Προ ημερών, λεσβιακά Μ.Μ.Ε. είχαν αυτή την επικεφαλίδα. Στο κείμενο που ακολουθούσε, αναλυόταν το θλιβερό γεγονός πως μία 58χρονη στην Ερεσό ήταν πεθαμένη δίπλα στην παράλυτη, αδύναμη αδελφή της για έξι μέρες και κανείς δεν είχε νοιαστεί γι’ αυτές. Κανείς δεν τις αναγόρεψε τις δύσμοιρες, τόσες μέρες!

Εικόνα σοκαριστική. Η νεκρή, δίπλα στην παράλυτη γυναίκα. Αυτή να βλέπει την αδελφή της για μέρες νεκρή δίπλα της, να κάνει προφανώς ό,τι μπορούσε μέσα στην εκ της παραλυσίας αδυναμία και την εν γένει κατάστασή της για έξι ολόκληρες μέρες, χωρίς απόκριση από κάποια ψυχή ζώσα. Δηλαδή, το βιβλικό «φωνή βοώντος εν τη ερήμω» σε πλήρη αντιστοίχιση. Εικόνα τραγική! Δαντική! Τόσο κοντά σ’ όλους μας, αλλά και τόσο μακριά μας!!!

Κάποιοι εύκολα θα πουν ότι δυστυχώς αυτό θα μπορούσε να συμβεί και στο κέντρο της Αθήνας, και τούτο έχει να κάνει περισσότερο με την αποξένωση των ανθρώπων μεταξύ τους και την εξ αυτής απομόνωσή τους. Αυτό είναι βέβαια σωστό για τις μεγάλες πόλεις που οι άνθρωποι δε γνωρίζονται μεταξύ τους. Ατυχώς στην περίπτωσή μας ο λόγος είναι η ερήμωση των χωριών μας, ως αποτέλεσμα της καθημερινά προϊούσης ερημοποίησής τους. Δε θα μπορούσε να είναι αλλιώς τα πράγματα, ατυχώς. Οι αριθμοί που λένε πάντα την αλήθεια, καταδεικνύουν με περισσή ενάργεια, του λόγου το αληθές. Παίρνω ως παράδειγμα τα δύο άλλοτε κεφαλοχώρια: Ερεσό (που συνέβη το τραγικό αυτό γεγονός) και Άντισσα, παραθέτοντας τα στοιχεία των σχετικών απογραφών.

1961: Άντισσα 2.732, Ερεσός 2.787

2001: Άντισσα 1.340, Ερεσός 1.581

Απώλεια Πληθυσμού (%): Άντισσα ~51%, Ερεσός ~43%

Απώλειες τέτοιες παρουσιάζουν όλες οι κωμοπόλεις και χωριά της Λέσβου. Τούτο προκύπτει άμεσα εκ του ότι ενώ η πρωτεύουσα Μυτιλήνη έχει μικρή αύξηση πληθυσμού 28.846 (1961), 29.656 (2011), το νησί απώλεσε πληθυσμό 30.945 ατόμων στα 50 αυτά χρόνια. Η απώλεια πληθυσμού προδήλως μαστίζει τη λεσβιακή ύπαιθρο.

Το να προσπαθήσει κανείς να αναλύσει το φαινόμενο δε χρειάζεται να έχει ειδικές γνώσεις, διπλώματα, ούτε φυσικά και εξειδίκευση μεταπτυχιακού τίτλου. Απλή λογική μόνο αρκεί. Λογική και αντίληψη της έννοιας «ισοζύγιο». Αυτό δηλαδή που κάνει ο κάθε απλός οικογενειάρχης στην καθημερινότητα και βιοπάλη του για να τα φέρει βόλτα, να στηρίξει την οικογένειά του, να βοηθήσει τα παιδιά του. Προγραμματίζοντας απ’ τη μια και κάνοντας απολογισμό από την άλλη. Να υπάρξει ισοζύγιο. Κατά πώς λέγεται, να είμαστε τουλάχιστο «ίσα βάρκα - ίσα νερά».

Αυτό το απλό δεδομένο χρησιμοποίησε ο Εθνάρχης Βενιζέλος προ 90 τόσων χρόνων, θεσμοθετώντας τα των ανωνύμων εταιρειών και όριζε ότι ο πρόεδρός της θα πρέπει να ενεργεί «δίκην καλού οικογενειάρχου».

Αυτό το απλό που κάνει κάθε καλός οικογενειάρχης στην οικογένειά του, όπως είναι κατανοητό, θα πρέπει να γίνεται αναμφισβήτητα και στις κοινωνικές δομές. Δηλαδή σε μια κοινότητα, ένα δήμο, ένα νησί, ένα νομό και φυσικά στο Κράτος. Αυτό δηλαδή που για χρόνια δε γινόταν από τη μεταπολίτευση και μετά, σχεδόν σε όλα εξ αυτών (εκτός εξαιρέσεων που επιβεβαιώνουν ατυχώς τον κανόνα) και ειδικότερα στις Κυβερνήσεις που μας κυβέρνησαν.

Με μη ισοσκελισμένους ετήσιους προϋπολογισμούς επί χρόνια, οδηγηθήκαμε νομοτελειακά στη σημερινή απερίγραπτη, δεινή κατάστασή μας. Των Μνημονίων, της Τρόικας, της φτώχειας και της μιζέριας. Κοντολογίς, της νέας κατοχής (οικονομικής) που βιώνουμε οι Νεοέλληνες σήμερα. Της κατάστασης που πλέον των άλλων όλων δεινών της πατρίδας, το χειρότερο είναι η αποψίλωσή της από τη νεολαία μας, που φεύγει στα ξένα. Νέοι μετανάστες. Μάλιστα υψηλής μορφωτικής στάθμης. Λέγεται ότι περί τις 150.000 επιστήμονες έχουν ήδη εγκαταλείψει τη χώρα τα 3 - 4 χρόνια. Είναι αδιανόητο η Ελληνική Πολιτεία να έχει επενδύσει δισεκατομμύρια στον τομέα της Παιδείας και τους καρπούς να δρέπουν άλλες χώρες, κυρίως η Γερμανία, όπου αυτοί οι «εργάτες» του πνεύματος πάνε να βρουν απάγκιο επιβίωσης.

Της γενικότερης αυτής εικόνας της Πατρίδας, η Λέσβος ούσα παντελώς ανοχύρωτη από άποψη παραγωγικής και αναπτυξιακής υποδομής, βρέθηκε στην εποχή της κρίσης στην κυριολεξία γυμνή. Η γεωργική παραγωγή ουσιαστικά ανύπαρκτη, αφού και αυτός ακόμη ο κραταιός λεσβιακός ελαιώνας απαξιώθηκε και στην ουσία εγκαταλείφθηκε. Η κτηνοτροφία, ουσιαστικά η ίδια με αυτή της εποχής των παππούδων μας, με μια ουσιώδη διαφορά: οι κτηνοτρόφοι μας κατ’ αριθμό μειώνονται με την πάροδο των χρόνων και μεγαλώνουν τα κοπάδια ανά κτηνοτρόφο.

Όμως οι μέθοδοι της δουλειάς του, τα διατιθέμενα μέσα, οι λύσεις των όποιων προβλημάτων του, εξακολουθούν να είναι όπως αυτά από πολλών γενεών. Έτσι η ανταγωνιστικότητα στα προϊόντα της κτηνοτροφίας μας είναι εξαιρετικά χαμηλή και οι τιμές του γάλακτος τέτοιες, που καθηλωμένες για χρόνια οδηγούν στην προοδευτική εγκατάλειψή της. Κτηνοτρόφοι γίνονται ελάχιστοι πια νέοι μας.

Το χειρότερο όλων, ο Τουρισμός, η «βαριά βιομηχανία» της χώρας όπως λέγεται, για το νησί μας δεν υπήρξε ανάλογη των δυνατοτήτων του (φυσικό κάλλος, ιστορία, κλιματολογικές συνθήκες, μορφολογοτοπογραφική εικόνα κ.ά.) και οι σχετικές υποδομές, τόσο σε ιδιωτική (ξενοδοχειακές μονάδες, άλλα καταλύματα κ.λπ.), όσο και σε δημόσια βάση (λιμάνια, αεροδρόμια, δρόμοι κ.ά.), και έτσι η ανάπτυξη, υπήρξε προβληματική. Άκρως αναντίστοιχη προς αυτά που της πρέπουν της Λέσβου. Συνέπεια τραγική, η συνεχής πληθυσμιακή απίσχνασή της, αφού χωρίς δουλειά προδήλως ο καθένας φεύγει όπου μπορεί για να ικανοποιήσει τα της βιοτικής του μέριμνας.

Κλείνοντας, αυτό που τονίζω είναι ότι οι 140.000 του πληθυσμού μας (1913), σήμερα είναι μόνο ~87.000 (εκ των οποίων ~10 - 12.000 αλλοδαποί). Τα χωριά μας λοιπόν μοιραία, καθημερινά φθίνουν. Τέλος, τα άκρως επώδυνα μέτρα, ως δημιουργία του Δήμου-τέρατος, κλείσιμο των Κ.Υ., συρρίκνωση διαφόρων διοικητικών υπηρεσιών κ.ά. οδηγούν σε πλήρη ερήμωσή τους. Άρα, γεγονότα όπως αυτό της Ερεσού ή παρόμοια, ως φυσικό επακόλουθο ίσως υπάρξουν και σε άλλα χωριά. Αυτό, δυστυχώς, δε θα πρέπει πια, να μας εκπλήσσει.

Λύση; Στο σημερινό αδιέξοδο, αν θα μπορούσε κάτι άμεσα να αλλάξει την κατάσταση; Πολύ φοβούμαι, όχι. Έτσι περαίνω λέγοντας, ΘΕΟΣ ΝΑ ΒΑΛΕΙ ΤΟ ΧΕΡΙ ΤΟΥ.