Αντίβαρο στις πιέσεις που δέχονται οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις από το τραπεζικό σύστημα είναι οι 16 συνεταιριστικές τράπεζες. Με βάση τα στοιχεία των ισολογισμών των συνεταιριστικών τραπεζών για το 2009, το συνολικό ενεργητικό τους ανήλθε στα 4,54 δισ. ευρώ, οι χορηγήσεις τους έφθασαν τα 3,37 δισ. ευρώ και οι καταθέσεις τους στα 3,61 δισ. ευρώ. Το συνεταιριστικό κεφάλαιο ανέρχεται στα 259,27 εκατ. ευρώ, το σύνολο των ιδίων κεφαλαίων ανέρχεται στα 556,41 εκατομμύρια και τα κέρδη των συνεταιριστικών τραπεζών ανέρχονται στα 46,90 εκατ. ευρώ. Τα μέλη των συνεταιριστικών τραπεζών είναι 205.495 άτομα και εργάζονται επιπλέον 1.294 άτομα.

Η Τράπεζα της Ελλάδας πιέζει τις συνεταιριστικές τράπεζες να προχωρήσουν σε συγχωνεύσεις και ο βασικός στόχος αυτών των πιέσεων είναι η βελτίωση της κεφαλαιακής τους επάρκειας. Οι συζήτηση του θέματος βρίσκεται σε διερευνητικό επίπεδο σε αυτήν τη φάση, αλλά το άνοιγμα του θέματος από τις εμπορικές τράπεζες, με την πρόταση της Τράπεζας Πειραιώς για την εξαγορά της Αγροτικής και του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου, επιταχύνει τις εξελίξεις και για τις συνεταιριστικές. Κάποιες από τις συνεταιριστικές τράπεζες έχουν ενδοιασμούς, αλλά είναι ζήτημα χρόνου να ξεπεραστούν.

Ακτινογραφία των συνεταιριστικών τραπεζών
Η μεγαλύτερη από τις συνεταιριστικές τράπεζες με βάση το ενεργητικό της είναι η Παγκρήτια, ακολουθούν η Συνεταιριστική Τράπεζα Χανίων, η Δωδεκανήσου, η Αχαϊκή, η Θεσσαλίας, η Ηπείρου, η Ευβοίας, η Πελοποννήσου, αμέσως μετά η Συνεταιριστική Τράπεζα Λέσβου - Λήμνου και έπονται οι υπόλοιπες. Δηλαδή η Συνεταιριστική Τράπεζα Λέσβου - Λήμνου είναι η ένατη μεταξύ των 16 συνεταιριστικών της χώρας.
Η κατάταξη των συνεταιριστικών τραπεζών με βάση τις χορηγήσεις τους φέρνει πρώτη την Παγκρήτια Τράπεζα, με δάνεια που φθάνουν το 1,68 δισ. ευρώ. Ακολουθεί η Συνεταιριστική Τράπεζα Χανίων με χορηγήσεις 407,5 εκατ. ευρώ. Στην τρίτη θέση βρίσκεται η Συνεταιριστική Τράπεζα Δωδεκανήσου με 257,6 εκατ. ευρώ, τέταρτη είναι η Αχαϊκή με 210,22 εκατ. ευρώ χορηγήσεων και ακολουθούν η Συνεταιριστική Τράπεζα Θεσσαλίας με 139,1 εκατ. ευρώ, η Συνεταιριστική Τράπεζα Ηπείρου με 119,1 εκατομμύρια και η Συνεταιριστική Τράπεζα Ευβοίας με 99,85 εκατομμύρια χορηγήσεις. Η Συνεταιριστική Τράπεζα Πελοποννήσου έρχεται όγδοη, με 75,2 εκατ. ευρώ χορηγήσεις, και ένατη είναι η Συνεταιριστική Τράπεζα Λέσβου - Λήμνου με χορηγήσεις 63,62 εκατ. ευρώ. Στη 10η θέση βρίσκεται η Συνεταιριστική Τράπεζα Λαμίας με 62,21 εκατ. ευρώ, στην 11η θέση η Συνεταιριστική Τράπεζα Δυτικής Μακεδονίας με 57,78 εκατ. ευρώ χορηγήσεις. Η Συνεταιριστική Τράπεζα Σερρών έχει δώσει δάνεια ύψους 51,36 εκατ. ευρώ και βρίσκεται στη 12η θέση, ακολουθεί η Συνεταιριστική Τράπεζα Έβρου που έχει δώσει 43,275 εκατ. ευρώ δάνεια και η Συνεταιριστική Τράπεζα Καρδίτσας με 38,26 εκατομμύρια. Οι χορηγήσεις της Συνεταιριστικής Τράπεζας Δράμας ανέρχονται στα 37,21 εκατ. ευρώ και είναι στη 15η θέση, ενώ στην τελευταία 16η θέση βρίσκεται η Συνεταιριστική Πιερίας, με 27,34 εκατ. ευρώ χορηγήσεις.



Κεφάλαια και κέρδη
Ένα ενδιαφέρον στοιχείο σύγκρισης των συνεταιριστικών τραπεζών μεταξύ τους είναι η σχέση ιδίων κεφαλαίων με τα προ φόρων κέρδη. Για παράδειγμα, η Παγκρήτια Συνεταιριστική Τράπεζα το 2009 κατέγραψε κέρδη 27,36 εκατ. ευρώ και τα ίδια κεφάλαιά της είναι 210,29 εκατομμύρια. Δηλαδή η απόδοση των ιδίων κεφαλαίων της Τράπεζας ανέρχεται στο 13,01%. Η Συνεταιριστική Τράπεζα Χανίων το 2009 είχε ίδια κεφάλαια 75,97 εκατ. ευρώ και τα προ φόρων κέρδη της διαμορφώθηκαν στα 3,08 εκατ. ευρώ. Δηλαδή η απόδοση των ιδίων κεφαλαίων της ήταν 4%. Η Συνεταιριστική Τράπεζα Λέσβου - Λήμνου έχει 13,01 εκατ. ευρώ ίδια κεφάλαια και τα προ φόρων κέρδη της ανήλθαν στο 1,19 εκατομμύριο. Δηλαδή η απόδοση των ιδίων κεφαλαίων ανήλθε στο 9%. Ο μέσος όρος απόδοσης των ιδίων κεφαλαίων για το σύνολο των συνεταιριστικών τραπεζών ήταν 8,4% κατά μέσο όρο, γεγονός που δείχνει πως η Συνεταιριστική Τράπεζα των νησιών μας πέτυχε απόδοση οριακά καλύτερη από το μέσο όρο.

Περί συγχωνεύσεων
Στις 30 Ιουλίου θα πραγματοποιηθεί η ετήσια γενική συνέλευση της Ένωσης Συνεταιριστικών Τραπεζών και στο περιθώριο της συνάντησης αυτής θα συζητηθεί και το θέμα της συγχώνευσης.
Τα σενάρια που συζητούνται αυτήν τη στιγμή, όπως μας είπε χθες το μεσημέρι ο πρόεδρος της Συνεταιριστικής Τράπεζας Λέσβου - Λήμνου, Στέλιος Αλμπάνης, είναι τρία:
- Το πρώτο προβλέπει τη συγχώνευση όλων των συνεταιριστικών τραπεζών προκειμένου να δημιουργηθεί μια ενιαία μεγάλη συνεταιριστική τράπεζα σε όλη τη χώρα. Το μεγάλο μειονέκτημα αυτής της επιλογής είναι ότι θα χαθεί ο τοπικός χαρακτήρας των τραπεζών αυτών.
- Το δεύτερο σενάριο προβλέπει τη δημιουργία τριών ή τεσσάρων συνεταιριστικών τραπεζών με περιφερειακή εμβέλεια. Για παράδειγμα, η Συνεταιριστική Τράπεζα Λέσβου - Λήμνου θα μπορούσε να συγχωνευθεί με τη Συνεταιριστική Δωδεκανήσου, η οποία είναι μια από τις ισχυρότερες συνεταιριστικές της χώρας.
- Το τρίτο σενάριο προβλέπει να μη γίνει καμμία συγχώνευση ή να γίνει περιορισμένος αριθμός συγχωνεύσεων. Ωστόσο, όλες οι τράπεζες θα αξιοποιήσουν το ενιαίο λογιστικό σύστημα και θα αναπτύξουν κοινά προϊόντα για τα μέλη τους. Δηλαδή οι συνεταιριστικές τράπεζες θα κρατήσουν την αυτονομία και τον τοπικά χαρακτήρα τους, αλλά παράλληλα θα πετύχουν μια ορισμένη μείωση του λειτουργικού τους κόστους από την προώθηση των κοινών προϊόντων.
Ο κ. Αλμπάνης μάς έλεγε ότι είναι πρόωρο να πει κανείς πού και πότε θα καταλήξουν οι συζητήσεις που γίνονται αυτή την περίοδο. Ωστόσο, εκείνο που έχει σημασία αυτήν τη στιγμή είναι ότι η συζήτηση έχει ανοίξει για τα καλά.

Σε αναμονή για το κατάστημα της Χίου
Την απάντηση της Τράπεζας της Ελλάδας περιμένει η Συνεταιριστική Τράπεζα Λέσβου - Λήμνου για τη δημιουργία του καταστήματος στη Χίο. Δηλαδή για τη μετατροπή της σε περιφερειακή τράπεζα. Ο πρόεδρος της Συνεταιριστικής, Στέλιος Αλμπάνης, εκτιμά ότι η απάντηση από την Τράπεζα της Ελλάδας δε θα έρθει νωρίτερα από το Σεπτέμβρη.
Προφανώς τα στελέχη της εποπτεύουσας αρχής θέλουν να μελετήσουν διεξοδικά όλες τις πτυχές του θέματος, διότι η εποχή είναι εξαιρετικά δύσκολη για το τραπεζικό σύστημα της χώρας και γι’ αυτό είναι απαραίτητη η ενδελεχής εξέταση όλων των βημάτων.