«Η κραυγή της απόγνωσης. Η σιωπή του φόβου. Η ορφάνια. Η φτώχεια. Η εκμετάλλευση. Ο πόνος του ξεριζωμού. Αλλά και η πάλη για ζωή.

Ένα χαμόγελο στο ταλαιπωρημένο πρόσωπο, κάποιες παιδικές ανέμελες φωνές, μια χαραμάδα ελπίδας. Παραστάσεις από το θέατρο του παραλόγου της εποχής, στη γη του τόπου μας, σε μια αποστροφή επαναλαμβανόμενα άδικης ιστορίας. Με το φακό να μιλά αδιάψευστος καταγραφέας της σκληρής αλήθειας, με την αμεσότητα των συναισθημάτων της φωτογραφικής εικόνας.

Αυτής που συντροφεύει τη βάρκα που παλεύει στα κύματα, τους ανθρώπους που φιλούν με λυγμούς τη στεριά, που ικετεύουν το Θεό, που ευγνωμονούν γιατί πέρασαν τη δοκιμασία. Αυτούς που άφησαν πατρίδα για να στριμωχθούν σε σκηνές και στρατόπεδα, που έκαναν το δρόμο κρεβάτι για να ξαποστάσουν μέχρι να συνεχίσουν το ταξίδι χωρίς πυξίδα και ορίζοντα. Αλλά και αυτούς που πραγματώνουν την αλληλεγγύη, που δεν διακρίνουν δέρμα και γλώσσα.

Φωτο Τσακμάκης Πέτρος

Χωρίς πρόθεση να εκτεθεί η δυστυχία στην περιέργεια, παρά να μαρτυρηθεί ότι οι άνθρωποι εμποδίζονται να μοιράζονται ειρηνικά τον κόσμο. Για να δοκιμαστούν τα όρια της ανθρωπιάς μας». Αυτά γράφει στο δελτίο Τύπου που εξέδωσε η Φωτογραφική Εταιρεία Μυτιλήνης, με αφορμή την έκθεση για τους πρόσφυγες, που διοργανώνει.

Η έκθεση αυτή που ξεκινά τη Δευτέρα που μας έρχεται, αναμένεται να προσελκύσει αρκετούς φίλους της φωτογραφίας και όχι μόνο και με την ευκαιρία αυτή είχαμε μια μικρή συνομιλία με τον πρόεδρο της ΦΕΜ, κ. Στρατή Τσουλέλλη.

Η δύναμη της φωτογραφίας

Κύριε Τσουλέλλη, η Φωτογραφική Εταιρεία Μυτιλήνης ξεκινά τη Δευτέρα μια καινούρια έκθεση με τίτλο «Πρόσφυγες». Μιλήστε μας γι’ αυτήν.

«Εδώ και ένα χρόνο, το νησί μας έγινε το κέντρο του παγκόσμιου ενδιαφέροντος λόγω του προσφυγικού κύματος. Φωτογράφοι από όλο τον κόσμο και μάλιστα πρώτα ονόματα, ήλθαν στο νησί και κατέγραφαν και το φακό τους τις βάρκες που κατέφθαναν συνεχώς από απέναντι. Με τη δύναμη που έχει η εικόνα ως μέσον, έκαναν γνωστό και ανέδειξαν το πρόβλημα και έτσι σήμερα μπορούμε να πούμε ότι η κατάσταση είναι σαφώς καλύτερη απ’ ό,τι πριν ένα χρόνο. Τολμώ να πω ότι οι ντόπιοι φωτογράφοι της ΦΕΜ ήταν από τους πρώτους που κοινοποίησαν φωτογραφίες τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, facebook κλπ., και έκαναν γνωστό το θέμα για να έλθουν μετά όλοι οι άλλοι».

Φωτο Τσουλέλλης Στρατής

Μα μπορεί ένας ερασιτέχνης φωτογράφος να κάνει τη δουλειά ενός επαγγελματία;

«Κατ’ αρχήν στο σύλλογο μας υπάρχουν και επαγγελματίες φωτογράφοι. Δεν το απαγορεύει το καταστατικό μας. Ούτε υστερούμε σε γνώσεις. Απλά ο επαγγελματίας πρέπει να παραδώσει κάπου τη δουλειά του για να πληρωθεί, ενώ ο ερασιτέχνης όχι. Πιο πολύ είναι να το έχεις μέσα σου. Να μπορέσεις να αντέξεις τον πόνο και τη δυστυχία και να τραβήξεις τη φωτογραφία, αντί να σηκώσεις και να βγάλεις το μωρό μέσα από τη βάρκα βοηθώντας το. Με μας τις περισσότερες φορές γινόταν το δεύτερο».

Πέστε μας για αυτούς τους μεγάλους φωτογράφους που λέτε.

«Φωτογράφοι θρύλοι. Φωτογράφοι του Magnum, του Associated Press, του Reuters. Όλα τα μεγάλα κανάλια και πρακτορεία από όλο τον κόσμο ήλθαν στον τόπο μας. Φωτογραφίζαμε δίπλα δίπλα με Nachtwey, με Pelegrini, με Μπεχράκη και τόσους άλλους. Πολλές φορές τους βοηθούσαμε με πληροφορίες που ζητούσαν ή άλλοτε ακόμη και τους μεταφέραμε με τα αυτοκίνητα μας. Τεράστια εμπειρία για μας. Να το θυμάστε με το υλικό που έχει συγκεντρωθεί, για χρόνια θα βλέπουμε και θα ξαναβλέπουμε εικόνες από αυτό το μεγάλο σύγχρονο προσφυγικό».

Έχουμε γίνει χοντρόπετσοι

Ας ξαναγυρίσουμε λίγο στη δύναμη της εικόνας, όπως είπατε. Τι περιμένετε εσείς;

«Κοιτάξτε, αν είναι να γίνει κάτι, θα γίνει μόνο μετά από κάποια δυνατή εικόνα. Σας θυμίζω πόσο πόνεσε και ευαισθητοποίησε η εικόνα του μικρού Aylan. Δυστυχώς έτσι είναι. Η νεώτερη παγκόσμια ιστορία δείχνει ότι ο κόσμος κάποια στιγμή με αφορμή μια εικόνα, αγανακτεί και ξεσηκώνεται, λέει τέρμα, δεν πάει άλλο. Όλο αυτό που γίνεται τώρα στη Συρία είναι ένας παραλογισμός. Δεν ξεκινά κανείς με μωρά λίγων ημερών να διασχίσει το μισό κόσμο, να θαλασσοπνίγεται με κίνδυνο της ζωής του και των παιδιών του αν δεν υπάρχει ανάγκη. Η λογική λέει ότι αυτό δεν θα έπρεπε να συμβαίνει και πρέπει να σταματήσει άμεσα ο πόλεμος εκεί.

Φωτο Φωτίου Δημήτρης

Ε, αυτό δυστυχώς θα γίνει μόνο αν κάποια εικόνα ξεσηκώσει τον -εντός των εισαγωγικών- πολιτισμένο δυτικό κόσμο και αναγκάσει με την πίεση τους τις ηγεσίες τους να σταματήσουν τον πόλεμο. Γιατί ξέρουμε πολύ καλά ότι μόνο αυτοί έχουν τη δύναμη να το κάνουν. Να σας θυμίσω ότι η φωτογραφία του γυμνού καμένου κοριτσιού από βόμβα Ναπάλμ που έτρεχε στους δρόμους για να σωθεί, ήταν η αιτία που ξεσηκώθηκε η κοινή γνώμη και ανάγκασε τους Αμερικάνους να σταματήσουν το πόλεμο στο Βιετνάμ. Ακούμε καθημερινά στα δελτία ειδήσεων ότι σήμερα πνίγηκαν 6, 10, 20 και συνεχίζουμε σαν να μη τρέχει τίποτα. Γέμισαν τα χωράφια μας με τάφους και ένα σπασμένο μάρμαρο από πάνω να γράφει “άγνωστος”. Έχουμε γίνει χοντρόπετσοι. Έχει γίνει η ρουτίνα μας. Να το θυμάστε, κάποια στιγμή, κάποια εικόνα θα μας ταρακουνήσει και θα πούμε, ως εδώ. Και τότε ως δια μαγείας θα βρεθούν λύσεις για όλα. Δυστυχώς. Αυτή είναι η δύναμη της εικόνας».

Για να κλείσουμε αυτήν τη σύντομη συνομιλία μας, πέστε μας ποιοι συμμετέχουν, πότε ανοίγει η έκθεση και ως πότε θα είναι ανοικτά;

«Συμμετέχουν τα μέλη της ΦΕΜ, Τάσος Ζερβόπουλος, Θωμάς Μαμάκος, Ηλίας Μάρκου, Μιχάλης Μπάκας, Πέτρος Τσακμάκης, Όλγα Σαλιαμπούκου, Μπάμπης Στυλιανίδης, Στρατής Τσουλέλλης, Δημήτρης Φωτίου, Στρατής Μυρογιάννης. Επίσης στην έκθεση ευγενικά συμμετέχουν, με 1-2 φωτογραφίες τους, ξένοι φωτογράφοι που ήλθαν στο νησί μας, οι BonnetiAndrea, GabrielTizon, SantiPalacios, Δημήτρης Μιχαλάκης, Γιώργος Μουτάφης, Μαρία Κουρή, Λευτέρης Παρτσαλής, Άρης Μεσσήνης, Πέτρος Γιαννακούρης, Γιάννης Κολεσίδης, Παύλος Αβαγιανός, Jerome Sessini, Γιώργος Γιαννόπουλος.

Η έκθεση θα πραγματοποιηθεί στο νέο εκθεσιακό χώρο της ΦΕΜ στο Κάτω Κάστρο της Μυτιλήνης.

Οι φωτογραφίες της έκθεσης των μελών της ΦΕΜ θα πωλούνται στη συμβολική τιμή των 20 ευρώ προκειμένου να μαζευτούν χρήματα τα οποία θα διατεθούν για αγορά ειδών πρώτης ανάγκης για τους πρόσφυγες. Επίσης σε όλη τη διάρκεια της έκθεσης, θα πραγματοποιείται συλλογή ειδών ρουχισμού (ρούχα - παπούτσια - babylino κλπ.), είδη που θα διατεθούν για τον ίδιο λόγο.

Τα εγκαίνια της έκθεσης θα πραγματοποιηθούν στις 25 Ιανουαρίου, στις 6 το απόγευμα και θα διαρκέσει μέχρι τις 5 Φεβρουαρίου. Η έκθεση θα λειτουργεί καθημερινά από τις 6 έως τις 8.30 το απόγευμα».