Στις 7-12-18 παρακολούθησα στην κατάμεστη αίθουσα του Polis Art Cafe της Αθήνας, την ενδιαφέρουσα παρουσίαση του εξαιρετικού νέου δίτομου βιβλίου 1.360 σελίδων του Παναγιώτη Κουτσκουδή «Συναξάρια-Βίοι Λέσβιων Λαϊκών Αγωνιστών», που κυκλοφόρησε πρόσφατα από το Εργαστήρι Γραφικών Τεχνών ΣΥΝΘΕΣΗ και αποτελεί προϊόν επίμονης εικοσιπενταετούς έρευνας και καταγραφής πλήθους πηγών, βιβλιογραφιών, δημοσιευμάτων, προσωπικών αρχείων, πληροφοριών διαδικτύου, σημειωμάτων ερευνητών όπως των Βασίλη Καλογερά, Δημήτρη Καρατζιτζή, Γιώργου Γαλέτσα και Αρίστου Πολυχρονιάδη, συνεντεύξεων αγωνιστών και πληροφοριών 88 φίλων και συγγενών τους, καθώς και από αρχειακό υλικό της εβδομαδιαίας εφημερίδας της Λέσβου «Νέο Εμπρός», του Παλλεσβιακού Εργατοϋπαλληλικού Κέντρου, της Δημόσιας Βιβλιοθήκης Μυτιλήνης και των Στρατιωτικών Αρχείων του Γενικού Επιτελείου Στρατού.

Την εκδήλωση παρουσίασε και συντόνισε η γραφίστρια-μουσικός κόρη του συγγραφέα, Μυρσίνη Κουτσκουδή-Βουρλή, χαιρέτησε ο επίτιμος πρόεδρος της Ομοσπονδίας Λεσβιακών Συλλόγων Αττικής Χριστόδουλος Τσακιρέλλης και προλόγισε ο Παναγιώτης Κουτσκουδής. Ακολούθησε η παρουσίαση του βιβλίου από τον Περιφερειακό Σύμβουλο Βορείου Αιγαίου και πρώην βουλευτή Λέσβου και ευρωβουλευτή του ΚΚΕ Στρατή Κόρακα, ενώ προβλήθηκαν δύο ενδιαφέροντα βίντεο με σύντομη αναδρομή στην ιστορία του Λεσβιακού επαναστατικού κινήματος.

Όπως σημειώνεται στο οπισθόφυλλο του βιβλίου: «Συναξάρια λέγονται τα ειδικά λειτουργικά βιβλία που περιλαμβάνουν σύντομες ή εκτενείς διηγήσεις του βίου γενικά και των μαρτυρίων που υπέστησαν οι άγιοι και οι οσιομάρτυρες της χριστιανοσύνης. Όμως, μυριάδες ακόμα είναι αυτοί που μαρτύρησαν για την πίστη και την ιδεολογία τους. Ατέλειωτες είναι οι εκατόμβες των θυμάτων των απελευθερωτικών, των αντιφασιστικών, των ταξικών αγώνων. Αυτών που θυσίασαν τη ζωή τους για έναν καλύτερο κόσμο. Που στήθηκαν στο εκτελεστικό απόσπασμα, που πέθαναν από τα βασανιστήρια και τις κακουχίες στις εξορίες και στις φυλακές, που έπεσαν στις τάξεις του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ και του ΣΔΕ ή από τα δολοφονικά χτυπήματα της εργοδοσίας και της κρατικής καταστολής».

Το βιβλίο-έρευνα του Κουτσκουδή περιέχει εκτενείς βιογραφίες και δράσεις υπέρ εκατόν τριάντα λαϊκών αγωνιστών και πάρα πολλές επιπλέον σύντομες αναφορές και μνημονεύσεις συναγωνιστών τους. Τα βιογραφικά στοιχεία όπως και τα ένθετα θεματικά αφιερώματα παρατίθενται με χρονολογική σειρά, με βάση το έτος γέννησης του κάθε αγωνιστή με στόχο να καταγραφεί στην χρονική αλληλουχία όλη σχεδόν η ιστορική διαδρομή του λεσβιακού λαϊκού κινήματος από τα τέλη του 19ου αιώνα έως τη μεταπολίτευση.

Στην παρουσίαση του βιβλίου εστίασα στις εκτενείς βιογραφίες αγωνιστών και κληρικών της Καλλονής, επισημαίνοντας σήμερα τις εντός εισαγωγικών περιληπτικές αναφορές του συγγραφέα.

α) Ευλαμπίου Βασίλης, «διοικητής του ΕΛΑΣ Λέσβου κατά την περίοδο της απελευθέρωσης, της απόκρουσης της απόβασης στο νησί των αποικιακών στρατευμάτων του Άγγλου Τόρνμπουλ τα Χριστούγεννα του 1944 (Go back) και της διακυβέρνησης της Λέσβου από τις εαμικές αρχές μέχρι το Μάιο του 1945»,

β) Λαφιωνιάτης Σταύρος, «γραμματέας της Βορειοδυτικής Αχτίδας Λέσβου του ΚΚΕ επί χρόνια»,

γ) Σαμίου Γιώργος, που «σκοτώθηκε στις τάξεις του Δημοκρατικού Στρατού Λέσβου στις 23 Ιανουαρίου 1948 στη Μεγάλη Λίμνη Αγιάσου»,

δ) Διονύσιος Μηνάς, μητροπολίτης Μηθύμνης, που διετέλεσε «πρόεδρος της Νομαρχιακής Επιτροπής του ΕΑΜ Λέσβου» και

ε) Διονύσιος Χαραλάμπους, ηγουμένος της Μονής Λειμώνος, ο οποίος «περιέθαλψε στο μοναστήρι του Άγγλους στρατιώτες. Η πατριωτική του δράση ανακαλύφθηκε από του Γερμανούς, οι οποίοι τον Αύγουστο του 1942 τον συνέλαβαν, τον βασάνισαν και τον καταδίκασαν σε δεκαετή ποινή φυλάκισης {...} Μεταφέρθηκε για τρία χρόνια και τέσσερις μήνες στα φρικτά ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης Στόουν και Μπερνάου της Γερμανίας, όπου υπέστη φρικτά βασανιστήρια».

Συστήνοντας την ανάγνωση του βιβλίου, που θα μου κρατήσει συντροφιά στις γιορτές, συγχαίρω για την συγγραφή του τον Αγιασώτη Παναγιώτη Κουτσκουδή, ο οποίος διατελεί επί σειράν ετών διοικητικό στέλεχος του Αναγνωστηρίου Αγιάσου «Η Ανάπτυξη», με πολύχρονη θητεία στα κοινά και ιδιαίτερα στα πολιτιστικά δρώμενα της Αγιάσου και με οργανωτική ευθύνη των πολιτιστικών εκδηλώσεων του δήμου της την περίοδο 2003-2010.