Η πολυσυζητημένη παράσταση «Ο πατέρας του Άμλετ» του Μάνου Ελευθερίου, σε σκηνοθεσία Θοδωρή Γκόνη και σε ερμηνεία του συντοπίτη μας καταξιωμένου ηθοποιού Χρήστου Χατζηπαναγιώτη, έρχεται στο Δημοτικό Θέατρο Μυτιλήνης το Σάββατο 16 Δεκεμβρίου στις 9 το βράδυ και την Κυριακή 17 Δεκεμβρίου στις 7 το απόγευμα.

Ο «Πατέρας του Άμλετ» είναι το πρώτο θεατρικό έργο του Μάνου Ελευθερίου. Είναι η αναμέτρηση με τον θάνατο, με αυτά που έγιναν, ο απολογισμός μιας ζωής. Ο Μάνος Ελευθερίου και ο Θοδωρής Γκόνης επιχειρούν να μπουν στο μυαλό και την ψυχή ενός μεγάλου δραματικού ήρωα λίγο πριν το τέλος του. Εργαλείο τους; Ο Χρήστος Χατζηπαναγιώτης, ο οποίος γίνεται η φωνή του επιβλητικού και μελαγχολικού πατέρα του Άμλετ και μας μεταφέρει στον κόσμο του, για να μας θυμίσει πως ο Άμλετ είμαστε εμείς. Για το έργο, αλλά και για την κατάσταση στη Λέσβο μιλά σήμερα εφ’ όλης της ύλης στην εφημερίδα μας.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗΝ ΑΝΘΗ ΠΑΖΙΑΝΟΥ

Επανέρχεστε στη Μυτιλήνη. Τι είναι αυτό που σας φέρνει κάθε φορά;

«Η κάθε μου επιστροφή στη Μυτιλήνη είναι για μένα ένα ταξίδι στη μοναδική μου πατρίδα, στα παιδικά μου χρόνια! Όλη μου η περιουσία η αγάπη ετούτη! Βέβαια κάθε φορά που επιστρέφω με μια δουλειά μου έχω πάντα ένα τρακ και ένα άγχος μεγαλύτερο από οπουδήποτε αλλού! Θέλω να αρέσει στους φίλους μου αυτό που κάνω, περιμένω πάντα με αγωνία τα λόγια τους μετά την παράσταση! Όταν ανοίγει η αυλαία και βλέπω τους πατριώτες μου από κάτω (και κάθε φορά είναι πολλοί, και τους ευχαριστώ μέσα από την καρδιά μου), αισθάνομαι μια βαθιά συγκίνηση... παίζω κι είναι πάντα όλοι μου οι φευγάτοι κάτω... η μάνα μου, οι γιαγιάδες μου, ο παππούς μου, όλοι παρόντες!»

Τι σκέφτεστε για την κατάσταση στο νησί μας;

«Το νησί μας πάντα ήταν ένα νησί ξεχασμένο από το κράτος, όποιος κι αν ήταν πάνω! Υπήρχαν βέβαια πάντα κάποιοι που ματώνοντας πάλευαν για να τη στηρίξουν. Δεν μπορεί κανείς να ξεχάσει τον Σηφουνάκη, που διέσωσε με τις ενέργειες του και τις αποφάσεις του το μοναδικό χρώμα της Μυτιλήνης με τα ανεπανάληπτα αρχοντικά της, τα ελαιοτριβεία και τα σαπωνοποιία της κ.λπ. Σήμερα η κατάσταση έχει χτυπήσει κόκκινο! Το μεγάλο θέμα του μεταναστευτικού με τις “ατέλειωτες στρατιές των προσφύγων και των πεινασμένων” (φράση από τον “Πατέρα του Άμλετ”) έχει δημιουργήσει μια ασφυκτική κατάσταση! Είμαι υπερήφανος πάντως που μέσα σ´ αυτό το σκοτάδι οι περισσότεροι πατριώτες μου δείχνουν το αληθινό πρόσωπο του “ανθρώπου” και συμπαραστέκονται σ’ όλους αυτούς τους άμοιρους! Δείχνουν στην πολιτεία αλλά και στην Ευρώπη και σ’ όλο τον κόσμο το δρόμο για την ανθρωπιά! Η κεντρική εξουσία πρέπει να σταθεί δίπλα τους έστω και αργά και να στηρίξει το νησί με κάθε τρόπο!»

Πώς θα χαρακτηρίζατε τον «Πατέρα του Άμλετ»;

«Πρόκειται για ένα σπουδαίο λογοτεχνικό κείμενο. Σταθήκαμε πολύ τυχεροί που το είχαμε “ζεστό” στα χέρια μας, μόλις ολοκληρώθηκε δηλαδή η συγγραφή του από τον Μάνο Ελευθερίου… Ο Μάνος αναζητούσε το θεατρικό του ανέβασμα. Εμείς την ευκαιρία να φέρουμε στη σκηνή Λόγο σημαντικό, μεστό, γεμάτο ποίηση και δραματική ένταση. Νομίζω πως έχουμε να κάνουμε με έναν ποιητικό μονόλογο, όπου ο Ελευθερίου μιλά εφ’ όλης της ύλης, έχοντας ως αφετηρία και έμπνευσή του το σαιξπηρικό ήρωα, που έμεινε στο κλασικό κείμενο του Άμλετ σχεδόν βουβός. Είναι ένας θεατρικός μονόλογος που πιστεύω πως θα βρει τη θέση που του αξίζει στο δραματολόγιό μας πολύ σύντομα. Είμαι πολύ περήφανος που μου έτυχε να πρωταγωνιστώ στο πρώτο του ανέβασμα».

Σας δυσκόλεψε ο ρόλος;

«Το συγκεκριμένο κείμενο απαιτούσε από μένα να προσαρμόσω όχι μόνο την εικόνα μου, αλλά και να ανακαλύψω νέους τρόπους έκφρασης και δραματικής υπόστασης. Ήταν μια πρόκληση σε όλα τα επίπεδα. Το σώμα, η φωνή, η συγκέντρωση, η σχέση με το κοινό - όλα πρέπει να επιστρατευτούν στο έπακρο για να επιτευχθεί η ενσάρκωσή του ρόλου. Όλες τις δυσκολίες τις αντιμετώπισα μαζί με το Θοδωρή Γκόνη, το σκηνοθέτη της παράστασης, τον ίδιο το Μάνο Ελευθερίου, αλλά και το σκηνογράφο Ανδρέα Γεωργιάδη που βοήθησαν ώστε ο ρόλος να αποκτήσει σκηνική οντότητα.

Κάθε μονόλογος έχει περισσεύματα δυσκολιών, αλλά εκεί βρίσκεται και η μαγεία της επαφής του ηθοποιού και με το κείμενο και την παράσταση. Είναι μια δοκιμασία για τον ηθοποιό που πρέπει να συγκεντρώσει όλες του τις δυνάμεις, τα εργαλεία και τα μέσα που έχει στην κατοχή του, προκειμένου να κρατήσει το ενδιαφέρον και την προσήλωση του κοινού αμείωτα για μία ώρα και μόνος του. Αλλά είναι και μεγάλη νίκη και γνώση όταν το κατορθώνει…».

Ο Μάνος Ελευθερίου και ο Θοδωρής Γκόνης επιχειρούν να μπουν στο μυαλό και την ψυχή ενός μεγάλου δραματικού ήρωα λίγο πριν το τέλος του. Πώς το καταφέρνουν κατά τη γνώμη σας;

«Ο Μάνος Ελευθερίου ξέρει τον Άμλετ από στήθους. Μελετάει χρόνια τώρα το σαιξπηρικό κείμενο, τις μεταφράσεις και τις αποδόσεις του στα ελληνικά. Ήταν ένα εγχείρημα η συγγραφή του, στον κατάλληλο χρόνο ωρίμανσής του. Ήξερε τι ήθελε να πει με λίγα λόγια προσεγγίζοντας τον ήρωα και εμφυσώντας του ζωή με τη γραφή του. Μιλάει όπως είπα και στην αρχή εφ’ όλης της ύλης ισορροπώντας το διαχρονικό με το επίκαιρο, ώστε να μας αφορά ο λόγος του και ο ήρωας να είναι οικείος. Μιλάει για τον θάνατο, την εξουσία, τη σχέση πατέρα γιου, το μετά τη ζωή, για την ίδια τη ζωή σε όλες τις εκφάνσεις της - είναι ένα κείμενο που διασχίζει το χρόνο, τόσο σημερινό όσο και κλασικό. Ο Γκόνης προσέγγισε το Λόγο του Ελευθερίου με σεβασμό, ταπεινότητα και τον διαχειρίστηκε ήσυχα αφήνοντάς τον να αναπνέει. Αυτές τις ανάσες προσπαθώ να μεταφέρω στη σκηνή δίνοντας όλο μου το καλλιτεχνικό είναι…».

Μπορούν να «αντέξουν» οι θεατές ένα τέτοιο έργο;

«Ναι, απόλυτα. Δεν έχει δυσκολίες κατανόησης το κείμενο, παρότι ποιητικό και γεμάτο αναφορές… Απαιτεί την προσοχή του κοινού αλλά του χαρίζει παράλληλα ευφρόσυνες στιγμές συγκίνησης, ανάτασης και λύτρωσης. Δεν γράφονται συχνά τέτοια κείμενα. Οφείλουμε να στηρίζουμε τέτοιες προσπάθειες γιατί μόνο μέσα από τέτοια κείμενα δικαιώνεται το καλλιτεχνικό μας αίτημα».