Το Μάρτιο του 2012 με απόφαση της Τράπεζας της Ελλάδος, έκλεισε η Συνεταιριστική Τράπεζα Λέσβου - Λήμνου. Μερικούς μήνες νωρίτερα, υπήρχε έντονη αντιπαράθεση στο Δ.Σ. της τράπεζας και η αντιπαράθεση αυτή είχε οδηγήσει στην παραίτηση του τότε μέλους του Δ.Σ., Δημήτρη Παναγιωτέλλη, ενώ συζητήθηκε το ενδεχόμενο της παραίτησης ενός ακόμη μέλους, του Στρατή Κυρατζή.

Εκείνη την περίοδο δύο ήταν τα βασικά ζητήματα που ταλάνιζαν την Συνεταιριστική. Το πρώτο ήταν η συγχώνευση της με άλλη συνεταιριστική τράπεζα, αλλά ο σχεδιασμός αυτός δεν υλοποιήθηκε ποτέ κι ήταν μια από τις αιτίες που ανακλήθηκε η άδεια λειτουργίας της. Είχαν γίνει επαφές με τη Συνεταιριστική Τράπεζα Δωδεκανήσου και με την Παγκρήτια Συνεταιριστική Τράπεζα. Το δεύτερο θέμα που προκαλούσε τριβές, ήταν το πόρισμα για το σκάνδαλο Μπεμπεδέλλη.

Το «Ε» αποκαλύπτει σήμερα, για πρώτη φορά, τις βασικές πτυχές του πορίσματος. Αυτό που διαπιστώνουν τον Ιανουάριο του 2012, τα στελέχη της Τράπεζας της Ελλάδας, είναι πως η υπόθεση Μπεμπεδέλλη ήταν μια από αυτές που οδήγησαν στο κλείσιμο, την Συνεταιριστική. Η επιτροπή, λοιπόν, διαπιστώνει παράβαση κάθε κανονισμού που αφορά τις πιστοδοτήσεις.

Γι’ αυτό αναφέρει:«…Η εξέλιξη και η σημερινή κατάληξη της χρηματοδότησης του ομίλου Μπεμπεδέλλη, υπήρξε φυσική και αναμενόμενη συνέπεια της παράβασης των αναφερομένων αποφάσεων της Τράπεζας της Ελλάδος, του Καταστατικού του Γραφείου Συμψηφισμού, των διατάξεων του Ν.2076/1992 (άρθρο 27, παρ.2) του καταστατικού της Συνεταιριστικής Τράπεζας Λέσβου - Λήμνου (Σ.Τ.Λ.Λ.) και των κανονισμών πιστοδοτήσεων και εσωτερικού κανονισμού της Σ.Τ.Λ.Λ., όπως λεπτομερώς αναφέρονται τόσο στα πορίσματα ελέγχου της Τράπεζας της Ελλάδος, όσο και του ορκωτού λογιστή εκείνης της χρονικής περιόδου».

Τα στοιχεία που συνιστούν παράβαση

Ποια ήταν τα στοιχεία που κατά την επιτροπή, συνιστούν τα παραπάνω;

- Η πληρωμή από τα ίδια διαθέσιμα κεφάλαια της Τράπεζας, των ιδιωτικών επιταγών συνολικού ποσού 932.072,26 ευρώ.

- Η χρηματοδότηση των εταιρειών «Αιγέας μονοπρόσωπη ΕΠΕ με έδρα την Αθήνα» και «Γ. Μπεμπεδέλλης και Σία Ο.Ε. με έδρα την Αθήνα». Στην προκείμενη δε περίπτωση, αντί να διακοπεί η χρηματοδότηση, συνεχίσθηκε και επαυξήθηκε μέσω της εταιρείας που δημιουργήθηκε στονΝομό Λέσβου («Αιγέας Ε.Π.Ε.») αποκλειστικά για τον σκοπό αυτό.

- Η συνολική χρηματοδότηση του Ομίλου ξεπέρασε το 15% των ιδίων κεφαλαίων της Τράπεζας. Για το ζήτημα αυτό, τα μέλη της Επιτροπής αναφέρουν «σύμφωνα με το πόρισμα της Τράπεζας της Ελλάδος (Φεβρουάριος 2005) η τράπεζα (σ.σ. εννοεί τη Συνεταιριστική) απέκρυψε επί σειρά μηνών να αναφέρει το σχετικό γεγονός, το οποίο αποκαλύφθηκε από διασταύρωση πληροφοριών που διενέργησε το Τμήμα Εποπτείας της Διεύθυνσης Εποπτείας Πιστωτικού Συστήματος (Δ.Ε.Π.Σ.) με υπαλλήλους της Τράπεζας». Επιπλέον αναφέρεται ότι, η Τράπεζα μεθοδευμένα προέβη στις παραπάνω ενέργειες, δεδομένου ότι με το 40/25 Μαΐου 2004 έγγραφό της, γνωστοποίησε στο αρμόδιο τμήμα εποπτείας της Δ.Ε.Π.Σ. ότι μείωσε το συγκεκριμένο υπόλοιπο της εταιρείας «Αιγέας μονοπρόσωπη Ε.Π.Ε.» Γ. Μπεμπεδέλλη, ενώ στη συνέχεια, τον χρηματοδοτούσε μέχρι το ύψος των 3,2 εκατ. ευρώ μέσω των εταιρειών «Γ. Μπεμπεδέλλη» (ατομική), έναρξη στη Μυτιλήνη στις 15 Απριλίου 2004, και «Αιγέας Ε.Π.Ε.», έναρξη επίσης στην Καλλονή Λέσβου στις 21 Οκτωβρίου 2004.

Χορηγήσεις με προσωπικά κριτήρια

 

Σε άλλο σημείο του πορίσματος αναφέρεται ότι η Συνεταιριστική δεν τηρούσε τον κανονισμό χρηματοδοτήσεων για τις πιστώσεις που έδινε στον κ. Μπεμπεδέλλη και τις επιχειρήσεις του.

Αυτό σημαίνει ότι:

- Δεν είχαν συλλεχθεί συστηματικά τα οικονομικά στοιχεία των πιστούχων και δεν είχε αξιολογηθεί η οικονομική κατάστασή τους.

- Δεν υπήρχε σωστή κατανομή αρμοδιοτήτων. Απεναντίας, ο διευθυντής του καταστήματος διενεργούσε ατομικά ολόκληρο το φάσμα των τραπεζικών εργασιών με προσωπικά κριτήρια.

- Το Δ.Σ. ενέκρινε τα χρηματοδοτικά όρια που εισηγούνταν ο διευθυντής, με συνοπτικές διαδικασίες, χωρίς να φροντίζει να ενημερώνεται για το συνολικό ύψος των αναλαμβανομένων πιστοδοτικών κινδύνων, την ύπαρξη της δυνατότητας αποπληρωμής αλλά και λοιπών παραμέτρων.

- Κατά τη χορήγηση της έγκρισης του Ανοιχτού Αλληλόχρεου Λογαριασμού (Α.Α.Λ.) με προεξόφληση επιταγών, δεν λαμβάνονταν πρόσθετες καλύψεις, τουλάχιστον για τις μεγάλες χρηματοδοτήσεις. Τούτο είχε ως συνέπεια και με τον συνδυασμό του γεγονότος της μη έρευνας της εμπορικότητας των προσκομιζόμενων επιταγών, τη δημιουργία μεγάλων χρηματοδοτικών ανοιγμάτων, που κάλυπταν με χρηματοδοτήσεις από την μια εταιρεία στην άλλη.

- Πραγματοποιούνταν ρυθμίσεις δανείων χωρίς εμπεριστατωμένες μελέτες από την τράπεζα για τη δυνατότητα εξυπηρέτησης των ρυθμιζόμενων οφειλών με βάση συγκεκριμένων χρονοδιαγραμμάτων.

 

Συνεχείς παραβιάσεις

Στα παραπάνω πρέπει να προστεθούν εγκρίσεις και χορηγήσεις υψηλών πιστοδοτήσεων χωρίς εμπράγματη εξασφάλιση. Η μη διαμόρφωση και λειτουργία οργανογράμματος, σύμφωνα με τα όσα πρότεινε ο εσωτερικός ελεγκτής της Τράπεζας από το 2003.

Ακόμη στο πόρισμα γίνεται λόγος για: «Καταστρατήγηση των διατάξεων που προβλέπουν τις παρεπόμενες διοικητικές κυρώσεις σε περίπτωση έκδοσης ακάλυπτης επιταγής, ήτοι αναγγελία στα συστήματα της “ΑΕ Τειρεσίας”, άμεση επιστροφή των υπολοίπων επιταγών και απαγόρευση της εκ νέου χορήγησης για ορισμένο χρονικό διάστημα (Π.Δ.Τ.Ε. (Πράξη Διοικητή Τράπεζας της Ελλάδος) 502/23 Ιουνίου1992).

Η παράλειψη της ορθής εφαρμογής των προβλεπόμενων από το υπάρχον θεσμικό πλαίσιο διαδικασιών, υπήρξε η αιτία της δημιουργίας της σημερινής κατάστασης της υπόθεσης “ομίλου Μπεμπεδέλλη”, η οποία έχει δημιουργήσει τεράστια ζημία στην τράπεζα.

Ειδικότερα η κατ’ εξακολούθηση από το 2002 μέχρι και το 2005 παράτυπη - παράνομη χρηματοδότηση των εταιριών του ομίλου Μπεμπεδέλλη και του ιδίου ατομικά, κατά παράβαση των εγκυκλίων της Τράπεζας της Ελλάδος, των Π.Δ.Τ.Ε., Ε.Τ.Π.Θ. του Καταστατικού της Τράπεζας του Κανονισμού Πιστοδοτήσεων του Εσωτερικού Κανονισμού κλπ., με παράκαμψη των ανωτέρω προβλεπόμενων διαδικασιών και προδικασίας χρηματοδότησης, είχαν ως αποτέλεσμα αρχικώς την παράτυπη - παράνομη χρηματοδότηση και στη συνέχεια λόγω μη πληρωμής και ελλείψεως εξασφαλίσεων, την τεράστια ζημία της τράπεζας…».

Οι ακάλυπτες επιταγές

 

Στο πόρισμα του 2012 περιγράφεται πως διαχειριζόταν η τράπεζα, τις ακάλυπτες επιταγές του κ. Μπεμπεδέλλη, την περίοδο Μαΐου - Νοεμβρίου 2004.

Συγκεκριμένα αναφέρει: «Τις επιταγές όψεως του εισερχόμενου συμψηφισμού που είχαν εκδώσει επιχειρήσεις του Ομίλου “Γ. Μπεμπεδέλλη” και είχαν πληρωθεί από άλλες εμπορικές τράπεζες, δεν τις χρέωναν στους αντίστοιχους λογαριασμούς όψεως, επειδή κατά την ημερομηνία εμφάνισής τους, δεν είχαν αντίστοιχο υπόλοιπο, δεν τις σφράγιζαν ελλείψει υπολοίπου ως όφειλαν, δεν τις ανήγγειλαν ως ακάλυπτες στα διατραπεζικά συστήματα “Τειρεσίας” και τέλος, δεν τις επέστρεφαν στην πληρώτρια τράπεζα.

Οι επιταγές αυτές, παρέμειναν ανεξόφλητες για μεγάλο χρονικό διάστημα, αφού είχαν πληρωθεί από τα διαθέσιμα κεφάλαια της Σ.Τ.Λ.Λ. στην Τράπεζα της Ελλάδος και εμφανίζονταν στο λογαριασμό ενεργητικού του κλαδικού λογιστικού σχεδίου 38.22, χωρίς να έχουν κανένα αντίκρισμα».

Οι επιταγές αυτές, που ανέρχονται στο ποσό των 673.842,26 ευρώ, εξοφλήθησαν κυρίως από την ανωτέρω χρηματοδότηση. Εκτός των ανωτέρω επιταγών, η τράπεζα πλήρωσε με τα ίδια διαθέσιμά της μέσω του γραφείου συμψηφισμού, επιταγές έκδοσης “Αιγέας μονοπρόσωπη ΕΠΕ” (Αριθ. Λογ/σμού 0980110315429 ) ήτοι τεμ. 13 συνολικού ποσού 258.230 ευρώ, οι οποίες τελικά καλύφτηκαν από τον εκδότη στις αναγραφόμενες στην κατάσταση, ημερομηνίες από δανεισμό από την τράπεζα. Σημειώνουμε ότι δεν διαπιστώθηκε η πληρωμή ενδιάμεσων τόκων…».