροταξικά κριτήρια.
Σύμφωνα με τις παραπάνω βασικές αρχές και τα κριτήρια που έχουν τεθεί, θεωρούμε:
- θετική την κίνηση για τις διοικητικές συνενώσεις των ΟΤΑ και τη χωροταξική αναδιοργάνωση, αρκεί να έχει εξασφαλιστεί εκ των προτέρων η βιωσιμότητα και κυρίως η οικονομική ανεξαρτησία των νέων δήμων,
- στη Λέσβο μπορούν να αναπτυχθούν τρεις νέοι δήμοι, της Ανατολικής - Νότιας και ΒΔ Λέσβου.
Από εδώ και στο εξής κρίσιμο θέμα για την ανάπτυξη των συνενούμενων περιοχών θα είναι η δημοκρατική λειτουργία των νέων δήμων και η συμμετοχή των πολιτών στη διαμόρφωση αυτής της ανάπτυξης, τόσο στο τοπικό όσο και στο επίπεδο των νέων «υπερδήμων».
Ως Πολιτιστικός Σύλλογος με ενεργό παρουσία και δράση θεωρούμε απαραίτητη κίνηση τη διαβούλευση των δημοτικών αρχών πάνω σε καίρια ζητήματα που αφορούν στη λειτουργία, την αναπτυξιακή προοπτική των νέων δήμων, αλλά και τη συνεχή ενημέρωση των πολιτών μέσα από λαϊκές συνελεύσεις και συναντήσεις φορέων.