Τα πράγματά τους μάζευαν την Τετάρτη οι «Γιατροί του Κόσμου» από το Κέντρο Πρώτης Υποδοχής της Μόριας, αφού έληξε 31 Μαΐου η -με παράταση ενός μήνα- προγραμματική τους σύμβαση με το Υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής, μετά από περίπου τέσσερα χρόνια καθημερινής παρουσίας στο Κέντρο. Παρόλα αυτά, το κενό που αφήνουν είναι μεγάλο, αν αναλογιστεί κανείς ότι χτες κατέφτασαν 40 πρόσφυγες και μετανάστες στη Μόρια και δεν υπήρχε κανείς να τους καταγράψει και να τους δώσει τον απαραίτητο ρουχισμό, όπως έκανε όλο αυτό το διάστημα το προσωπικό των «ΓτΚ».

Στόχος της κυβέρνησης είναι να υπάρξει συνεργασία μεταξύ υπουργείων Μεταναστευτικής Πολιτικής και Υγείας ώστε να αναλάβει το ΚΕΕΛΠΝΟ την παροχή των αντίστοιχων υπηρεσιών. Στο μεταβατικό διάστημα μέχρι να αναλάβει το πόστο αυτό αναμένεται να καλύψει το κενό ο Ερυθρός Σταυρός. Υπολογίζεται ότι αυτό θα διαρκέσει 2,5 με τρεις μήνες. Εκφράζονται, ωστόσο, ανησυχίες ως προς το κατά πόσο η απουσία των «Γιατρών του Κόσμου» δεν θα γίνει αντιληπτή.

Κομισιόν και υπουργείο

Αξίζει να σημειωθεί ότι έως πρόσφατα η Κομισιόν χρηματοδοτούσε μέσω έκτακτης χρηματοδότησης (EMAS) την Υπηρεσία Υποδοχής και Ταυτοποίησης του Υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής για να παρέχει υπηρεσίες πρωτοβάθμιας περίθαλψης στα κέντρα υποδοχής και ταυτοποίησης (hot spots) στα νησιά. Η υπηρεσία Πρώτης Υποδοχής και Ταυτοποίησης είχε με τη σειρά της συνάψει συμβάσεις με Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (ΜΚΟ), οι οποίες παρείχαν τις εν λόγω υπηρεσίες.

Στο πλαίσιο της συμφωνίας παροχής χρηματοδότησης προς το ελληνικό κράτος, οι ελληνικές αρχές ενημέρωσαν την Επιτροπή ότι οι συμβάσεις της Υπηρεσίας Πρώτης Υποδοχής και Ταυτοποίησης με τις ΜΚΟ επρόκειτο να λήξουν στο τέλος Μαΐου 2017. Γνωστοποίησαν, επίσης, ότι το Υπουργείο Υγείας επιθυμεί να αναλάβει την παροχή των υπηρεσιών πρωτοβάθμιας περίθαλψης στα hot spots στα νησιά και να αποστείλει κρατικούς γιατρούς.

Για τον σκοπό αυτόν, το Υπουργείο Υγείας υπέβαλε αίτημα τροποποίησης της υφιστάμενης συμφωνίας έκτακτης χρηματοδότησης (ύψους 30 εκατ. ευρώ), την οποία είχε ήδη λάβει από την Κομισιόν για την παροχή ιατρικών υπηρεσιών στην ηπειρωτική Ελλάδα.

Από το 2013

Οι «Γιατροί του Κόσμου» ξεκίνησαν τη δράση τους στο Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΚΥΤ) της Μόριας από το 2013 ως εταίροι της Υπηρεσίας Υποδοχής και Ταυτοποίησης. Στο Κέντρο αυτό δραστηριοποιήθηκαν αργότερα πολλές ελληνικές και διεθνείς Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις και ειδικότερα κατά το καλοκαίρι του 2015, διάστημα κατά το οποίο εντάθηκαν οι προσφυγικές ροές στη Λέσβο. Εν συνεχεία, όταν τον Μάρτιο του 2016 η εν λόγω δομή μετατράπηκε σε κλειστό Κέντρο Υποδοχής, οι περισσότερες οργανώσεις αποσύρθηκαν. Οι ΓτΚ αποφάσισαν να παραμείνουν, «παρόλο που μια τέτοια απόφαση δεν ήταν εύκολη», όπως παραδέχεται ο συντονιστής τους στη Λέσβο Δημήτρης Παπανδρέου, προκειμένου όχι μόνο να διασφαλίσουν την πρόσβαση των προσφύγων και μεταναστών σε απαραίτητες και επαρκείς υπηρεσίες υγείας αλλά και να διατηρήσουν το δικαίωμα της μαρτυρίας σε περιπτώσεις παραβίασης ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

50 εργαζόμενοι

Ας σημειωθεί ότι περίπου 50 άνθρωποι περίπου απασχολούνταν από τους «ΓτΚ» στη Μόρια το τελευταίο διάστημα: γιατροί, νοσηλευτές, ψυχολόγοι, διερμηνείς και κοινωνικοί λειτουργοί. «Υπηρετήσαμε σταθερά τον στόχο αυτό, προσφέροντας τις υπηρεσίες μας και δημοσιοποιώντας τις απόψεις μας αναφορικά με τα εμπόδια στην πρόσβαση υγείας, την ευαλωτότητα των προσφύγων και μεταναστών και τις προκλήσεις για το σύστημα δημόσιας υγείας», λέει ο κ. Παπανδρέου.

«Οι ΓτΚ, πιστοί στο ανθρωπιστικό ιδεώδες, τον ρόλο και τον σκοπό των ΜΚΟ, υπήρξαν αρωγοί του δημόσιου συστήματος υγείας, συντονίζοντας σε σταθερή βάση τη δράση τους με τους δημόσιους φορείς και προσπαθώντας να συνεισφέρουν στοχευμένα και αποτελεσματικά σε καταστάσεις και προβλήματα που ξεπερνούσαν τις δυνατότητες ή τον χαρακτήρα τους», προσθέτει η οργάνωση σε σχετική ανακοίνωση.

Μάλιστα, παρέτειναν χρονικά τη δράση τους στη Μόρια, αντιμετωπίζοντας σοβαρά κενά στις αποπληρωμές του έργου, προκειμένου να συμβάλλουν σε μια ομαλή μετάβαση στη νέα κατάσταση, αφού ενημερώθηκαν από τους αρμόδιους φορείς ότι η παρουσία και η δράση τους εντός του Κέντρου δεν «κρίνεται» πλέον απαραίτητη.

Παραμένουν στη Λέσβο

«Ευελπιστούμε ότι ο φιλοξενούμενος πληθυσμός του ΚΥΤ θα εξακολουθήσει να απολαμβάνει ποιοτικές υπηρεσίες υγείας αντίστοιχες με εκείνες που παρείχαν οι “Γιατροί του Κόσμου” όλα αυτά τα χρόνια. Από τη μεριά μας, θα θέλαμε να ενημερώσουμε τους φίλους και υποστηρικτές της οργάνωσης ότι θα συνεχίσουμε να βρισκόμαστε παρόντες στο νησί της Λέσβου και να λειτουργούμε ιατρικές και ψυχοκοινωνικές υπηρεσίες, συνδράμοντας τόσο τον προσφυγικό πληθυσμό όσο και την τοπική κοινωνία του νησιού, σε συνεργασία με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς», καταλήγουν.

Δίπλα στους ντόπιους

Οι «ΓτΚ» θα συνεχίσουν τη δράση τους στο ανοιχτό Κέντρο του Δήμου Λέσβου στον Καρά Τεπέ καθώς και στον ξενώνα ασυνόδευτων ανήλικων προσφύγων της «Μετάδρασης», ενώ αναμένεται να τοποθετηθούν και στους ξενώνες της ΑΜΚΕ «Ηλιακτίδα». Αξίζει, επίσης, να σημειωθεί ότι εδώ και αρκετούς μήνες προσφέρουν εθελοντικά την παροχή υπηρεσιών υγείας κατά τη διάρκεια μαθητικών σχολικών αγώνων και σε αγώνες σε συνεργασία με τον ΣΕΓΑΣ.

Από την έντυπη έκδοση του «Εμπρός»