Αφορμή για την πρώτη μου επίσκεψη στη Λέσβο, αποτέλεσε μια εκδήλωση που αφορούσε τον θρησκευτικό τουρισμό. Φθάνοντας Παρασκευή πολύ πρωί στο αεροδρόμιο «Οδυσσέας Ελύτης», πρώτη εικόνα ήταν η θάλασσα μπροστά του με τα υπέροχα χρώματα. Στο δρόμο για Μυτιλήνη, εντυπωσιάζομαι από τα υπέροχα νεοκλασικά αρχοντικά που βρίσκονται κατά μήκος της διαδρομής στην αρχοντική συνοικία της Βαρειάς, του Ακλειδιού, της Σουράδας, αλλά και στο κέντρο της πόλης, που τα περισσότερα κατοικούνται ή έχουν γίνει υπέροχα ξενοδοχεία όπως το «Loriet», ο «Πύργος Μυτιλήνης» και ο «Ορφέας». Πρώτη εικόνα από την πόλη της Μυτιλήνης, η προβλήτα στην Κουντουριώτη με τα μαγαζιά και τα καφέ, ο εντυπωσιακός τρούλος του Αγίου Θεράποντα να ξεχωρίζει, το κάστρο πιο πέρα, αλλά και τα όμορφα κτίρια του Δημαρχείου, της Περιφέρειας, του Δημοτικού Θεάτρου και το «Πανελλήνιον» καφενείο, να δεσπόζουν. Αφού διαβάζω τα πρωτοσέλιδα του τοπικού Τύπου, συναντώ τον δήμαρχο και φεύγω για συνέντευξη στην ΕΡΑ Αιγαίου, που το στούντιο βρίσκεται σε ένα νεοκλασικό αρχοντικό απέναντι από το Νοσοκομείο.

Φεύγω αμέσως, μεσημέρι με πολύ ζέστη για να προλάβω πριν κλείσει, το Μουσείο του Θεόφιλου, του φημισμένου ζωγράφου που η λαϊκή του ζωγραφική επαινέθηκε στο εξωτερικό. Οι πίνακες του στο μικρό μουσείο χαρακτηριστικοί και απέναντι επισκέπτομαι το ανακαινισμένο Μουσείο Τεριάντ-Ελευθεριάδη, με Πικάσο και Ματίς, όπου ήταν αυτός που από το Παρίσι και λόγω της καταγωγής του από τη Μυτιλήνη, ανέδειξε τον Θεόφιλο. Φεύγω για φαγητό με θαλασσινά και το παραδοσιακό ούζο στην Παναγιούδα και αμέσως μετά φεύγω για το γραφικό Μανταμάδο, για προσκύνημα στον Ταξιάρχη, με την μαύρη εικόνα Του από αίμα και λάσπη, τα παπούτσια του από τάματα γύρω, τα σπαθιά και το αεροπλάνο στην είσοδο. Τρώμε τους παραδοσιακούς λουκουμάδες στην αυλή, με ελληνικό καφέ και φεύγω για το Επιμελητήριο μπροστά στη θάλασσα. Η εκδήλωση για τον θρησκευτικό τουρισμό πετυχημένη και αμέσως μετά πάω βόλτα στη βραδινή Μυτιλήνη, στα Λαδάδικα και στα γραφικά στενάκια, με πολύ κόσμο και όμορφα μαγαζιά και αυλές. Επόμενο πρωί, πάω βόλτα μέσα στην πόλη, στην Ερμού, στην Μητρόπολη με το γοτθικού τύπου καμπαναριό της, που φαίνεται από παντού, στα στενά της πόλης καθώς και στον Άγιο Θεράποντα με την επιβλητική αρχιτεκτονική του. Στην πλατεία με το άγαλμα του Στρατή Μυριβήλη πίσω από το Δημαρχείο και το καφέ «Κήπος» και το Πάρκο λίγο πιο πάνω. Φεύγω για τον κόλπο της Γέρας, σταματώ να δω το παλιό δημαρχείο της Γέρας, σε ένα καταπληκτικό αρχοντικό του Βρανά και χάνομαι στα στενά δρομάκια με τα καφενεία, μέχρι να συναντήσω το Ελαιοτριβείο-Μουσείο Βρανά (παππού του Οδ. Ελύτη) στον Παπάδο, φτιαγμένο από το «Αρχιπέλαγος» και τον Ν. Σηφουνάκη, όπου στους επιβλητικούς του χώρους μαθαίνεις για τη διαδικασία παραγωγής του λαδιού και τις ελιές, με γύρω μυλόπετρες, μόνος μου μιας και πολύ ζέστη. Πάω για βουτιά στα πεντακάθαρα νερά στον Άγιο Ισίδωρο και μετά βόλτα στην πρωτεύουσα του ούζου, στο Πλωμάρι. Βλέπω το «Αθανασιάδειον» με την όμορφη αρχιτεκτονική, το παραδοσιακό καφενείο με την ιστορική λέσχη, τη βρύση του Αγά, την εκκλησία που μετά τον σεισμό υπέστη ζημιές, το Μουσείο του Ούζου της Ποτοποιίας Πλωμαρίου «Αρβανίτη», στο δρόμο το Μουσείο Ούζου Βαρβαγιάννη του 1860 για το πώς φτιάχνεται. Πηγαίνω στην Αγιάσο, στους πρόποδες του Ολύμπου, βλέπω τον Συνεταιρισμό των Γυναικών, το όμορφο κτίριο που στεγάζει την Αστυνομία, τα παραδοσιακά καφενεία με τον πλάτανο και τον ανυπέρβλητο Ναό της Παναγίας της Αγιάσου, που εσωτερικά δύσκολα συναντάς όμοιό του. Τι να πρωτοπείς για το τέμπλο και την διακόσμηση του. Και καθώς βλέπω το Αναγνωστήριον, το Δημαρχείο και το Λαογραφικό Μουσείο, αναχωρώ για Μυτιλήνη και μετά για το Πανηγύρι του Ταύρου στην Αγία Παρασκευή αργά το βράδυ, όπου δεκάδες άλογα υπό τους ήχους τρομπέτας και με τους ντόπιους να τα ιππεύουν, παρελαύνουν μπροστά σε εκατοντάδες κόσμο. Τέτοιο έθιμο, δεν είχα ξαναδεί! Επόμενο πρωί φεύγω από Μυτιλήνη για να προσκυνήσω στο Μοναστήρι του Αγίου Ραφαήλ και περνάω μπροστά από το υπό εγκατάλειψη κτίριο του «Σάρλιτζα Παλλάς», με τους φοίνικες μπροστά στη θάλασσα, που περιμένει την αναστύλωσή του, στη Λουτρόπολη της Θερμής. Πάω ξανά Αγία Παρασκευή για επίσκεψη μεσημέρι (ολομόναχος) στο Μουσείο Βιομηχανικής Ελαιουργίας Λέσβου της Τράπεζας Πειραιώς στο χώρο που ήταν το Κοινοτικό Ελαιοτριβείο και μαθαίνω για το λάδι και πιο δίπλα τα εντυπωσιακά Εκπαιδευτήρια, που κατασκευάστηκαν με τα κέρδη του ελαιοτριβείου. Πάω Καλλονή με τα όμορφα σχολεία της και τη γνωστή ομάδα για να φθάσω στην Πέτρα. Κατεβαίνω με τα πόδια, περιπλανιέμαι στα σοκάκια της, με το κτίριο του Πολ. Συλλόγου, την ποτοποιία, το αρχοντικό της Βαρελτζήδαινας, τη βιβλιοθήκη, τον Άγ. Νικόλαο με τα τρία στρώματα τοιχογραφημένων αγιογραφιών και φυσικά την Παναγία της Πέτρας στο βράχο, επιβλητική. Αφού κάνω βουτιά στην Άναξο, φθάνω Μόλυβο, με το πανέμορφο κάστρο του. Περπατώ στα ανηφορικά στενά του καλυμμένα με φυλλωσιές, από τα ομορφότερα δρομάκια. Η πινακοθήκη της Μήθυμνας, το αρχοντικό Κράλλη, ο Ναός των Ταξιαρχών στην κορυφή με το παλιό τέμπλο και πάω με το αυτοκίνητο ως την κορυφή του κάστρου. Επιστροφή Μυτιλήνη, βλέποντας να περνάει στην προκυμαία ένα τάγμα στρατού με μουσικές και βράδυ βόλτα. Επόμενο πρωί, βόλτα στην Καβέτσου με τα αρχοντικά, μετά καφές και μένοντας σε ξενοδοχείο που αντί για αριθμούς, είχε λουλούδια στις πόρτες, δίνω την υπόσχεση να ξανάρθω για μια βουτιά στα Βατερά με την απέραντη παραλία, για τη Βρίσα, την Ερεσό, τον Πολιχνίτο και για μια επίσκεψη στο Σίγρι και στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας και στο Απολιθωμένο Δάσος του, για την Λέσβο, μια περιοχή ανεξάντλητη σε ομορφιές και εικόνες.

*Ο Νεκτάριος Καλαντζής είναι οικονομολόγος, κοινωνιολόγος, δημοτικός σύμβουλος του Δήμου Παλλήνης.