Στα τέλη του 18^ου αιώνα ο Άγγλος καλόγερος και οικονομολόγος Μalthus κήρυττε την ηθική αποχή. Έτσι αναπτύχθηκε η απάνθρωπη Μαλθουσιανή θεωρία. Κατ’ αυτή, όποιος δεν έχει τη δυνατότητα να θρέψει σύζυγο και παιδιά, δεν πρέπει να παντρεύεται. Απλά, οι φτωχοί θα πρέπει να μένουν άγαμοι. Τούτο το στήριζε, στο πεπερασμένο της παραγωγικότητας της γης. Τότε ο πληθυσμός της, ήταν περίπου 1 δισεκατομμύριο άτομα και αφού η γεωργική καλλιέργεια και παραγωγή εξαρτιόταν απ’ το ησιόδειο άροτρο, χωρίς λιπάσματα, φάρμακα και ό,τι άλλα μέσα της προσφέρει σήμερα η τεχνολογία και επιστήμη, ήταν, κατ’ αυτόν, πεπερασμένη. Έτσι, η αύξηση του πληθυσμού με την έλλειψη τροφής θα οδηγούσε την ανθρωπότητα σε λιμούς, πολέμους και δεινά ποικίλα.

H θεωρία αυτή έπεσε έξω, αφού ο Μalthus δεν μπορούσε τότε να διειδεί τα τεχνολογικά άλματα του ανθρώπου σ’ όλους τους τομείς δραστηριότητάς του, μεταξύ αυτών της σύγχρονης γεωργίας.

Τούτη όμως, μάλιστα σήμερα μέσα στο ολέθριο περιβάλλον της παγκοσμιοποίησης, βασίζεται στα κριτήρια της υψηλής παραγωγικότητας. Αυτό σημαίνει, πέραν της δια μηχανημάτων καλλιέργειας, χρήσης λιπασμάτων, φυτοφαρμάκων, κ.λπ., ύπαρξη οπωσδήποτε πλούσιας γης. Όταν η παραγωγικότητα της γης του είναι χαμηλή, μοιραία ο γεωργός εγκαταλείπει το επάγγελμά του και αυτή μένει ακαλλιέργητη. Στα νησιά όπου η πλούσια γη είναι σπάνια, η παραγωγικότητα όντως είναι μικρή. Αποτέλεσμα, εκεί που άλλοτε καλλιεργούταν ακόμη και με τον κασμά η ελάχιστη σπιθαμή γης, κτήματα τότε ζηλευτά και περιζήτητα, σήμερα μένουν χέρσα. Τούτο ατυχώς συμβαίνει ακόμη και στην ηπειρωτική χώρα, μετά τις ποσοστώσεις που έχει επιβάλει η Ε.Ε. Τελικό αποτέλεσμα, η εγκατάλειψη πολλών καλλιεργειών. Χαρακτηριστική περίπτωση, η ζαχαροτευτλοκαλλιέργεια που έδινε πλούτο όπου γινόταν (1970-2000). Σήμερα ατυχώς, τα τότε 3-4 εργοστάσια ζαχαροπαραγωγής είναι αδρανή, ή κλειστά.

Εκείνες οι καλλιέργειες που εξακολουθούν να υπάρχουν είναι αυτές των οποίων τα προϊόντα είναι προστατευόμενης ονομασίας προέλευσης (ΠΟΠ).Ως τέτοιο, νοείται το όνομα μιας περιοχής, που χρησιμοποιείται στην περιγραφή ενός αγροτικού προϊόντος που παράγεται σε αυτήν και η ποιότητα ή τα χαρακτηριστικά του οφείλονται κυρίως ή αποκλειστικά στο γεωγραφικό περιβάλλον.

Ένα ιδιαίτερα χαρακτηριστικό προϊόν ΠΟΠ, είναι η μαστίχα Χίου, η ρητίνη που βγαίνει από το φλοιό των μαστιχόδενδρων μετά την επί τούτου χάραξή τους απ’ τους καλλιεργητές. Το άρωμά κι οι άλλες ιδιότητες της, την κάνουν περιζήτητη στην ιατρική, κοσμετολογία μαγειρική, κ.ά., ανά τον κόσμο. Ένα άλλο διάσημο προϊόν ΠΟΠ, είναι ο κρόκος Κοζάνης. Τούτος ως καρύκευμα, είναι φημισμένος σε παγκόσμια κλίμακα λόγω της έντονης γεύσης και ποιότητας χρώματος.

Στο νησί μας, η φύση δεν χάρισε κάτι αντίστοιχο της Χίου ή της Κοζάνης.

Μας χάρισε όμως το χρυσό λάδι, που ατυχώς, είναι αναξιοποίητο. Αν οι ταγοί του νησιού μας στα χρόνια της μεταπολίτευσης είχαν επιδιώξει να αξιοποιήσουν τούτο, που φθάνει περίπου στο 1/10 της εθνικής μας παραγωγής, με την κατάλληλη τυποποίηση του θα μπορούσε να αποτελεί ΠΟΠ τεραστίου διαμετρήματος για όλους μας. Κάτι τέτοιο θα απέφερε στη Λέσβο εισοδήματα ως και 20πλάσια των σημερινών, αναλογιζόμενοι ότι οι Ιταλοί που το αγοράζουν χύμα, το συσκευάζουν ως ιταλικό και το λανσάρουν στις ευρωπαϊκές αγορές ως χρυσό λάδι, όπως και είναι. Όμως τίποτα δεν έγινε κι έτσι με τις σημερινές χαμηλές τιμές του χύμα λαδιού, ο κραταιός λεσβιακός ελαιώνας εγκαταλειπόμενος, καταστρέφεται.

Μας έχει επίσης χαρίσει, ατέλειωτη ηλιοφάνεια, φωτεινότητα και υπέροχο ξερικό κλίμα. Τούτες οι συνθήκες είναι εξαιρετικές για την αμπελοκαλλιέργεια, που δυστυχώς για το νησί μας έχει ουσιαστικά εγκαταλειφθεί.

Τούτες οι συνθήκες είναι ιδιαίτερα εξαιρετικές για τα κάθε λογής αρωματικά, φαρμακευτικά φυτά (ρίγανη, θυμάρι, λεβάντα, κ.ά.). Διαβάζω, ότι ο Δήμος των Ιωαννίνων, του οποίου οι κλιματολογικές συνθήκες είναι ιδιαίτερα δυσμενείς σε σχέση μ’ αυτές του νησιού μας, επιδιώκει την καλλιέργεια και ορθολογική εκμετάλλευση τέτοιων φυτών. Τούτο ξεκινά από το όργωμα, σπορά, και καταλήγει στη συγκομιδή, συσκευασία, marketing και τελικά εμπορία της παραγωγής. Μάλιστα δίδοντας ξεχωριστή βαρύτητα στην αξιοποίηση της γης των δημοτών του, πρωτοτυπώντας ο Δήμος αυτός έχει ορίσει και Αντιδήμαρχο Πρωτογενούς Τομέα. Τούτος, πλαισιωμένος με γεωπόνους και άλλους επιστήμονες επιζητεί την αξιοποίηση της εκεί γης και τόνωση της αγροτικής παραγωγής της. Παράλληλα απευθύνεται σε νέους αγρότες ώστε να ξεκινήσει η προσπάθεια της καλλιέργειας και αξιοποίησης αρωματικών, φαρμακευτικών φυτών, με σκοπό τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και εισοδήματος.

Βέβαια στο νησί μας, τέτοια πρωτοποριακή ιδέα (Αντιδημαρχία Πρωτογενούς Παραγωγής) δεν θα μπορούσε να μπει στα μυαλά των κρατούντων στο Δήμο Λέσβου.

Πιστεύω ότι είναι ευκαιρία, ο νεοσύστατος Δήμος Δυτικής Λέσβου που διαθέτει πεδιάδες και άλλες κατάλληλες εκτάσεις, να προγραμματίσει κάτι αντίστοιχο προς αυτό του Δήμου Ιωαννιτών. Η όποια νέα θέση εργασίας στη μία εκ των πλέον υπαναπτύκτων επαρχιών της Ε.Ε., αυτή της Δυτικής Λέσβου, είναι ζητούμενο, αν θέλουμε να δούμε πάλι να ξαναζωντανεύουν τα ως σήμερα παραμελημένα, γηρασμένα και εγκαταλελειμμένα χωριά μας.