Αν δεν έχω μπερδευτεί, κάπου στο Λύκειο (ή μήπως ήταν στο Γυμνάσιο;) μαθαίνουμε άπαντες οι Έλληνες πολίτες, ποιες είναι οι τρεις εξουσίες που διέπουν τη δημοκρατία μας, όπως και το βασικό διαχωρισμό τους, η διάκριση σε νομοθετική, εκτελεστική και δικαστική εξουσία.

Έτσι για να ξέρουμε πώς λειτουργεί η πολιτεία και το κράτος μας, κι όλα τα παρεμφερή περί ισονομίας, ισοτιμίας και δεν ξέρω ‘γω τι άλλο περιελάμβανε συγκεντρωμένο στις σελίδες του, εκείνο το περίφημο μάθημα της Αγωγής του Πολίτη, που εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων, όλοι παίρναμε στρογγυλό 20άρι στα διαγωνίσματά του. Κι ας μην ξέραμε τι ακριβώς είναι ο Μοντεσκιέ ή τι πάνω - κάτω προβλέπει το ελληνικό Σύνταγμα.

Όπως και κάθε τι άλλο που μαθαίνουμε στα μικράτα μας, όλα εκείνα δηλαδή που σπέρνει το σχολείο στα παιδιά για να συνδιαμορφώσουν την παιδεία και την κουλτούρα τους ως πολίτες, έτσι κι αυτές τις βασικές αρχές, τις θεωρούμε -ανεξάρτητα απ’ τις πολιτικές μας αντιλήψεις- περίπου ως πανάκεια και δεν μπαίνουμε εύκολα στον πειρασμό να τις αναθεωρήσουμε ή να τις αμφισβητήσουμε.

Κι αυτό ακόμη και αν πολλές φορές στην πράξη, δυστυχώς διαπιστώσουμε πως τα πράγματα δεν είναι και τόσο ιδεατά όπως τα περιέγραφε το σχολικό εγχειρίδιο ή τα όποια άλλα παρεμφερή βιβλία έχει μελετήσει κανείς στη ζωή του. Με απλά λόγια, εσκεμμένα ή ίσως και ασυνείδητα, διατηρούμε μια συγκαταβατική θεώρηση, έως και κάνουμε λίγο - πολύ τα στραβά μάτια, προκειμένου να μην καταρρεύσει το ιδανικό οικοδόμημα που έχουμε ανεγείρει στο μυαλό μας, και προστάζει στο ευνομούμενο κράτος μας, άλλος να νομοθετεί, άλλος να εκτελεί και άλλος να απονέμει δικαιοσύνη.

Έτυχε με μεγάλη συχνότητα, ως υπηρέτης της «τέταρτης» εξουσίας κι «υποψιασμένη» με τα στραβά κι ανάποδα τούτου του τόπου, να ασχοληθώ σοβαρά με «στραβοπατήματα» που επέφεραν σύγχυση λειτουργιών μεταξύ των εξουσιών, αλλά φευ, σπάνια η υπόθεση έβγαλε λαβράκι.

Αυτά στο παρελθόν γιατί αυτό που συμβαίνει τα τελευταία χρόνια, πραγματικά ξεφεύγει απ’ τα ειωθότα των προηγούμενων δεκαετιών και λίγο έως πολύ τρομάζει όλους εμάς που μάθαμε να σκεφτόμαστε διαχωρίζοντας το βουλευτή απ’ το δικαστή. Γιατί είναι γεγονός ότι πλέον πληθαίνουν δραματικά οι περιπτώσεις που κάποιοι της μιας εξουσίας φαίνεται να παρεμβαίνουν στη λειτουργία της άλλης, με αποκορύφωμα όλη την παραφιλολογία των τελευταίων ειδικά μηνών σε ό,τι αφορά τα δρώμενα γύρω απ’ τη δικαιοσύνη και τις επεμβάσεις για τον έλεγχό της.

Δεν θα υπεισέλθω σε λεπτομέρειες, αλλά είναι πάρα πολλές οι συμπτώσεις και πολύ πυκνός ο καπνός για να αποκλειστεί κατηγορηματικά η εντύπωση ότι κάπου υπάρχει μια φωτιά, έστω φλογίτσα προς το παρόν, που αν όμως τροφοδοτηθεί με ξερόκλαδα, είναι έτοιμη να μεγαλώσει και να φουντώσει, ανατρέποντας ενδεχομένως ό,τι ξέραμε ή ό,τι νομίζαμε πως ίσχυε.

Κι ειλικρινά, δεν μπορώ να αποτιμήσω αν συνολικά αυτή η εμφανιζόμενη ολοένα και πιο βαριά «θολούρα» ανάμεσα σε όλες τις εξουσίες, αυτή η περιρρέουσα κακοφορμισμένη ατμόσφαιρα η οποία μας πνίγει, αποτελεί αποκύημα της αμείλικτης δημοσιότητας, που μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης έχει αποκτήσει η ιδιωτική ζωή και οι προσωπικές στιγμές των στελεχών όλων των εξουσιών, ή αν όντως έχουν μπερδευτεί οι μεν με τους δε. Ανεπανόρθωτα ίσως.

Αν διαταραχθεί αυτή η βασική διάκριση, αν επέλθει θεσμική σύγχυση των λειτουργιών της εξουσίας, τότε θα διασαλευθεί το ύψιστο αγαθό που μια συγκροτημένη πολιτεία καλείται να υπηρετήσει και να προάγει με τα συντεταγμένα όργανά της, δηλαδή να διασφαλίσει και να περιφρουρήσει τη δημοκρατία και την ελευθερία των πολιτών της.

Άλλωστε η εφαρμογή της αρχής της διάκρισης των εξουσιών αποτελεί θεμελιακή συνταγματική επιταγή για την προάσπιση της ισότητας των πολιτών και ιδίως για την αποφυγή της κατάχρησης της εξουσίας, διότι αυτό είναι το επόμενο βήμα απ’ το «μπέρδεμα» των εξουσιών, μια και η συγκέντρωση όλης της δύναμης απ’ τις τρεις εξουσίες στα ίδια χέρια, οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην κατάχρηση εξουσίας.

Ας μείνουν λοιπόν ανέπαφες στη διάκρισή τους, οι εξουσίες όσο κι αν κάποιοι πολύ θα εξυπηρετούνταν απ’ το μπέρδεμά τους, τυχαίο ή όχι.

*Η Μαρίνα Πολλάτου είναι συνταξιούχος δημοσιογράφος.