Η πρώτη περιέργεια γεννήθηκε από το ραντεβού. «Θα σας περιμένω στο κτήμα» μας είπε. Απορήσαμε. Γιατί στο κτήμα; Η εντολή της διεύθυνσης ήταν να κάνουμε ένα θέμα για την εφημερίδα και το site για τον Γρηγόρη Γλιγλή, που είναι ένας από τους εκλεκτούς τυποποιητές λεσβιακού ελαιολάδου που σαρώνουν τα τελευταία χρόνια τα ελληνικά και διεθνή βραβεία γευσιγνωσίας. Τι πιο φυσικό λοιπόν να ανταμώναμε στο τυποποιητήριο όπου θα μιλούσαμε για τις προδιαγραφές και τα πλεονεκτήματα του προϊόντος του;

Όπως αποδείχτηκε όμως, ο Γλιγλής εντοπίζει αλλού τα στοιχεία της επιτυχίας και της αυτονόητης περηφάνιας του γι’ αυτό που παράγει. Κι όταν πράγματι βρεθήκαμε κοντά του, ακούσαμε, είδαμε κι αρχίσαμε να καταλαβαίνουμε, του δώσαμε χίλια δίκια!

Κείμενα: Παναγιώτης Μυριτζής
Φωτογραφίες: Παναγιώτης Στάμος
Κάμερα-Μοντάζ: Ιγνάτης Τσικνής

1. Λεβάντες και άλλα αρωματικά φυτά φυτεμένα ανάμεσα στα ελαιόδεντρα για πρόσθετα φυσικά αρώματα στο τελικό προϊόν

Το κτήμα

Όχι απλά ένα κτήμα. Ένας επίγειος παράδεισος. Σύμφωνα με τα λεγόμενα του Γρηγόρη, 200 περίπου στρέμματα ενιαίος χώρος στο δρόμο για το Τάρτι, αγορασμένα από τον παππού του σαν όνειρο ζωής στις αρχές του αιώνα, με οικονομίες από δουλειά μετανάστη στην Αμερική. Με 3.000 περίπου ελαιόδεντρα, με 30 περίπου στρέμματα δάσος, με δικό του νερό (μάνα), με εφεδρικό νερό από μια αυτοσχέδια δεξαμενή που μετέτρεψε την ανοιχτή πληγή ενός παλιού λατομείου σε πανέμορφη λιμνούλα που παραπέμπει σε πάρκο αναψυχής, με φυτεμένα παντού τριαντάφυλλα, λεβάντες κι άλλα αρωματικά φυτά, με μελίσσια και… ό,τι να σας πούμε είναι λίγο. Όσοι πιστοί δείτε τις εικόνες στο site και θα καταλάβετε ότι δεν υπερβάλουμε καθόλου.

2. Ελέγχοντας προσωπικά κάθε λεπτομέρεια της καλλιέργειας 

Η καλλιέργεια

Θα έχετε ακούσει και ακούσει για βιολογικές καλλιέργειες. Είναι και στη μόδα άλλωστε. Εδώ όμως κάθε λεπτομέρεια του τρόπου καλλιέργειας, σε κάθε φάση και χρονική στιγμή «φωνάζει» για την απόλυτη προσπάθεια φιλικής συμπεριφοράς προς το περιβάλλον, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ποιότητα του προϊόντος. Ίχνος χημικού ραντίσματος δεν υπάρχει, ίχνος χημικού λιπάσματος και πάει λέγοντας. Τα κλαδιά από το αραίωμα ή και το κλάδεμα των δέντρων, μετά το «ξεχόνδρισμα» για να βγουν τα χοντρά κούτσουρα που θα πάνε για καυσόξυλα, απλώνονται γύρω από το ελαιόδεντρο σε στοίβες, περνά το τρακτέρ με τον σπαστήρα και τα μετατρέπει σε ψιλά - ψιλά κλαδάκια και φυλλαράκια που είναι και το φυσικό λίπασμα από το ίδιο το κτήμα. Ακόμα και τα κάθε λογής εργαλεία (πριόνια, ψαλίδια, κλαδευτήρια κ.λπ.) είναι ηλεκτρικά με επαναφορτιζόμενη μπαταρία, πρώτα για να αποφεύγονται οι βενζίνες και τα λιπαντικά και δεύτερο «αφού περνώ εγώ και οι άνθρωποί μου εδώ στη φύση τον περισσότερο χρόνο μας, γιατί θα πρέπει να ζούμε μέσα στο θόρυβο;». Παρά την ύπαρξη άφθονου νερού, ένα μόλις πότισμα στην εποχή της μεγάλης ξηρασίας πρώτα «για να μη μαθαίνουνε τα δέντρα», όπως μας λέει χαρακτηριστικά ο Γρηγόρης, και δεύτερον για να κρατηθεί χαμηλά η ποσοτική απόδοση και να κρατάει το λάδι τα πλούσια φυσικά αρώματά του.

3. Η απόλυτη οικολογική προσέγγιση. Το παλιό λατομείο που έγινε λίμνη για εφεδρικό νερό

Η παραγωγή

Όλα βιολογικά λοιπόν και φιλικά προς το περιβάλλον και έρχεται η ώρα να μαζευτεί η ελιά. Νωρίς - νωρίς συγκομιδή, χάνοντας συνειδητά σε ποσότητα λαδιού, αλλά κερδίζοντας συντριπτικά σε ποιότητα. Τόσο σε αρώματα όσο και σε υγιεινά χαρακτηριστικά, αφού αποδεδειγμένα το αγουρόλαδο είναι πολύ πιο πλούσιο στις πολυφαινόλες που είναι το αποτελεσματικότερο φυσικό φάρμακο για την καρδιά και γενικά για το κυκλοφοριακό. Εδώ ο Γρηγόρης είναι κατηγορηματικός. Μπορεί κάποια στιγμή αυτή η πολιτική να φαινόταν ασύμφορη, σταδιακά όμως η αγορά ανταποκρίνεται και ό,τι χάνεται σε ποσότητα επιβραβεύεται με την υψηλότερη τιμή που απολαμβάνει το ποιοτικό λάδι και μάλιστα με το παραπάνω.

Μαζεύεται λοιπόν ο καρπός και σε ελάχιστες ώρες μεταφέρεται στο ελαιοτριβείο όπου ο Γλιγλής είναι κυριολεκτικά πάνω από τα μηχανήματα σε κάθε φάση της εκθλιπτικής διαδικασίας, για να έχει τον απόλυτο έλεγχό της. Και στα δυο ελαιοτριβεία που συνεργάζεται τόσο το συνεταιριστικό όσο και το ιδιωτικό (Χατζημιχαλάκη) διατηρεί δικές του ανοξείδωτες δεξαμενές ενώ η απόσταση από το εμφιαλωτήριο είναι κάποιες εκατοντάδες μέτρα, για να μην υφίσταται το προϊόν την «ταλαιπωρία» της μετακίνησης.

4. Τα υποπροϊόντα του κλαδέματος μετατρέπονται σε φυσικό λίπασμα

Η εμφιάλωση

Και επιτέλους... φτάσαμε και στο εμφιαλωτήριο. Μικρό σε μέγεθος, με πέντε δεξαμενές των δύο τόνων για να ξεχωρίζουν κατά κατηγορία τα λάδια όταν φτάνουν σταδιακά από τα ελαιοτριβεία. Οι συνθήκες εντυπωσιακές. Απόλυτη τάξη και καθαριότητα και πιστή εφαρμογή των κανόνων εφαρμογής των πιστοποιημένων συστημάτων ποιότητας ISO και HACCP. Το λάδι φιλτράρεται με φυσικό τρόπο για να αποκτήσει απόλυτη διαύγεια και ακολουθεί η εμφιάλωση σε μπουκάλι από 500 ml έως ένα λίτρο ή σε λευκοσιδηρό δοχείο 5 lit. Σε κάθε συσκευασία υπάρχει τυπωμένη ένδειξη με τον συγκεκριμένο τύπο και χαρακτηριστικά του ελαιολάδου.

5. Τα προϊόντα σε ποικίλες καλαίσθητες συσκευασίες

Στην αγορά

Ένα 70% περίπου της παραγωγής εξάγεται, με κύριες χώρες εξαγωγής τη Γερμανία, την Αυστρία και τη Γαλλία, ενώ στα άμεσα σχέδια της επιχείρησης είναι να βγει στην ιδιαίτερου ενδιαφέροντος αγορά της βόρειας Αμερικής. Η υπόλοιπη παραγωγή κατευθύνεται κυρίως στην Αθήνα σε επιλεγμένα καταστήματα του κέντρου της πόλης. Ο Γλιγλής συμμετέχει με διάφορους κωδικούς σε εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, έχοντας αποσπάσει τα τελευταία χρόνια δεκάδες βραβεία που ως επί το πλείστον στη μεν Ελλάδα αναφέρονται σε συμβατικό λάδι στην δε Ιταλία σε βιολογικό.

Αντί επιλόγου

Στον κόσμο του κρασιού, που ως προϊόν έχει μεγαλύτερη παράδοση τυποποίησης και κατάταξης κατά περιοχή προέλευσης και ποικιλία καρπού, υπάρχει μια δύσκολη στη μετάφραση γαλλική λέξη που σηματοδοτεί την ποιότητα του προϊόντος. Terroiar (διαβάζεται τερουάρ). Εκφράζει ταυτόχρονα την ευρύτερη περιοχή, το συγκεκριμένο αμπελοτόπι, το είδος του εδάφους, τον προσανατολισμό, τις καλλιεργούμενες ποικιλίες, τις καλλιεργητικές τεχνικές και βέβαια την ανθρώπινη παράδοση και εμπειρία.

Αν μιλήσουμε για το ελαιόλαδο του Γλιγλή, σίγουρα πατάει σ’ ένα ξεχωριστό «τερουάρ» με εκλεκτής ποιότητας πρώτη ύλη, φιλική προς το περιβάλλον καλλιέργεια, συνδυασμό παράδοσης και σύγχρονης επιστημονικής γνώσης, απόλυτη προσήλωση σε κανόνες υγιεινής και ποιότητας και προπαντός μεράκι και ψυχή. Αυτό που μας έκανε ιδιαίτερα εντύπωση όμως είναι η ανάμικτη περηφάνια γι’ αυτό που κάνει με την περίσσεια σεμνότητα και σεβασμό στο προϊόν και στον καταναλωτή του. Και πιο πολύ ότι ο Γρηγόρης συνεχώς χρησιμοποιεί το εμείς κι όχι το εγώ, θεωρώντας τον εαυτό του και αυτό που κάνει όχι σαν κάτι εγωιστικό, αλλά σαν κομμάτι μιας ενιαίας προσπάθειας ανάδειξης του λεσβιακού ελαιόλαδου με τις ποικίλες εκδοχές του ανάλογα με την ξεχωριστή πινελιά που του δίνει ο κάθε επιμέρους παραγωγός. Και βέβαια δείχνει το δρόμο της κοινής δράσης όταν λέει με σιγουριά: «Το λεσβιακό παρθένο ελαιόλαδο είναι το καλύτερο στον κόσμο, γι’ αυτό κι εμείς οι παραγωγοί και τυποποιητές της Λέσβου σαρώνουμε τα τελευταία χρόνια τα ελληνικά και διεθνή βραβεία»!