Συγκλονιστική είναι η δήλωση του Λούκα Φοντάνα, επικεφαλής της αποστολής των Γιατρών Χωρίς Σύνορα (MSF) στη Λέσβο, στο BBC ότι μικρά παιδιά ηλικίας ακόμα και δέκα ετών αποπειρώνται να αυτοκτονήσουν. Ο διοικητής του Κέντρου της Μόριας, Γιάννης Μπαλπακάκης απαντά στο «Ε»: «Εμείς προσπαθούμε σκληρά καθημερινά με τον υπερπληθυσμό, με τα προβλήματα καθαριότητας και αποχέτευσης. Έχουν δίκιο να μιλούν γι’ αυτά τα προβλήματα όσοι μιλούν. Όμως απορούμε πραγματικά με τη δήλωση αυτή των MsF, δεδομένου ότι κανένας εκπρόσωπός τους δεν ήρθε να μας πει κάτι τέτοιο». Πρόσθεσε επίσης ότι εβδομαδιαίως όλοι οι φορείς και οι οργανώσεις αναφέρουν τα περιστατικά και τα προβλήματα που προκύπτουν στον καταυλισμό και ότι σε περιπτώσεις απόπειρας αυτοκτονίας έχουν κινηθεί άμεσα μεταφέροντας τον ασθενή στο Νοσοκομείο για ειδική βοήθεια. Και κατέληξε: «Δεν μπορώ να καταλάβω από πού πηγάζει αυτή η δήλωση, από τη στιγμή που συνεργαζόμαστε στενά με τους MsF. Αναρωτιόμαστε αν είναι κίνηση εντυπωσιασμού μέσω του BBC για να συγκεντρώσουν χρήματα, εφόσον έχουν νοικιάσει και μεγάλο κτήριο στο κέντρο της πόλης ή αν γίνεται εσκεμμένα για να μην έρχεται κόσμος. Πάντως η αρνητική εικόνα της Μόριας δεν έχει αποθαρρύνει ανθρώπους να έρχονται.» Ας σημειωθεί ότι την ερχόμενη εβδομάδα αναμένεται να δημοπρατηθεί το έργο για την σύνδεση της αποχέτευσης με τον βιολογικό καθαρισμό, και θυμίζουμε ότι οι εγκαταστάσεις υγιεινής (τουαλέτες κλπ) είναι για 1000 μόνο άτομα.

Ρεκόρ εγκλωβισμένων

Στο μεταξύ ρεκόρ εγκλωβισμένων από την κοινή δήλωση ΕΕ- Τουρκίας καταγράφει το Κέντρο της Μόριας με 8.359 αιτούντες άσυλο, όταν μπορεί να φιλοξενήσει έως 3.100. Κι ενώ πραγματοποιούνται μετακινήσεις ευάλωτων προς την ενδοχώρα, οι αφίξεις συνεχίζονται. Χαρακτηριστικά μας έλεγε ο διοικητής του Κέντρου, ότι την Τρίτη έφυγαν για Πειραιά 66 άτομα και χτες έφτασαν 55 νεοεισερχόμενοι. Παράλληλα ο υπεύθυνος προγραμμάτων του ελληνικού τμήματος των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, Απόστολος Βεϊζης, αναφέρει στην εφημερίδα μας ότι ο αριθμός των αιτούντων άσυλο είναι στα ίδια επίπεδα με τον Νοέμβριο του 2015, «με τη διαφορά ότι οι πρόσφυγες τότε έμεναν λίγες μέρες στο νησί και αναχωρούσαν».

Μιλώντας για το τι συμβαίνει στο Κέντρο της Μόριας, ο κ. Βεϊζης επισημαίνει ότι η πλειοψηφία των αφίξεων είναι παιδιά, και ότι το Κέντρο έχει κατασκευαστεί για άντρες, «άρα δεν είναι ασφαλές για γυναίκες και παιδιά». Και συνεχίζει: «Η αξιολόγηση της ευαλωτότητας διαρκεί τέσσερις μήνες, ενώ έχουμε συναντήσει ανθρώπους που θα δώσουν την πρώτη τους συνέντευξη για να εξεταστεί το αίτημα ασύλου τους τον Νοέμβριο του 2019!». Στο πλαίσιο αυτό, εξηγεί ότι από τη μία ο πληθυσμός αυξάνεται και από την άλλη οι παρεχόμενες κρατικές υπηρεσίες υπολειτουργούν. «Μία τουαλέτα αντιστοιχεί σε 72 ανθρώπους και μία ντουζιέρα σε 84, ενώ υπάρχει μόνο ένας γιατρός από το ΚΕΕΛΠΝΟ», αναφέρει και επαναλαμβάνει ότι στελέχη των MsF που έχουν υπηρετήσει σε εμπόλεμες ζώνες βλέπουν πολύ χειρότερα την κατάσταση στη Μόρια.

Σε σχέση με τα περιστατικά ψυχικής υγείας, ο κ. Βεϊζης επισημαίνει ότι οι MSF δέχονται 100 άτομα την ημέρα στην κλινική τους, απέναντι από το Κέντρο της Μόριας: «Η πλειοψηφία τους είναι παιδιά. Δυστυχώς πολλοί ανήλικοι, και παιδιά 10 ετών έχουν αναφερθεί σε απόπειρες αυτοκτονίας. Κι ενώ παλιότερα είχαμε να αναλάβουμε περιστατικά σεξουαλικής βίας και βίας από τις χώρες προέλευσης των προσφύγων, πλέον μας αναφέρουν περιστατικά βίας και σεξουαλικής βίας εντός του καταυλισμού.»

Από την επίσκεψη του στο Κέντρο της Μόριας

Τι κατέγραψε το BBC

«Η Μόρια είναι το χειρότερο μέρος που έχω βρεθεί σε ολόκληρη την ζωή μου» δηλώνει Λούκα Φοντάνα, συντονιστής των γιατρών χωρίς σύνορα στην Λέσβο. «Χειρότερη δηλαδή και από χώρες σε εμπόλεμη κατάσταση ή χώρες με Έμπολα», προσθέτει. «Δεν έχω δει πουθενά ανθρώπους να υποφέρουν σε αυτό το επίπεδο»

Επιπλέον στο ρεπορτάζ αναφέρεται ότι πολλά παιδιά υποφέρουν από αρρώστιες λόγω των κακών συνθηκών υγιεινής. Πολλές από τις ασθένειες των παιδιών επιδεινώνονται εξαιτίας των χημικών που χρησιμοποιεί η Ελληνική Αστυνομία μέσα στο στρατόπεδο.

Μια μητέρα προσφυγόπουλων αναφέρει χαρακτηριστικά: «Είμαστε διαρκώς έτοιμοι να δραπετεύσουμε. Έχουμε τα παιδιά μας συνέχεια έτοιμα. Κάθε πρωί περιμένουμε 4-6 ώρες για να φάμε πρωινό. Μέχρι να γυρίσουμε στο καταφύγιό μας έχει πάει απόγευμα. Και το σενάριο επαναλαμβάνεται με το μεσημεριανό και το βραδινό.»

Ενώ στην συνέχεια, αναφέρεται πως παιδιά στην ηλικία των 10 ετών κάνουν απόπειρες αυτοκτονίας.

«Είναι κάτι που βλέπουμε συνέχεια στην Μόρια» Δηλώνει ο Luca Fontana. «Αυτό δεν είναι κανονικό. Υποβάλουμε αναφορές, στις Δημόσιες Υπηρεσίες, στην Ύπατη Αρμοστεία και στον Υπουργό. Κοιτάξτε έχουμε παιδιά που κάνουν απόπειρες αυτοκτονίας. Παιδιά 10 ετών που προσπαθούν να αυτοκτονήσουν. Και δεν υπάρχει ψυχολόγος ή ψυχίατρος σε αυτό το νησί. Πιέζουμε να μεταφερθούν αυτά τα παιδιά στην Αθήνα όσο το δυνατόν νωρίτερα. Αλλά αυτό δεν γίνεται. Και αυτά τα παιδιά μένουν εδώ.»

Όσον αφορά τη συμφωνία για την επιστροφή χιλιάδων μεταναστών και προσφύγων στην Τουρκία, η δημοσιογράφος του BBC αναφέρει πως από τον Μάρτιο του 2016, όταν τέθηκε σε ισχύ, έως και τον περασμένο Ιούλιο, σύμφωνα με τα επίσημα ευρωπαϊκά στοιχεία στην Ελλάδα εισήλθαν 71.645 άνθρωποι ενώ στην Τουρκία επέστρεψαν μόλις 2.224. Στο αφιέρωμα του BBC υπάρχουν και δηλώσεις του Γιώργου Ματθαίου, εκπροσώπου Τύπου της ελληνικής κυβέρνησης στη Μόρια που κατηγορεί την ΕΕ. «Δεν έχουμε τα λεφτά. Ξέρετε την κατάσταση στην Ελλάδα οικονομικά. Θέλω να βοηθήσω αλλά δεν μπορώ να κάνω τίποτα γιατί η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει κλείσει τα σύνορα».

Το δημοσίευμα του BBC που έκανε τον γύρο του κόσμου