Κι όμως, η γενιά του ενοικίου φαίνεται ότι έρχεται και στην Ελλάδα! Οικονομική κρίση και υπέρμετρη φορολόγηση στα ακίνητα φαίνεται ότι αλλάζουν για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια την κατάσταση στην εγχώρια κτηματαγορά, όπου, για πρώτη φορά, η κατοχή ενός ακινήτου δε θα είναι και τόσο συμφέρουσα, αφού οι αποδόσεις έχουν πέσει σημαντικά, ενώ και τα κίνητρα για να επενδύσει κανείς σε ένα ακίνητο πλέον εκλείπουν.

Του λόγου το αληθές επιβεβαιώνει και ο κ. Επαμεινώνδας Πανάς, καθηγητής και πρόεδρος του Τμήματος Στατιστικής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών: «Οι αποδόσεις των ακινήτων δε διαμορφώνονται στο 5% - 6% που ήταν πριν την κρίση. Σήμερα οι αποδόσεις βρίσκονται στο 3%-3,5% και αναφερόμαστε στις κατοικίες των 60-120 τ.μ.. Η επιβάρυνση της ιδιοκτησίας είναι τόσο μεγάλη, που αναρωτιέται κάποιος με στοιχειώδη ορθολογισμό αν θα έχει κίνητρο και ενδιαφέρον να επενδύσει σε ακίνητο.»
Η τιμή ενός ακινήτου εξαρτάται από τρεις παράγοντες: «Τη θέση, τη θέση και τη θέση του.» «Στην Ελλάδα», επισημαίνει ο κ. Πανάς «η Πολιτεία γνωρίζει μόνο το “'φόροι, φόροι και τους φόρους του”. Μήπως ο Φόρος Ακίνητης Περιουσίας είναι δίκαιος φόρος; Ή μήπως είναι η “δίκαιη” τιμωρία γιατί ο Έλληνας νοικοκύρης αντί να τοποθετήσει τις οικονομίες του στις τράπεζες, τις επένδυσε στη γη; Έχουν σκεφθεί οι αρμόδιοι την περίπτωση εκείνη που οι ιδιοκτήτες των ακινήτων δε θα μπορούν να καταβάλουν τους φόρους που θα τους ζητηθούν λόγω μνημονίων;»

Η γενιά του ενοικίου
Πράγματι, η απόκτηση ακινήτου πλέον στην Ελλάδα, ακόμη και στην περίπτωση της πρώτης κατοικίας, είναι ήδη δύσκολη υπόθεση, την ίδια στιγμή που οι... Βρετανοί δείχνουν το δρόμο του μέλλοντός μας! Η πρώτη έρευνα μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση τού 2008 στη Μεγάλη Βρετανία, για λογαριασμό του χρηματοπιστωτικού ιδρύματος Halifax από το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών, κάνει λόγο για μία νέα γενιά, τη γενιά του ενοικίου για τους ανθρώπους ηλικίας από 20 έως 45 ετών. Πάνω από οκτώ στους δέκα Βρετανούς (84%) θεωρεί ότι οι τράπεζες δε θέλουν να δανείζουν σε αγοραστές πρώτης κατοικίας, ενώ το ποσό που υπολογίζεται ότι έχει διαθέσει ένας Βρετανός σε ενοίκιο κατά μέσο όρο υπολογίζεται σε 351 χιλ. ευρώ!
Η οικονομική κρίση σε συνδυασμό με την υψηλή φορολογία φαίνεται ότι έχουν ήδη κλονίσει την κοινωνική αντίληψη που επικρατεί στην Ελλάδα ότι από «το ακίνητο δε χάνει κανείς». Ήδη, όλοι οι παράγοντες της εγχώριας κτηματαγοράς, συμπεριλαμβανομένης και της Τράπεζας της Ελλάδος, επισημαίνουν ότι κατά την περίοδο της κρίσης τα νοικοκυριά αντιμετωπίζουν πλέον με μεγάλη επιφυλακτικότητα και το ακίνητο. Η επιφυλακτική αυτή στάση των νοικοκυριών εκτιμάται ότι συνδέεται κυρίως με την αυξημένη αβεβαιότητα για την απασχόληση και τα μελλοντικά τους εισοδήματα, η οποία επιτείνεται τους τελευταίους μήνες από την αύξηση της ανεργίας αλλά και την αβεβαιότητα όσον αφορά τις γενικότερες προοπτικές της οικονομίας και την αντιμετώπιση των δημοσιονομικών.

Σε βαθύ τέλμα
Έστω κι αν στην Ελλάδα δεν έχουμε δραματική κατάρρευση των τιμών των κατοικιών - και όπως εκτιμούν τα στελέχη της αγοράς, δεν πρόκειται να έχουμε ούτε στο μέλλον, αφού η πτώση είναι σταδιακή -, ωστόσο η εγχώρια κτηματαγορά βρίσκεται σε πολύ βαθύ τέλμα και οι προβλέψεις για το μέλλον, λαμβάνοντας υπόψη και το δημογραφικό παράγοντα, αναφέρουν ότι θα υπερισχύσουν τα μικρότερα σπίτια, ακόμη κι όταν ξεπερασθεί η κρίση στην εγχώρια κτηματαγορά, σε μία διετία ή τριετία από σήμερα, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του κ. Πανά: «Η μείωση του μέσου μεγέθους του νοικοκυριού, που σημειώνεται σε όλες τις περιοχές, και προβλέπεται ότι θα συνεχίζεται, ως μία πρώτη συνέπεια της αλλαγής της οικογενειακής σύνθεσης έχει επίπτωση στην αγορά κατοικίας. Αυτό σημαίνει ότι η ζήτηση για νέες κατοικίες θα αυξάνει, ακόμα κι αν δεν αυξάνεται σημαντικά ο πληθυσμός. Επίσης αυτό το γεγονός, δηλαδή η συνεχιζόμενη τάση μείωσης του μέσου μεγέθους του νοικοκυριού, είναι πιθανόν να έχει επίπτωση στη μετατόπιση προς την κατεύθυνση της προτίμησης μικρότερων σε εμβαδόν (ή αριθμό δωματίων) κατοικιών.»

Η ανάκαμψη και τα ερωτήματα
Υπάρχουν ελπίδες ανάκαμψης;
Στο ερώτημα αν υπάρχουν ελπίδες ανάκαμψης τίθενται οι εξής παράμετροι:
- Υπάρχει υπερπροσφορά ακινήτων
- Οι τιμές των ακινήτων δε μειώνονται αναλογικά με ταχύ ρυθμό
- Κάθε φορά που το κράτος βλέπει τα έσοδά του να μειώνονται, αποφασίζει την αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων και την επιβολή ή αύξηση κάποιου φόρου για τα ακίνητα.
- Το τραπεζικό σύστημα έχει κλείσει τις στρόφιγγες στεγαστικών δανείων
- Η ανεργία καλπάζει όπως δείχνουν τα πρόσφατα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ. Τα πιο υψηλά ποσοστά ανεργίας παρατηρούνται στις ηλικιακές ομάδες 15 - 24 ετών (ποσοστό 42,5%) και 25 - 34 ετών (ποσοστό 22,6%)
«Δηλαδή, φαίνεται ότι η ανεργία πλήττει το παραγωγικό τμήμα του πληθυσμού, μεταξύ των οποίων και εκείνους που θέλουν να δημιουργήσουν οικογένεια και είναι εν δυνάμει πελάτες της κτηματαγοράς», επισημαίνει ο κ. Πανάς. «Οι ειδικοί της κτηματαγοράς προβλέπουν να υπάρξει κάποιο φως στο τούνελ τουλάχιστον μετά το πέρας διετίας. Όσο θα συνεχίζεται η ύφεση και η έλλειψη τραπεζικής χρηματοδότησης και θα αυξάνεται η ανεργία, θα αυξάνεται το άσχημο ψυχολογικό κλίμα, τόσο η ελληνική κτηματαγορά θα παραμένει εγκλωβισμένη σε μία κατάσταση αργού θανάτου. Η αδυναμία του πολιτικού συστήματος να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά την οικονομική κρίση δημιουργεί αρνητικές προσδοκίες και αβεβαιότητα στο μέσο ελληνικό νοικοκυριό, με αποτέλεσμα να παρατηρείται κάμψη στη ζήτηση κατοικιών.»

Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.

* ΑΡΘΡΟ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΚΕΡΔΟΣ