Στις 15-12-19 παρακολούθησα στη ζεστή αίθουσα του Συλλόγου «Πολιχνίτος Λέσβου», στην Αθήνα, την παρουσίαση του ενδιαφέροντος βιβλίου «Νικόλυκος» της Πολιχνιάτισσας Μαρίας Χατζόγλου, από τον φιλόλογο Ιγνάτιο Ψάνη και τον δάσκαλο και συγγραφέα Τάσο Μακρή, με αποσπάσματα που διάβασαν ο Στράτος Παπουτσάς και η Κατερίνα Παττακού-Πολυχρονοπούλου και με συντονιστή της όμορφης εκδήλωσης τον φιλόλογο Πέτρο Καναρίδη.

Η δικηγόρος Μαρία Χατζόγλου κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «Πληθώρα» της Αθήνας δύο μυθιστορήματα, το 2014 το «Ορατών τε και αοράτων» και το 2019 τον «Νικόλυκο», όπου στη σελίδα 33 καταγράφεται o αρχαίος μύθος του Λυκάονα, του βασιλιά της Αρκαδίας, κατά τον οποίο: «Μια μέρα (ο Λυκάων) κάλεσε σε δείπνο τους Ολύμπιους προσφέροντάς τους εξαίσια φαγιά απ’ όλα τ’ αγαθά που είχε απολαύσει. Ανάμεσα στα ιερά σφάγια των θυσιών έντεχνα έκρυψε και κομμάτια από ανθρώπινο βρέφος. Ήθελε να διαπιστώσει αν μπορούσε να τους ξεγελάσει και να τους κάμει να φάνε κρέας ανθρώπινο. Καθώς ο Πρώτος των Θεών δοκίμαζε την πρώτη μπουκιά, η Αθηνά αντιλήφθηκε την ελεεινή πλεκτάνη και τον ξεμπρόστιασε. Η μήνη του Δία έπεσε ανελέητη σ’ αυτόν και στη γενιά του. Κατάκαψε με κεραυνούς τους γιους του, κι εκείνον τον μεταμόρφωσε σε λύκο».

Κατά τη μυθολογία ο γιος του Δία και της Νιόβης, ο Πελασγός, ήταν βασιλιάς της Αρκαδίας και με την κόρη του Ωκεανού, την Μελίβοια, γέννησε τον διάδοχό του, τον Λυκάονα, ο οποίος με διάφορες γυναίκες γέννησε την Καλλιστώ και πενήντα γιους, μεταξύ των οποίων σύμφωνα με τον Παυσανία ήταν και ο Μακαρεύς, που έδωσε το όνομά του στην πόλη Μακαρία της Αρκαδίας, ενώ όπως προσδιόρισε ο αρχαιολόγος Δημήτρης Μαντζουράνης οι Αρκάδες εγκαταστάθηκαν στη Λέσβο το 1700 π.Χ.

Από τον Μακαρέα ονομάστηκε το νησί Μακαρία, ενώ η έδρα του βασιλείου του, το «Μάκαρος έδος» της Λέσβου που αναφέρει ο Όμηρος στην Ιλιάδα, βρίσκεται δυτικά της εισόδου του Κόλπου της Καλλονής, διατηρώντας μέχρι σήμερα την ονομασία «Τα Μάκαρα». Κατά τον Διόδωρο Σικελιώτη η κόρη του Ποσειδώνα και της Αλίας, η Ρόδος, γέννησε στη Ρόδο με τον Ήλιο επτά γιους, μεταξύ των οποίων ήταν και ο Μάκαρ, ο οποίος κατέφυγε στη Λέσβο επειδή συμμετείχε με τρεις αδελφούς του στη δολοφονία του πρωτότοκου αδελφού τους. Επίσης κατά τον Διόδωρο Σικελιώτη τα νησιά Χίος, Σάμος, Κως και Ρόδος λέγονται «Νησιά “Μακάρων” από το όνομα του “Μακαρέως”», γιου του Κρινάκου και εγγονού του Δία, ο οποίος τα εποίκησε αφού πρώτα εγκαταστάθηκε στη Λέσβο από την Αχαΐα.

Μεταγενέστερα το 1054 π.Χ. οι Αιολείς, (Πελοποννήσιοι, Αιτωλοί, Βοιωτοί, Ευβοείς και Θεσσαλοί), περνώντας από τη Μακεδονία, τη Θράκη και τη Μικρασιατική Τρωάδα, εποίκησαν τη Λέσβο και μάλιστα φθάνοντας στα βαθιά νερά της βραχονησίδας «Καλλονή», πριν από την είσοδο του Κόλπου Καλλονής, διέπραξαν την ανθρωποθυσία της Λευκοθέας, της παρθένου κόρης του βασιλιά Σμινθέα, που περιγράφει ο Πλούταρχος:

«Είπε λοιπόν ο Πιττακός, ότι η ιστορία αυτή είναι περίφημη και λέγεται από πολλούς. Σύμφωνα με ένα χρησμό που δόθηκε στους πρώτους εποίκους της Λέσβου, όταν κατά το ταξίδι τους συναντήσουν ένα όρμο που καλείται “Μεσόγειον”, τότε να ρίξουν εκεί ένα ταύρο για τον Ποσειδώνα, και για την Αμφιτρίτη και τις Νηρηΐδες μια παρθένο ζωντανή. Επτά ήταν οι αρχηγοί και βασιλείς, και όγδοος ο Εχέλαος, τον οποίο ένας δελφικός χρησμός είχε ορίσει αρχηγό της αποικίας. Επειδή αυτός ήταν ακόμα άγαμος, οι επτά που είχαν θυγατέρες παρθένους έριξαν μεταξύ τους κλήρο, που έπεσε στην κόρη του Σμινθέα. Τη στόλισαν λοιπόν με χρυσά κοσμήματα και ωραία φορέματα, και, όταν έφθασαν στον καθορισμένο τόπο επρόκειτο να προσευχηθούν και να τη ρίξουν στη θάλασσα».

Λαμβάνοντας υπόψη τις παραπάνω ανθρωποθυσίες του Λυκάονα και των Αιολέων καθώς και την αδελφοκτονία που διέπραξε ο Μάκαρ, θεωρώ ότι ο πρωτότυπος μύθος του συναρπαστικού μυθιστορήματος της Μαρίας Χατζόγλου συνεχίζει την κληρονομική μυθολογική καταβολή, διατηρώντας τα ανθρωποκτονικά αρχέγονα πάθη παρά την εξέλιξη του πολιτισμού.